Hà Huy Tập người Cộng sản trung kiên, nhà lý luận xuất sắc của Đảng

BHG - Hà Huy Tập sinh ngày 24.4.1906 tại xã Cẩm Hưng, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh, đã từng học ở thị xã Hà Tĩnh, trường Quốc học Huế. Năm 1923 anh đỗ bằng Thành chung và được bổ về dạy học ở Nha Trang. Từ đó người thanh niên 17 tuổi “bước vào con đường tranh đấu”.

Anh vừa dạy học vừa tuyên truyền chống thực dân Pháp trong giáo viên, học sinh nên bị mật thám theo dõi phải chuyển ra dạy ở trường Cao Xuân Dục (Vinh). Năm 1926 anh gia nhập Hội Phục Việt (sau đổi thành Hội Hưng Nam, rồi Đảng Tân Việt). Do hoạt động hăng hái, viết đơn gửi toàn quyền Đông Dương đòi xóa án cho cụ Phan Bội Châu, diễn thuyết trong lễ truy điệu cụ Phan Chu Trinh ở chùa Diệc (Vinh), mở lớp dạy văn hóa và “tuyên truyền chính trị cho công nhân ở Vinh - Bến Thủy…” nên anh bị mật thám theo dõi, phải chuyển vào hoạt động ở Sài Gòn. Được tổ chức phân công làm Bí thư Ủy ban địa phương của Hội Hưng Nam ở Nam Kỳ. Cuối năm 1928 Hà Huy Tập được cử sang Trung Quốc liên lạc với Tổng hội Việt Nam cách mạng thanh niên để bàn việc “thành lập một đảng cộng sản thống nhất ở Việt Nam”. Tháng 5.1929 anh được Quốc tế cộng sản cử sang Liên Xô học trường Đại học Phương Đông và thuộc thế hệ những người cộng sản đầu tiên vào thời kỳ đấu tranh vận động thành lập Đảng cộng sản Việt Nam.

Tháng 4.1934, Hà Huy Tập về Trung Quốc gặp Lê Hồng Phong người đứng đầu Ban Lãnh đạo ngoài nước của Đảng. Hà Huy Tập đã cùng với đồng chí Lê Hồng Phong bắt tay vào việc “chuẩn bị các điều kiện cho Đại hội toàn quốc của Đảng lần thứ Nhất”. Đồng chí đã chủ trì Đại hội từ ngày 27 đến ngày 31.3.1935 tại Ma Cao (Trung Quốc). Sau Đại hội, Hà Huy Tập được cử về nước trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng với cương vị Tổng Bí thư của Đảng (tháng 7.1936)⁽¹⁾. Từ một thanh niên yêu nước giác ngộ lý tưởng cách mạng rồi trở thành người lãnh đạo cao nhất của Đảng cộng sản Đông Dương vào thời kỳ đầy biến động của lịch sử dân tộc, Hà Huy Tập tỏ rõ năng lực chèo lái con thuyền cách mạng, trong việc nắm bắt được thời cơ, vượt qua mọi thử thách, tận dụng điều kiện thuận lợi để đề ra được những quyết sách phù hợp với hoàn cảnh cụ thể, đưa Đảng vượt qua khó khăn. Hà Huy Tập có công lớn trong việc phục hồi lại hoạt động của BCH TW Đảng và hệ thống tổ chức từ Trung ương đến cơ sở để kịp thời lãnh đạo quần chúng đấu tranh đòi dân sinh, dân chủ, chống chiến tranh đế quốc diễn ra ở khắp nơi trong nước vào thời kỳ 1936-1939. Đây là đóng góp quan trọng của Tổng Bí thư Hà Huy Tập vào công tác tổ chức, xây dựng Đảng, dấu mốc quan trọng đưa Đảng cộng sản vượt qua khủng hoảng kéo dài một thời gian để củng cố vị trí và vai trò lãnh đạo cách mạng.

Hà Huy Tập là nhà lý luận chính trị xuất sắc của Đảng. Cuốn sách “Sơ thảo lịch sử phong trào cộng sản Đông Dương” đã góp phần củng cố niềm tin cho quần chúng đối với Đảng, góp phần phục hồi hoạt động của Đảng và các tổ chức cách mạng sau một thời gian bị địch đàn áp, khủng bố ác liệt. Nghị quyết chính trị ở Đại hội lần thứ nhất do Hà Huy Tập soạn thảo là văn kiện sắc sảo về lý luận và có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc. Từ việc phân tích tình hình trong nước, thế giới đã đề ra chủ trương sát thực về nhiệm vụ và mục tiêu đấu tranh, về củng cố tổ chức Đảng, tổ chức quần chúng cách mạng... Vào thời điểm diễn ra nhiều luồng tư tưởng, trước thử thách nghiêm trọng về đường lối cách mạng, thì cùng với nhiều bài báo mang tính chiến đấu đăng ở các báo bí mật và công khai dưới nhiều bút danh khác nhau, Hà Huy Tập đã góp phần quan trọng vào việc củng cố tổ chức và tuyên truyền đường lối cách mạng của Đảng. Hà Huy Tập đã viết quyển sách “Tơrôtsky và phản cách mạng”. Với bút pháp sắc nhọn, anh đã vạch trần bộ mặt phản cách mạng của các thế lực hòng xuyên tạc đường lối, chia rẽ nội bộ, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản Đông Dương.

Sự sắc sảo và nhạy bén về tầm nhìn thời đại của Hà Huy Tập còn được thể hiện ở việc bình tĩnh phân tích rồi tìm ra sách lược đấu tranh phù hợp, nêu ra việc cần thành lập Mặt trận nhân dân Đông Dương. Với nhiều bài viết, nhiều tài liệu có căn cứ của Hà Huy Tập đã làm cơ sở để Hội nghị Trung ương tháng 3.1938 quyết định thành lập Mặt trận dân chủ thống nhất Đông Dương.

Với tư cách là nhà báo, nhà nghiên cứu lý luận chính trị, giữ vị trí hàng đầu trong hoạt động báo chí xuất bản bí mật hoặc công khai nửa hợp pháp, Hà Huy Tập là cây bút đa tài, đa năng, tả xung hữu đột, đi tiên phong trên mặt trận tư tưởng và chính trị nhằm tuyên truyền và bảo vệ đường lối, chủ trương của Đảng, kêu gọi quần chúng đứng lên đấu tranh. Những tác phẩm của Hà Huy Tập được xuất bản ở trong nước hoặc ở nước ngoài, là tài sản tinh thần vô giá, góp phần làm phong phú kho tàng lý luận cách mạng, kho tàng văn hóa dân tộc Việt Nam, là nguồn tư liệu quý, đích thực trên nhiều lĩnh vực về thời kỳ lịch sử đầy chông gai mà Đảng đã từng bước vượt qua để có cơ sở chuẩn bị cho Cách mạng Tháng Tám thắng lợi.

Là người cộng sản kiên trung, Hà Huy Tập đã hiến dâng trọn đời cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Là Tổng Bí thư ở những năm Đảng ta gặp khó khăn, nhà lý luận của Đảng phải đấu tranh trực diện với kẻ thù và những sai trái nảy sinh trong nội bộ. Đồng chí đã nêu tấm gương về lòng trung thành, sống có nguyên tắc, có bản lĩnh, luôn tìm tòi sáng tạo, một lòng một dạ chiến đấu hy sinh vì sự nghiệp cao cả của Đảng và dân tộc. Hà Huy Tập là nhà lãnh đạo xuất sắc của Đảng và cách mạng Việt Nam.

TS. Đặng Duy Báu

(1) Ghi chú: Theo lời điếu của BCH TW Đảng Cộng sản Việt Nam ngày 01/12/2009