Cây hồng không hạt trên đất Phú Linh

BHG - Giống hồng không hạt huyện Quản Bạ - tỉnh Hà Giang được trồng nhiều nhất tại xã Nghĩa Thuận - nơi có độ cao trên 1000m so với mực nước biển. Từ lâu, hồng không hạt Quản Bạ đã có tiếng trong cả nước, có cây đã tồn tại hàng trăm năm. Cây con được người dân tạo ra từ mầm rễ hoặc chiết ghép, sau đó trồng từ 6 - 7 năm, nếu chăm bón tốt sẽ cho quả. Quả hồng có hai loại: Một loại quả to dài, một loại quả bé hơn hình tròn.

Tại xã Phú Linh (Vị Xuyên), tháng 3 năm 1993, có người lên công tác Quản Bạ đã mua 3 cây hồng không hạt về cho ông Tuân – một người dân sống tại trung tâm xã trồng thử. Phú Linh có nhiệt độ bình quân là 29 độ C, thích hợp cho cây sinh trưởng và phát triển, tuy nhiên, độ cao khu vực này chỉ trên 300m so với mực nước biển. Những năm đầu do không chăm sóc tốt, cây phát triển yếu, chết một cây và còn lại hai cây, mãi sau 7 năm mới bắt đầu ra quả. Nhiều người cho rằng loại cây này trồng ở vùng thấp là không hợp. Về sau, ông Tuân di chuyển cây sang nơi có đất tốt hơn và luôn luôn tưới đủ nước, cây phát triển tốt hàng năm, cho thu hoạch quả đều đặn vào cuối tháng 10 - đầu tháng 11. Do có sản phẩm, sau mỗi vụ quả ông lại đầu tư thêm phân bón, nên từ năm 2016 đến nay, năm nào cây cũng cho nhiều quả, hầu như không bị sâu bệnh và không mất mùa. Đặc biệt, năm 2020, một cây ông thu được khoảng 70kg hồng không hạt, quả to hơn quả trứng vịt, dài khoảng 5-6cm. Quả cứng thuận tiện cho việc thu hái vận chuyển, khi chín có màu vàng sáng, sau khi ngâm 4-5 ngày đêm không bị bong tai, rốn quả không bị nứt, ăn có vị dịu ngọt, giòn, nhiều cát. Giá bán bình quân khoảng 20.000 - 25.000đ/kg, thu về gần 2 triệu đồng/cây, trong khi cây chỉ chiếm đất vườn khoảng 30m­­2­­, nếu kết hợp thêm nuôi thả gia cầm dưới tán cây thì hiệu quả kinh tế càng cao.

Quả hồng không hạt xã Phú Linh to hơn hẳn quả trứng vịt.

Trăm nghe không bằng một thấy, nhiều người đến xem và ăn thử nhận xét rằng: “Đất Phú Linh cũng trồng được hồng không hạt Quản Bạ”. Đây là loại cây có giá trị kinh tế cao hơn cây cam truyền thống. Hàng năm, cứ vào đầu mùa xuân, lái buôn lại mang giống cây con đến chợ xã để bán, đặc biệt là cây con loại quả dài được rất nhiều người ưa chuộng và tìm mua.

Đinh Minh Tung