Hà Giang Khảo sát điểm lộ nước kasrt, thiết kế mô hình cấp nước cho thị trấn Mèo Vạc
14:27, 27/11/2007
(HGĐT)- Mèo Vạc là một trong những địa phương thiếu nước trầm trọng nhất tỉnh ta. Vào cuối mùa khô, nguồn nước cạn kiệt, người ta phải dùng xe cơ giới và các phương tiện thô sơ chở nước từ nơi khác về cung cấp cho thị trấn và làng bản lân cận.
Hồ trữ nước xã Tả Lũng, Mèo Vạc - Hà Giang. (Ảnh: Yến Khanh) |
Huyện Mèo Vạc là cao nguyên đá vôi, phổ biến với các đỉnh núi đá tai mèo, các thung lũng hẹp, phát triển mạnh các phễu karst, giếng karst và các hang động khô. Nước dưới đất ở Mèo Vạc chủ yếu thuộc loại hình nước khe nứt –kasrt. Chúng tồn tại chủ yếu ở dạng nước vách núi, nước cấu trúc nông và nước hang động. Nước cấu trúc nông phân bố ở độ cao tương đối lớn (1200-1300m) lưu lượng xuất lộ nước lớn nhưng không ổn định mà thay đổi theo từng trận mưa và theo mùa. Cực đại là 0,02- 0,05m3/s, cực tiểu là 0,05-0,011m/s. Vậy nên, việc xác định được các điểm xuất lộ nước có lưu lượng nước lớn để xây dựng các điểm cấp nước là hết sức khó khăn. Do đó mục tiêu chính của đề tài là phải tìm ra các điểm xuất lộ nước trên địa bàn huyện.
Từ đặc điểm địa chất cũng như địa hình của vùng đất này, đề tài đã khảo sát, thống kê được 35 điểm xuất lộ nước có lưu lượng đáp ứng việc xây dựng các điểm cấp nước tập trung. Qua nghiên cứu và đánh giá, đề tài đã đưa ra 3 giải pháp công nghệ chính để khai thác nước tại các điểm xuất lộ nước kasrt khu vực Mèo Vạc. Giải pháp thứ nhất, là giải pháp vách nhả nước và hào thu nước đối với khu vực nguồn nước. Là kỹ thuật khai thác nước trong các sườn vách nước, can thiệp kỹ thuật để nước ngầm xuất lộ nhân tạo khi tạo vách đứng, nước sẽ chảy ra từ vách núi, sau khi kết hợp với hào thu nước sẽ tập trung về nơi chứa, trữ. Giải pháp thứ hai, là giải pháp bể thu điều hoà lưu lượng nguồn, áp dụng cho các nguồn tự chảy có lưu lượng dao động mạnh; Giải pháp thứ ba, là công nghệ hồ treo trữ nước điều hoà nguồn thu và cấp nước. Giải pháp này thường được xây dựng trên cao và lợi dụng các phần hạ thấp của địa hình để làm vị trí xây hồ- công nghệ áp dụng nhằm trữ nước tối đa và cấp nước theo yêu cầu sử dụng. Nước được dẫn tới hồ từ các điểm xuất lộ và vách nhả nước.
Trên cơ sở các điểm xuất lộ nước đã được khảo sát, giải pháp công nghệ được lựa chọn, đề tài đã tiến hành thiết kế mô hình cấp nước cho thị trấn Mèo Vạc. Trong những điểm xuất lộ nước ở thị trấn Mèo Vạc có 3 điểm xuất lộ nước có lưu lượng lớn, đó là các điểm: Đèo Gió, Dương Trung Nhân (phía Nam thị trấn), Sảng Pẻ. Điểm xuất lộ nước kasrt Sảng Pẻ nổi bật bởi có lưu lượng rất lớn trong các trận mưa và giảm nhanh chỉ trong 3- 4 ngày khi mưa kết thúc. Trong khi mưa lớn, lưu lượng đạt tới 50-70 L/s, sau 3-4 ngày lưu lượng giảm xuống 11L/s và thấp hơn.
Từ những ưu thế trên, đề tài đã lựa chọn điểm xuất lộ nước Sảng Pẻ để thiết kế mô hình cấp nước sinh hoạt cho thị trấn Mèo Vạc. Giải pháp công nghệ được chọn ở đây là sử dụng hồ treo trữ nước. Các công đoạn kỹ thuật chủ yếu gồm: Vách nhả và hồ thu nước ở khu vực nguồn, bể điều hoà lưu lượng nguồn, hồ chứa trên nền phễu kasrt, đường ống dẫn xuyên núi, bể lọc tinh và hệ thống cấp nước tập trung. Giải pháp thiết kế đảm bảo tận thu nguồn nước bao gồm các hạng mục lớn như : Vách nước nhả dài 200- 300m, bể điều hoà dung tích 600m3, hồ chứa nước dung tích tối đa 15 vạn m3, đường ống dẫn xuyên núi 150m, bể lọc tinh 300m3. Việc khai thác nguồn nước Sảng Pẻ đòi hỏi áp dụng các công nghệ mới như: công nghệ tạo vách nhả nước, công nghệ chống sập và chống thấm đáy hồ, công nghệ khoan ngang xuyên núi.
Nguồn nước Sảng Pẻ có chất lượng tốt, không mùi, không vị, tổng độ khoáng hoá nhỏ thuộc loại nước siêu nhạt. Hàm lượng các nguyên tố vi lượng, tổng độ cứng nằm trong giới hạn cho phép sử dụng vào mục đích ăn uống, sinh hoạt theo tiêu chuẩn số 1329/2002/BYT của Bộ Y tế. Mô hình cấp nước điểm trên dự kiến sẽ xây dựng dự án đầu tư vào năm 2008. Khi đưa vào sử dụng, ngoài việc đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt cho người dân thị trấn còn tạo ra cảnh quan đẹp cho thị trấn vùng cao Mèo Vạc.
Đề tài “ Khảo sát điểm lộ nước kasrt thị trấn Mèo Vạc, lựa chọn công nghệ, thiết kế mô hình cấp nước” do Viện địa chất thực hiện đã cơ bản đạt được các mục tiêu KHCN đã đề ra. Kết quả đã đưa ra được giải pháp cụ thể về xây dựng mô hình cung cấp nước địa hình kasrt. Đây cũng là cơ sở khoa học cho việc xây dựng các công trình cấp nước sinh hoạt tại huyện lỵ Mèo Vạc, nhằm giải quyết vấn đề nước sinh hoạt cho địa phương trong những thời gian tới.
Ý kiến bạn đọc