Đồng Văn khó khăn trong chuyển đổi HTX theo luật mới

BHG- Xác định việc chuyển đổi hoạt động của các HTX kiểu cũ sang hoạt động theo Luật HTX năm 2012 là việc làm quan trọng và cần thiết, thời gian qua, huyện Đồng Văn đã có kế hoạch, giải pháp triển khai cụ thể, quyết liệt qua từng năm. Tuy nhiên, do yếu tố khách quan và chủ quan; đến nay, việc giải thể, chuyển đổi các HTX trên địa bàn còn có những vướng mắc, khó khăn cần tháo gỡ.

Gia đình anh Ly Mí Cấu, thành viên HTX Thành Công, chăm sóc vườn ót gió của gia đình.

Theo thống kê trên địa bàn huyện Đồng Văn, tính đến trước năm 2015, toàn huyện có tổng số 34 HTX đang hoạt động với 360 thành viên, trong đó; có 5 HTX theo lĩnh vực nông nghiệp, 3 HTX vận tải, 10 HTX tiểu thủ công nghiệp, 16 HTX dịch vụ tổng hợp. Thực hiện theo Luật HTX mới năm 2012, huyện đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn thực hiện rà soát cụ thể 34 HTX. Trong đó, có 10 HTX có nhu cầu tiếp tục hoạt động và đăng ký chuyển đổi theo Luật HTX 2012; số HTX còn lại (24 HTX) không có nhu cầu hoạt động và phải thực hiện giải thể theo quy định. Kết quả thực hiện chuyển đổi và giải thể tính đến hết tháng 8.2016, đã thực hiện xong công tác chuyển đổi cho 10/10 HTX, đạt 100% kế hoạch. Hoàn tất hồ sơ thủ tục giải thể cho 24/24 HTX và hoàn thành giải thể 3/24 HTX. Những HTX chưa hoàn thành công tác giải thể do còn vướng mắc về nợ thuế và làm mất giấy chứng nhận đăng ký con dấu. Luật HTX năm 2012 đã được phổ biến, chính thức có hiệu lực từ năm 2012, nhưng ở tỉnh ta mới thực hiện nhiều nhất tại các huyện Bắc Quang, Vị Xuyên, thành phố Hà Giang... Đối với huyện Đồng Văn, từ năm 2015 đến tháng 8.2016 đã thành lập mới được 12 HTX theo đúng Luật HTX năm 2012, trong đó có 3 HTX dịch vụ tổng hợp hoạt động theo mô hình thôn Trang, xã Việt Lâm (Vị Xuyên) là: HTX dịch vụ tổng hợp toàn thôn Séo Lủng B, xã Sảng Tủng; HTX dịch vụ tổng hợp nông nghiệp toàn thôn Bản Mồ, thị trấn Đồng Văn; Hợp tác xã dịch vụ tổng hợp toàn thôn Thèn Pả, xã Lũng Cú. Tuy nhiên, theo nhận định chung, việc giải thể, chuyển đổi hoạt động của các HTX trên địa bàn huyện Đồng Văn còn có hạn chế và bất cập, nhiều HTX đã chuyển đổi vẫn hoạt động theo kiểu cũ, không theo Luật định. Nguyên nhân chính được lý giải bởi phần lớn các HTX ở Đồng Văn được thành lập từ lâu, nhận thức của người dân còn hạn chế, tài sản của HTX được thành lập còn khá khiêm tốn, nhiều HTX hoạt động không có đất đai, trụ sở làm việc phải đi thuê hoặc ở nhờ. Người đứng đầu HTX còn chưa hiểu hết Luật HTX mới nên chưa phát huy hết vai trò, vị thế và chỗ đứng của HTX trên thị trường. Khi tham gia HTX một số hộ dân còn lúng túng, không muốn và chưa có nhu cầu tham gia làm thành viên vì không phải ai cũng có vốn đóng góp, một số hộ dân neo người, không có người trong độ tuổi lao động không muốn tham gia, lo sợ hiệu quả hoạt động của HTX yếu kém, sản phẩm không có đầu ra ổn định.

 Anh Thào Mí Chính, Giám đốc HTX may mặc xã Phố Cáo chia sẻ: HTX vừa mới được thành lập vào đầu tháng 6.2016 do vậy phương thức hoạt động gần như không có sự thay đổi nhiều. Cũng do mới thành lập và hoạt động nên HTX còn có nhiều bỡ ngỡ, gặp khó khăn, nhất là thiếu vốn để đầu tư vào sản xuất kinh doanh, do không có tài sản thế chấp nên khó tiếp cận với nguồn vay của các ngân hàng và Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh. Giám đốc HTX dịch vụ tổng hợp Thành Công, Nguyễn Trung Thành cho biết: Ngoài lĩnh vực trồng ớt gió, để tạo thuận lợi cho bà con xã viên phát triển sản xuất, HTX phải mở thêm dịch vụ sản xuất, cung ứng vật liệu xây dựng. Muốn mở rộng quy mô hoạt động nhưng việc huy động nguồn vốn đóng góp của xã viên là rất khó khăn, việc vay vốn ngân hàng cũng không ít trở ngại vì HTX không có tài sản thế chấp.

 Đồng chí Dinh Chí Thành, Ủy viên BTV Huyện ủy, Phó Chủ tịch UBND huyện Đồng Văn cho biết: Để phát huy hơn nữa mô hình phát triển kinh tế tập thể, hoàn thành mục tiêu chuyển đổi các HTX cũ sang HTX kiểu mới và duy trì hiệu quả hoạt động của các HTX mới được thành lập, chính quyền huyện Đồng Văn xác định sẽ tiếp tục chỉ đạo các ngành chuyên môn, UBND các xã, thị trấn có hướng dẫn các HTX xây dựng phương án, tổ chức lại sản xuất theo hướng liên kết khép kín từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ sản phẩm; kiên quyết giải thể các HTX hoạt động kém hiệu quả, hoạt động cầm chừng để tập trung đầu tư cho các HTX còn lại trên tinh thần không chạy theo thành tích, số HTX ít nhưng làm ăn hiệu quả hơn là HTX nhiều nhưng làm ăn không hiệu quả hoặc chỉ hoạt động cầm chừng. Cùng đó là xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ HTX như: Chính sách về đất đai, tài chính và hỗ trợ tiếp thị mở rộng thị trường. Về phía các HTX cần nắm bắt xu thế chung của người tiêu dùng là ưa chuộng các loại sản phẩm sạch để định hướng, tư vấn hỗ trợ các thành viên của mình trong hoạt động trồng trọt, chăn nuôi, sản xuất, chế biến theo đúng tiêu chuẩn, quy định; qua đó, từng bước tạo dựng ủy tín, thương hiệu trên thị trường.

Thực tế, trên địa bàn huyện Đồng Văn hiện nay còn nhiều HTX tạm ngừng hoạt động, có HTX đang hoạt động không hiệu quả, trái luật. Vì vậy, Luật HTX mới năm 2012 mở ra triển vọng, cơ hội để huyện “xốc” lại hoạt động cho các HTX để làm ăn hiệu quả. Luật nêu rõ bản chất, quyền và nghĩa vụ các thành viên, yêu cầu điều lệ HTX cần phải quy định: Cơ cấu tổ chức phải có đại hội thành viên, Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát; tách rõ chức năng quản lý và chức năng điều hành; mức độ thường xuyên sử dụng sản phẩm, dịch vụ; giá trị tối thiểu của sản phẩm, dịch vụ mà thành viên HTX nắm giữ, sử dụng... Như vậy, thực hiện Luật HTX mới không chỉ chuyển đổi về mặt thủ tục pháp lý mà về bản chất, các HTX đều phải bổ sung điều lệ, phương thức hoạt động.

Việc chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX mới là điều kiện bắt buộc, cần thiết. Tuy nhiên, để Luật HTX mới đi vào cuộc sống bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành trong việc tạo điều kiện, hướng dẫn làm các thủ tục chuyển đổi, bản thân các HTX cũng cần nhận thức rõ lợi ích của việc chuyển đổi, cơ cấu lại ngành nghề cho phù hợp để có chiến lược sản xuất, kinh doanh, đảm bảo cho sự phát triển bền vững, tránh tình trạng “Bình mới rượu cũ”.

HOÀNG NGỌC