Hướng đến nền nông nghiệp sạch

BHG - Để xây dựng nền nông nghiệp sạch, tạo ra các sản phẩm hữu cơ, an toàn, chất lượng và thân thiện với môi trường; một trong những giải pháp xuyên suốt được triển khai quyết liệt từ tỉnh đến cơ sở chính là hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV).

Người dân xã Nậm Ty (Hoàng Su Phì) thu hái chè Shan tuyết. Ảnh: PHI ANH

Những năm gần đây, việc không sử dụng thuốc trừ cỏ (TTC) gắn với thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV đã qua sử dụng, loại bỏ thuốc BVTV chứa hoạt chất 2, 4D và Paraquat ra khỏi danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam đã trở thành phong trào được triển khai sâu rộng trong toàn tỉnh. Để từng bước nâng cao nhận thức cho người dân trong buôn bán, sử dụng thuốc BVTV và TTC; công tác tuyên truyền được các cấp, ngành quan luôn tâm chỉ đạo đến tận thôn, tổ dân phố. UBND các huyện: Đồng Văn, Quản Bạ, Bắc Quang, Xín Mần và thành phố Hà Giang,… còn chỉ đạo cơ quan chuyên môn tăng cường tuyên truyền, kiểm tra, kiểm soát chống buôn lậu, gian lận thương mại các mặt hàng vật tư nông nghiệp; thành lập tổ liên ngành kiểm tra việc kinh doanh, buôn bán giống, phân bón, thuốc BVTV; quản lý chặt chẽ các cơ sở kinh doanh, buôn bán vật tư nông nghiệp tại địa phương… Cùng với đó, tuyên truyền, vận động người dân ký cam kết thực hiện quy định về sử dụng thuốc BVTV trên cây trồng nhằm không làm ảnh hưởng đến nền sản xuất hữu cơ, thân thiện với môi trường. Đặc biệt, nhiều thôn, tổ dân phố tại các xã của huyện Xín Mần còn xây dựng quy ước, hương ước không sử dụng thuốc trừ cỏ, không mua thuốc BVTV không rõ nguồn gốc, xuất xứ…

Chị Nguyễn Thị Trình, thôn Nà Miều (xã Phương Tiến – Vị Xuyên) sử dụng các biện pháp thủ công để chăm sóc lúa. Ảnh: THU PHƯƠNG

Qua công tác tuyên truyền của các cấp, các ngành, người dân hiểu rõ tác hại của việc sử dụng TTC. Nó không chỉ hủy hoại môi trường sống mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chính sức khỏe bản thân khi tiếp xúc với hóa chất này. Việc sử dụng thuốc BVTV cũng phải tuân thủ nguyên tắc 4 đúng (đúng lúc, đúng thuốc, đúng nồng độ - liều lượng và đúng cách); nếu không sẽ tiềm ẩn nguy hại khôn lường. Hơn nữa, trong canh tác, cần hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc BVTV hóa học (thuốc trừ sâu, trừ bệnh, trừ cỏ…). Và chỉ sử dụng thuốc sinh học, khi sinh vật gây hại đạt ngưỡng phòng trừ theo khuyến cáo của cơ quan chuyên môn.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 128 tổng đại lý, cửa hàng được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thuốc BVTV, phân bón. Trong quý I.2020, Sở Nông nghiệp và PTNT đã tổ chức 2 cuộc thanh, kiểm tra chuyên ngành về quản lý thuốc BVTV, phân bón, giống cây trồng tại 10 cửa hàng và chợ phiên trên địa bàn huyện Quang Bình, Bắc Quang, Vị Xuyên. Qua kiểm tra, đơn vị đã chỉ rõ những lỗi vi phạm và hướng dẫn các cơ sở biện pháp khắc phục để đảm bảo thực hiện nghiêm quy định của pháp luật trong kinh doanh, buôn bán thuốc BVTV. Tương tự, UBND các huyện: Vị Xuyên, Hoàng Su Phì, Xín Mần, Đồng Văn, thành phố Hà Giang tiến hành kiểm tra hoạt động sản xuất, kinh doanh giống, vật tư, phân bón, thuốc BVTV trên địa bàn; qua đó, thu giữ 223 kg thuốc BVTV không rõ nguồn gốc, xuất xứ (huyện Đồng Văn 217 kg và Hoàng Su Phì 6 kg để xử lý theo quy định.

Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, đa phần người dân đều nhận thức và hiểu rõ tác hại của việc sử dụng thuốc BVTV tràn lan; nhất là TTC, thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người cũng như môi trường sống. Tuy nhiên, tại địa bàn các huyện biên giới có nhiều đường mòn, lối mở dẫn đến việc người dân và một số đối tượng lợi dụng địa hình, lén lút vận chuyển, buôn bán, sử dụng thuốc BVTV không rõ nguồn gốc. Hoặc một số hộ dân buôn bán nhỏ lẻ theo mùa vụ, không đăng ký kinh doanh, gây khó khăn cho công tác kiểm tra, xử lý vi phạm. Cá biệt, vẫn còn tình trạng buôn bán thuốc BVTV tại chợ phiên; khi có đoàn kiểm tra thì các chủ hàng tháo chạy, do đó khó xử lý triệt để. Mặt khác, tình trạng người dân còn thiếu ý thức trong việc thu gom, xử lý vỏ bao bì thuốc BVTV sau sử dụng. Thực tế này kéo theo lượng thuốc tồn dư trong bao bì, gây hại cho môi trường.

Trước thực tế trên, để nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuốc BVTV, cần có sự phối hợp chặt chẽ, chủ động của các cấp, ngành, địa phương trong triển khai thực hiện. Hơn nữa, một số “nút thắt” cũng cần chủ trương tháo gỡ… Hiện nay, thuốc BVTV thu giữ được qua các đợt kiểm tra của cơ quan chuyên môn đều gửi tại Công ty Cổ phần Vật tư nông, lâm nghiệp Hà Giang mà chưa có kho chuyên dụng để chứa thuốc. Mặt khác, lượng thuốc BVTV không rõ nguồn gốc thu giữ từ năm 2018 đến nay là trên 1,1 tấn nhưng chưa được bố trí kinh phí để tiêu hủy theo quy định. Bên cạnh đó, tại các xã thuộc địa bàn các huyện trọng điểm rất cần sự quan tâm bố trí kinh phí để xây dựng bể chứa bao bì thuốc BVTV sau sử dụng, theo đúng quy định tại Thông tư liên tịch số 05, ngày 16.5.2016 của Bộ Nông nghiệp và PTNT, Bộ TN&MT.

Kỳ vọng, với sự chung tay của các cấp, ngành, sự đồng thuận trong nhân dân; tỉnh ta sớm đạt mục tiêu hình thành vùng trọng điểm trong cả nước về không sử dụng TTC, hướng đến nền sản xuất hữu cơ. Từ đó, không chỉ tạo ra sản phẩm an toàn, chất lượng mà còn phát huy giá trị sản phẩm nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho nông dân.

THU PHƯƠNG