Kết quả Dự án “Nghiên cứu sản xuất thử nghiệm gạch không nung bằng công nghệ thích hợp trên địa bàn tỉnh Hà Giang”

HGĐT- Việc khai thác đất nông nghiệp (đất sét) để sản xuất gạch nung tại các lò gạch thủ công một mặt làm đất canh tác của người nông dân bị thu hẹp, mặt khác gây ô nhiễm môi trường trầm trọng (thải khói, bụi). Hơn nữa, việc dùng nhiên liệu như than, củi...để đốt nung gạch, việc nhập dây chuyền với công nghệ phức tạp đã gây tốn kém về mặt kinh tế cho người sản xuất, sản phẩm gạch nung sau khi ra lò lại có giá thành cao cũng là một khó khăn lớn cho người tiêu thụ.

Bên cạnh đó, gạch không nung (còn gọi là gạch block) là loại gạch sau khi được tạo hình sẽ tự đóng rắn và đạt các chỉ số về cơ học mà không cần qua nhiệt độ, quá trình sản xuất có thể tận dụng vật liệu đất, sa khoáng thải loại có sẵn tại địa phương, vì thế không tốn kém về mặt kinh tế, không gây ô nhiễm môi trường, chính vì vậy gạch không nung ra đờinhờ vật liệu giá rẻ, đạt hiệu quả cao trong xây dựng và rất phù hợp với các tiêu chuẩn Việt Nam, giúp nhân dân vùng sâu, vùng xa có điều kiện xóa nhà tranh tre, nứa, lá.

Những nhu cầu tất yếu về vật liệu xây dựng (gạch) và tình trạng ô nhiễm môi trường từ gạch đất sét nung ngày một gia tăng, vấn đề bảo vệ môi trường càng trở nên cấp thiết hơn và việc sử dụng gạch không nung là xu thế tất yếu. Gạch Block với công nghệ “đất hóa đá” đã áp dụng cơ chế Polymer hóa vô cơ gián tiếp với nguyên liệu đầu vào cơ bản là đất tạp chứa khoảng 20% khoáng sét, chất độn (cát, bụi đá) phụ gia khoáng chứa Ca, Mg hoạt tính và phụ gia hoạt động bề mặt... nhờ đó sản phẩm ra đời đáp ứng các yêu cầu về chất lượng cũng như đảm bảo mọi tiêu chuẩn xây dựng (cách âm, cách nhiệt, chống thấm...), hơn nữa sản phẩm gạch không nung còn góp phần làm sạch môi trường, tiện lợi khi sử dụng, đem lại hiệu quả kinh tế cao (gạch không nung rẻ hơn các sản phẩm gạch khác từ 1500 đến 2000 đồng/viên) giúp xóa đói, giảm nghèo cho các vùng sâu vùng xa, vùng núi nhờ việc dùng nguyên liệu tại chỗ.

Đứng trước thực trạng trên, UBND tỉnh Hà Giang là đơn vị quản lý đã nhất trí cho triển khai Dự án khoa học “Nghiên cứu sản xuất thử nghiệm gạch không nung bằng công nghệ thích hợp trên địa bàn tỉnh Hà Giang” do Hợp tác xãAnh Lan là đơn vị chủ trì thực hiện. Chủ nhiệm Dự án là ông Hoàng Ngọc Anh cùng với sự tham gia hợp tác của Doanh nghiệp tư nhân Xí nghiệp cơ khí Long Quân.

Mục tiêu của dự án là ứng dụng thành công công nghệ sản xuất gạch không nung bằng nguyên liệu tại chỗ trên địa bàn tỉnh Hà Giang đạt các tiêu chuẩn cơ sở của kết cấu gạch hóa đá với công suất 2.200-2.500 viên/ngày; tiếp nhận và đào tạo thành thạo nghề sản xuất gạch không nung cho công nhân HTX làm cơ sở tuyên truyền cho bà con nhân dân vùng sâu, vùng xa chủ động áp dụng công nghệ vào sản xuất; sản xuất được 780.000 viên gạch không nung, đánh giá chất lượng sản phẩm, giá thành và tạo lập thị trường phát triển sản phẩm; đề xuất một số giải pháp phát triển gạch không nung tại các địa phương, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa nơi có các điều kiện tương tự.

Trong quá trình thực hiện Dự án, Ban chủ nhiệm dự án đã triển khai thực hiện các mục tiêu đặt ra cũng như triển khai thực hiện các nội dung một cách cụ thể như: Tiến hành khảo sát, phân tích, đánh giá vùng nguyên liệu để triển khai dự án và nhân rộng kết quả tại các huyện Bắc Quang, Xín Mần, Bắc Mê với việc lựa chọn 01 xã tại mỗi huyện để chọn ra 2 điểm lấy mẫu (mẫu đất đồi và đất bãi). Kết quả là Ban chủ nhiệm đã tiến hành lấy được 12 mẫu đất mang phân tích, đánh giá thành phần cơ giới của đất làm cơ sở xác định tỷ lệ phối trộn phụ gia phù hợp; lựa chọn công nghệ, hợp đồng cung ứng, chuyển giao công nghệ xây dựng cơ sở hạ tầng và các điều kiện cần thiết triển khai dự án; đào tạo kỹ thuật; lắp đặt, sản xuất thử nghiệm, đánh giá chất lượng và tiến hành sản xuất, tổ chức Hội thảo, công bố kết quả.

Sau hơn 2 năm triển khai thực hiện, Dự án đã thu được những kết quả đáng ghi nhận: Đã khảo sát, phân tích, đánh giá thành công các mẫu đất tại các điểm được lựa chọn và tiến hành phối trộn và ép thử, kết quả đều đạt yêu cầu và cho sản phảm gạch đạt các tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam. Xây dựng được bộ tài liệu hóa kỹ thuật sản xuất gạch không nung bằng công nghệ thích hợp với điều kiện của tỉnh Hà Giang; đào tạo được 25 công nhân vận hành thành thạo dây chuyền sản xuất gạch không nung; sản xuất được 780.000 viên gạch và đã được HTX Anh Lan chuyển cho 15 hộ gia đình thuộc diện chính sách (hộ nghèo) và hiện nay HTX vẫn đang duy trì sản xuất và tiêu thụ trên thị trường được nhân dân tin cậy. Bên cạnh đó dự án cũng đưa ra những đề xuất mang tính tích cực trong công tác tuyên truyền, thông tin cho các cơ quan quản lý Nhà nước, các chủ thể trong hoạt động xây dựng và người dân nhận thức rõ những ưu điểm, lợi thế trong việc sản xuất, sử dụng vật liệu xây không nung, đồng thời thấy được những tác động tiêu cực của việc sản xuất và sử dụng gạch đất sét nung.

Dự án đã được Hội đồng khoa học tỉnh nghiệm thu vào tháng 4/2013. Thành công của dự án đã thể hiện trên các mặt như đạt được các mục tiêu và nội dung đã đề ra. Từ các mô hình xây dựng thí điểm của Hợp tác xã Anh Lan, có thể sử dụng gạch không nung để xây dựng các công trình của các hộ gia đình như nhà ở, trang trại... Đặc biệt, dự án có ý nghĩa quan trọng đối với chương trình xóa đói, giảm nghèo, xóa nhà tạm của địa phương, cho sản phẩm thân thiện với môi trường góp phần bảo vệ môi trường, phát triển ngành công nghiệp vật liệu xây dựng tỉnh ta theo hướng hiện đại, bền vững./.