Nâng cao vai trò quản lý Nhà nước trong lĩnh vực bảo vệ môi trường

HGĐT- Bảo vệ môi trường (BVMT) đang là một trong những đòi hỏi bức thiết, cần sự vào cuộc của các cấp, ngành, tổ chức xã hội và mọi người dân. Đối với tỉnh ta - một địa phương đất chưa chật, người chưa đông, công nghiệp chưa thực sự phát triển nhưng áp lực BVMT sống đang đặt ra những yêu cầu bức thiết. Rác thải trong sinh hoạt hàng ngày, khói bụi, tiếng ồn các nhà máy, nước thải từ khu vực khai thác, tuyển luyện khoáng sản, sản xuất bột giấy... đã và đang tác động lớn đến đời sống, hoạt động sản xuất của người dân.

Các sự cố môi trường xảy ra, một phần do những cơ sở sản xuất mải chạy theo lợi nhuận, làm ăn theo kiểu chụp giật, không đầu tư bài bản, không thực hiện đúng cam kết BVMT được cơ quan chức năng phê duyệt. Nhưng, bên cạnh đó cũng có phần trách nhiệm của cơ quan chức năng chưa thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, phát hiện kịp thời các hành vi gây ô nhiễm môi trường.

Nhằm khắc phục những hạn chế trên, thời gian gần đây Sở TN-MT đã triển khai nhiều giải pháp nâng cao quản lý Nhà nước về môi trường, đặc biệt công tác đảm bảo môi trường của các dự án được kiểm duyệt chặt chẽ. Từ đầu năm đến nay, Sở đã triển khai thẩm định 18 báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án. Hội đồng thẩm định đã đổi mới phương pháp theo hướng đi kiểm tra thực địa, họp tham vấn người dân vùng dự án sau đó mới tổ chức hội nghị đánh giá, như vậy mới đảm bảo tính khách quan, sát thực tế, coi trọng công tác BVMT bền vững. Bên cạnh đó, Sở còn phối hợp với các cơ quan chức năng triển khai 4/7 dự án trọng tâm giai đoạn 2012-2015 về ứng phó biến đổi khí hậu (BĐKH) trong kế hoạch UBND tỉnh ban hành bằng hình thức lồng ghép các nguồn vốn.

Trong các dự án về BĐKH, dự án tăng cường năng lực chống chịu và thích ứng BĐKH được đánh giá mang lại hiệu quả tích cực. Dự án được UBND tỉnh phê duyệt từ năm 2013 với mục tiêu nâng cao nhận thức, khả năng ứng phó thiên tai và BĐKH cho trẻ em, người nghèo, người dễ bị tổn thương và chính quyền địa phương; chia sẻ, nhân rộng mô hình về nâng cao nhận thức và thích ứng của cộng đồng với BĐKH để hỗ trợ kế hoạch hành động ứng phó BĐKH của tỉnh. Trong thời gian thực hiện dự án, hàng loạt các hoạt động được tổ chức như hội thảo chia sẻ và đối thoại về BĐKH, rà soát quá trình thực hiện kế hoạch ứng phó BĐKH cấp tỉnh; xây dựng dự án về BĐKH cho cán bộ cấp tỉnh, huyện; xây dựng cơ chế và thực hiện lồng ghép BĐKH vào kế hoạch phát triển KT-XH hàng năm... Qua các hoạt động cụ thể, đã trang bị cho cán bộ các cơ quan cấp tỉnh những kiến thức, kỹ năng, công cụ đánh giá BĐKH tại địa phương, cách lập kế hoạch về BĐKH; kỹ năng cần thiết viết đề xuất dự án BĐKH để vận động tài trợ từ các tổ chức quốc tế; xác định được những khó khăn, vướng mắc trong triển khai kế hoạch ứng phó BĐKH; đánh giá thực trạng việc áp dụng các quy định của pháp luật để lồng ghép các yếu tố về BĐKH, BVMT vào kế hoạch, chương trình phát triển KT-XH địa phương.

Với vai trò, trách nhiệm cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường, Sở TN-MT còn chủ động thông báo đến BCĐ Phòng, chống lụt bão các huyện 99 điểm cảnh báo nguy cơ sạt lở, 20 điểm có nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét tại 4 huyện trọng điểm Hoàng Su Phì, Xín Mần, Quang Bình, Yên Minh để nhân dân biết, chủ động phòng tránh trong mùa mưa bão; phối hợp với Sở Xây dựng, các huyện, thành phố rà soát, đánh giá công tác thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt, đề xuất UBND tỉnh các biện pháp tăng cường thu gom, xử lý rác thải, xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường tại các bãi chôn, lấp rác thải; hoàn thiện dự án xử lý tồn dư hóa chất nền kho thuốc bảo vệ thực vật tổ 5 phường Ngọc Hà (thành phố Hà Giang); tổ chức kiểm tra 14 bệnh viện đa khoa, 9 phòng khám đa khoa về công tác BVMT, xử lý rác thải y tế. Qua đó, phát hiện hệ thống xử lý rác thải của 9 bệnh viện chưa đạt tiêu chuẩn, yêu cầu thực hiện đúng cam kết BVMT. Bên cạnh đó, Sở còn phối hợp với ngành chức năng, huyện Vị Xuyên kiểm tra các đơn vị khai thác khoáng sản gây ô nhiễm môi trường tại xã Ngọc Minh. Qua đó, yêu cầu các doanh nghiệp tạm dừng hoạt động để khôi phục nguyên trạng môi trường theo đúng cam kết, hiện tại các đơn vị có vi phạm đang nỗ lực khắc phục, môi trường nước, không khí vùng ô nhiễm đã có chuyển biến tích cực.

Tuy nhiên, BVMT cần phải được quan tâm, thực hiện thường xuyên, liên tục với sự vào cuộc quyết liệt của toàn xã hội. Thực tế cho thấy, sau mỗi đợt kiểm tra của cơ quan chức năng, nếu doanh nghiệp sản xuất không chấp hành nghiêm cam kết, sự giám sát của nhân dân và chính quyền sở tại chưa tốt... những sự cố môi trường rất dễ xảy ra. Trong nhiều cuộc họp HĐND tỉnh, vấn đề ô nhiễm môi trường các dự án khai thác, chế biến khoáng sản, sản xuất giấy, bột giấy luôn trở thành đề tài nóng. Nhiều ý kiến cho rằng, trước khi triển khai dự án, nhà đầu tư đều phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, trình cơ quan chức năng thẩm duyệt. Những giữa báo cáo được duyệt và việc thực hiện của chủ đầu tư có sự khác nhau nên mới có chuyện, báo cáo rất tốt nhưng môi trường vẫn ô nhiễm!