Nhân rộng những cách làm hiệu quả

BHG - Với điều kiện địa hình đặc thù, tập quán sinh hoạt, canh tác,… đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh thường sống phân tán, dựng nhà ven những sườn đồi, cạnh suối nên khi thiên tai xảy ra hậu quả sẽ rất lớn. Thực tế chứng minh, có bản làng ở Du Già (Yên Minh), Lùng Tám (Quản Bạ), khi xảy ra mưa lớn, đất, đá từ sườn núi trượt xuống, vùi lấp hàng chục ngôi nhà, thiệt hại về người và tài sản không thể đong đếm.

Lớp học thôn Chu Thượng, xã Tân Lập (Bắc Quang) bị giông lốc làm tốc mái. Ảnh: Nguyễn Hùng

Nhằm giảm thiểu thiệt hại do thiên tai, việc triển khai các dự án quy tụ dân cư đã phát huy hiệu quả. Thực hiện Quyết định 193 và 1776 của Thủ tướng Chính phủ, từ năm 2009 - 2016, tỉnh ta được phê duyệt 13 dự án bố trí dân cư tập trung vùng thiên tai, biên giới, đặc biệt khó khăn và rừng đặc dụng, tổng quy mô bố trí 1.011 hộ; kinh phí thực hiện gần 718 tỷ đồng. Từ nguồn vốn trên, có 31,7 km đường giao thông, 5 công trình thủy lợi, 9 hệ thống cấp nước sinh hoạt, 2 hệ thống thoát nước, 6 trạm biến áp, 16 phòng học, 7 nhà văn hóa,… được đầu tư xây dựng.

Từ thành công bước đầu, năm 2011 tỉnh ta ban hành Đề án 105 quy tụ các hộ sống rải rác ở các sườn núi cao, vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới về sống tập trung tại các thôn, bản gắn với xây dựng NTM. Mục tiêu đến năm 2015, bố trí, sắp xếp 4.119 hộ nằm ngoài quy hoạch theo Quyết định 193; kinh phí thực hiện khoảng 469 tỷ đồng. Sau 5 năm, toàn tỉnh di chuyển, quy tụ được 4.401 hộ; có 386 đầu điểm công trình được đầu tư hỗ trợ cộng đồng dân cư có hộ di chuyển đến, gồm: 64 công trình thủy lợi, 87 công trình đường giao thông, 98 công trình cấp nước sinh hoạt, 19 nhà văn hóa thôn, 116 lớp học, 2 trạm y tế…

Tiếp nối thành công, năm 2017, HĐND tỉnh ban hành nghị quyết thông qua Đề án quy tụ các hộ dân sống rải rác ở các sườn núi cao, vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới về sống tập trung tại các thôn, bản gắn với xây dựng NTN, giai đoạn 2018 - 2020. Theo đó, đến cuối năm 2019, toàn tỉnh có 4.692 hộ được quy tụ, đạt 100% kế hoạch. Trong đó, 929 hộ thuộc xã biên giới; 3.599 hộ nằm trong vùng có nguy cơ thiên tai và 164 hộ thuộc vùng đặc biệt khó khăn.

Cùng với việc quy tụ dân cư, ý thức chủ động phòng, chống thiên tai như, chằng néo mái nhà của người dân cũng phát huy hiệu quả. Năm 2017, huyện Quản Bạ lựa chọn 5 hộ dân thôn Nậm Lương, xã Quyết Tiến thực hiện “mô hình điểm chằng néo mái nhà”. Mái nhà được chằng néo bằng các vật liệu, như: Tre, vầu, gỗ, dây sắt, lưới. Kỹ thuật làm mái được thực hiện theo cách buộc các thân cây tre, gỗ vào mái nhà theo hình chữ A, các ô cách nhau 2,5 - 3 m; sau đó căng lưới che phủ lên trên để giảm tác động khi mưa đá và chống gió lốc làm tốc mái… Mô hình này, hiện được nhân rộng tại nhiều xã của huyện Quản Bạ, chi phí thực hiện không lớn, nhưng hiệu quả rất cao.

Từ đầu năm đến nay, trên địa bàn tỉnh ghi nhận nhiều đợt mưa đá, giông lốc khiến nhiều công trình phúc lợi, nhà cửa, hoa màu của nhân dân bị phá hủy. Đợt mưa đá, gió lốc xảy ra ngày 17-18.5 vừa qua khiến nhiều ngôi nhà, công trình phúc lợi trên địa bàn các huyện Hoàng Su Phì, Bắc Quang, Bắc Mê,… bị tốc, thủng mái. Vì vậy, cùng với sự hỗ trợ của nhà nước khi triển khai các dự án quy tụ dân cư, thì việc người dân các địa phương chủ động thực hiện chằng néo mái nhà, các công trình phúc lợi theo cách làm của huyện Quản Bạ sẽ góp phần hạn chế thiệt hại.

Tiến Chiến