Điều trị tâm lý trong cai nghiện ma túy: Liệu pháp mềm dẻo và hiệu quả

BHG - Chống ma túy - “cuộc chiến” ngày càng cam go, khốc liệt, khi “cái chết trắng” vẫn đang tồn tại ngày càng phức tạp và mở rộng về quy mô, tính chất; gây nên những tổn thất nghiêm trọng đến KT-XH, an ninh, chính trị. Công tác cai nghiện ma túy cũng gặp không ít những khó khăn, trở ngại trong điều trị và chống tái nghiện. Sự kết hợp giữa các phương pháp cai nghiện ma túy với việc điều trị tâm lý được xem là liệu pháp mềm dẻo, hiệu quả và cần áp dụng sâu rộng.

Một buổi sinh hoạt giữa bệnh nhân với lãnh đạo, bác sỹ tại Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS. Ảnh: CTV.

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp cai nghiện ma túy như: Cai nghiện khô, giảm dần liều dùng, phẫu thuật thùy trán, phương pháp đông y, điều trị bằng các chất thay thế... Tuy nhiên, dù cai nghiện phương pháp nào thì người nghiện đều trải qua nhiều giai đoạn, đòi hỏi lòng quyết tâm, tính tuân thủ cao để vượt qua các giai đoạn cắt cơn, phục hồi sức khỏe và tiến tới không sử dụng ma túy. Những người nghiện ma túy thường có tâm, sinh lý rối loạn, mâu thuẫn, không kiểm soát được hành vi, làm ảnh hưởng đến quá trình cai nghiện. Do đó, cần điều trị tâm lý để có những tác động mềm dẻo nhằm giải tỏa căng thẳng, giúp bệnh nhân vượt qua gia đoạn khó khăn. Liệu pháp này hỗ trợ tích cực vào quá trình điều trị cai nghiện; đặc biệt, rất hiệu quả khi kết hợp với phương pháp điều trị bằng Methadone.

Trên địa bàn tỉnh ta, phương pháp điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone mang lại hiệu quả cao so với các phương pháp khác. Mặc dù thực hiện chương trình muộn so với nhiều địa phương trên cả nước, điều trị Methadone trên địa bàn tỉnh đã mang lại một số kết quả như: Bệnh nhân không còn thèm, nhớ horoin, cải thiện tình trạng sức khỏe; giảm nguy cơ lây truyền các bệnh HIV, viêm gan B, C qua đường máu; tỷ lệ bệnh nhân duy trì điều trị đạt ở mức cao; tình trạng tội phạm liên quan đến ma túy trên địa bàn giảm... Theo Bác sỹ Nông Văn Huyến, Phó Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS cho biết: “Trung tâm rất chú trọng đến việc sử dụng liệu pháp điều trị tâm lý cho bệnh nhân trong quá trình cai nghiện bằng Methadone. Hiện nay, Trung tâm có số bệnh nhân cai nghiện Methadone nhiều nhất trong tỉnh, với 107 bệnh nhân tham gia điều trị. Điều trị tâm lý tuy không phải là phương pháp cai nghiện chính nhưng đem lại hiệu quả trong việc để bệnh có thêm động lực cai nghiện”.

Bác sỹ tư vấn tâm lý định kỳ cho bệnh nhân điềù trị Methadone tại Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS. Ảnh: P.HOAN

Cụ thể, khi bắt đầu tham gia điều trị, việc tư vấn tâm lý cho bệnh nhân và gia đình sẽ được tiến hành để họ hiểu được những giá trị, lợi ích từ của việc cai nghiện bằng Methadone. Khích lệ, động viên người nghiện ma túy tham gia và duy trì thực hiện chương trình điều trị. Nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, tư vấn các hành vi phù hợp với chuẩn mực đạo đức, hình thành các kỹ năng sống lành mạnh. Trong suốt quá trình, bệnh nhân sẽ được tư vấn tâm lý định kỳ bởi bác sỹ điều trị. Đặc biệt, Trung tâm duy trì và nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt bệnh nhân. Mỗi tháng 1 lần, tại buổi sinh hoạt, bệnh nhân sẽ tiếp xúc trực tiếp với lãnh đạo trung tâm, các bác sỹ để nắm bắt được quá trình điều trị của bản thân. Bệnh nhân có điều kiện bày tỏ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình điều trị, cuộc sống tại gia đình và xã hội. Đồng thời, phối hợp với Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC47) Công an tỉnh tổ chức các buổi tuyên truyền về tình hình nghiện, chích ma túy trên địa bàn; vận động bệnh nhân không tham gia vào các hoạt động phạm tội về ma túy- Bác sỹ Nông Văn Huyến thông tin thêm.

Qua việc áp dụng liệu trình điều trị tâm lý trong cai nghiện ma túy, đa số bệnh nhân tại Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS có các hành vi tích cực. Khoảng 93% bệnh nhân tuân thủ theo các quy định điều trị nghiêm ngặt, có thái độ hòa nhã với cán bộ, bác sỹ. Hơn cả, họ đã nâng cao nhận thức, ý chí để từ bỏ ma túy. Cai nghiện ma túy đã khó, việc chống tái nghiện càng khó khăn hơn. Để làm tốt công tác này, cần đẩy mạnh hơn nữa việc tuyên truyền, phối hợp chặt chẽ giữ các cơ quan, ban, ngành. Đồng thời, đa dạng hóa các liệu pháp điều trị tâm lý để mang lại hiệu quả cao hơn.

PHẠM HOAN