Phát triển bền vững Cao nguyên đá từ nhận thức cộng đồng

BHG - Tháng 9 năm 2015, Liên Hợp quốc đã đưa ra 17 mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030 để thay thế cho mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ. Trong đó, di sản văn hóa được xác định là trụ cột của phát triển bền vững. Và câu chuyện làm thế nào để hài hòa giữa khai thác, phát huy giá trị di sản với mục tiêu phát triển bền vững đang được đặt ra tại vùng Công viên Địa chất toàn cầu (CVĐCTC) UNESCO - Cao nguyên đá (CNĐ) Đồng Văn.

Du khách tìm hiểu sản phẩm của Hợp tác xã Dệt lanh Lùng Tám (Quản Bạ).

Phó trưởng Ban Quản lý CVĐVTC CNĐ Đồng Văn, Hoàng Xuân Đôn chia sẻ: “Mấy năm nay, DL của tỉnh phát triển rất tốt, nhất là ở vùng CVĐCTC; tuy nhiên, việc phát triển quá nhanh đã dẫn đến việc người dân địa phương ồ ạt làm DL, trong khi chưa được trang bị đầy đủ kiến thức về việc phát triển DL bền vững. Từ đó, xảy ra nhiều vấn đề như vi phạm việc xây dựng trong vùng CVĐCTC, một số giá trị văn hóa truyền thống dần mai một,… dẫn đến sự ồn ào trong dư luận vừa qua. Do đó, bên cạnh việc bảo tồn, các ngành chức năng liên quan cần phối hợp với hiệu quả để giáo dục người dân về kiến thức phát triển DL bền vững trên nền tảng di sản. Làm thế nào để người dân vẫn giữ nguyên được các kiến trúc nhà truyền thống, văn hóa, trang phục dân tộc,… tạo được sự dễ chịu cho du khách khi đến thăm quan, DL; không để cho các yếu tố quá hiện đại xâm nhập vào vùng di sản”.

Trong nhiều năm qua, Sở VH,TT&DL, Ban Quản lý CVĐCTC cùng chính quyền địa phương đã phối hợp tuyên truyền, hướng dẫn người dân duy trì sinh kế bằng cách phát triển DL; đồng thời bảo tồn di sản, đảm bảo an toàn giao thông và các mặt giá trị khác. Theo đánh giá của các chuyên gia, hiện nay, người dân đang sống ở trên vùng di sản, tài nguyên về DL rất phong phú nhưng lại chưa biết cách khai thác sao cho hiệu quả; nếu các ngành chức năng chú trọng tuyên truyền, hướng dẫn cho người dân trong quá trình phát triển kinh tế cũng như ý thức về vấn đề bảo tồn…

Bên cạnh đó, công tác giáo dục cộng đồng còn được thực hiện thông qua Chương trình đối tác của CVĐCTC. Những đơn vị kinh doanh lữ hành, nhà hàng, khách sạn,… trở thành đối tác của chương trình sẽ được hướng dẫn làm theo các tiêu chuẩn về phát triển DL do các chuyên gia xây dựng và được Ban quản lý CVĐCTC giúp giới thiệu, quảng bá hình ảnh tại các hội chợ, hội nghị, trên các phương tiện truyền thông đại chúng để thu hút khách hàng. Từ đó, nâng cao nhận thức của các chủ cơ sở kinh doanh về việc phát triển DL bền vững và làm tiêu chuẩn cho các cơ sở khác học hỏi.

Đồng thời, tỉnh đang thực hiện việc nâng cao nhận thức của cộng đồng thông qua chương trình giáo dục cho học sinh phổ thông ở vùng CVĐCTC với chủ đề “Đưa di sản vào trường học – Đưa học sinh tiếp cận thực tế di sản”. Ban Quản lý đã cung cấp cho các trường học những bộ công cụ, mẫu vật về các loại đá di sản, tranh, ảnh,… làm tài liệu giảng dạy cho học sinh. Bên cạnh đó, các em còn được đi tham quan thực tế ở những điểm di sản tại địa phương để có các sáng kiến hữu ích cho sự phát triển của vùng di sản...

Bài, ảnh: Lê Hải