Bảo vệ môi trường để phát triển du lịch bền vững

BHG - Du lịch (DL) là ngành kinh tế mũi nhọn đã, đang chiếm vị trí quan trọng và đóng góp lớn vào sự tăng trưởng kinh tế của mỗi địa phương. Tuy nhiên, để phát triển thì DL cần gắn với bảo vệ môi trường (BVMT). Nếu phát triển hài hòa được 2 yếu tố này, sẽ tạo ra sức hấp dẫn lâu dài và sự bền vững của DL.

Du khách cùng người dân địa phương tham gia dọn rác trên hành trình khám phá đỉnh Chiêu Lầu Thi (Hoàng Su Phì).

Có thể nhận thấy, DL là ngành kinh tế tổng hợp; sự tồn tại phát triển của nó gắn liền với vấn đề MT. Trong mối quan hệ cộng sinh này, thì DL đều nhận được những lợi ích và có sự hỗ trợ lẫn nhau. Mặc dù vậy, công tác BVMT tại các điểm DL vẫn còn không ít những khó khăn, bất cập. Có thể kể đến hoạt động thu gom rác thải, trách nhiệm của doanh nghiệp trong thực hiện các biện pháp BVMT; không có hồ sơ đánh giá tác động MT, một bộ phận người dân, du khách có ý thức chưa cao… Chính vì vậy, công tác BVMT trong phát triển DL cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc để tìm ra giải pháp phù hợp, hiệu quả.

Công ty TNHH MTV dịch vụ Du lịch - Thương mại Hà Giang Trẻ sử dụng túi giấy, túi vải trên xe khách để BVMT.

Tỉnh ta được thiên nhiên ưu đãi, ban tặng cho hệ thống núi non, hang động hùng vĩ và những thắng cảnh có sức hấp dẫn vô cùng độc đáo. Trong những năm qua, nhờ công tác quảng bá DL, xây dựng MT thân thiện, an toàn; do đó, lượng du khách đến với tỉnh ta không ngừng tăng qua các năm. Năm 2019, tỉnh ta đón 1,4 triệu lượt khách, tăng 23,25% so với cùng kỳ, đạt con số kỷ lục từ trước đến nay; tổng doanh thu từ DL ước đạt 2.000 tỷ đồng. Cùng với sự gia tăng về lượng khách nên đã kéo theo chất thải từ hoạt động DL ngày một tăng nhanh. Do đó, công tác BVMT luôn được các cấp, ngành đặc biệt chú trọng và triển khai nhiều giải pháp để cải tạo cảnh quan, khí hậu và hướng đến xây dựng nền DL xanh, bền vững.

Theo đại diện Phòng Nghiệp vụ DL, Sở Văn hóa - TT&DL; căn cứ theo chức năng, nhiệm vụ, Phòng thường xuyên phối hợp với Sở Tài nguyên-Môi trường trong công tác tham vấn, đánh giá tác động MT của các dự án trong khu, điểm DL. Giám sát hoạt động khai thác một số tour DL mới liên quan đến rừng, đi bộ và khai thác DL văn hóa di sản. Đồng thời, tập trung tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức của người dân địa phương nhất là nơi có khu, điểm DL về BVMT. Phối hợp với các cấp chính quyền cơ sở, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực DL, ban quản lý các khu DL để xây dựng, ban hành các quy định về BVMT. Duy trì và phát động các phong trào vệ sinh MT, thường xuyên tổ chức thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định về BVMT. Kiên quyết xử lý và khắc phục các hậu quả ô nhiễm, suy thoái MT do tác động của hoạt động DL…

Nhằm định hướng hành vi, thái độ phù hợp với văn hóa truyền thống của địa phương cho các tổ chức, cá nhân khi tham gia các hoạt động DL;  ngày 11.12.2018, UBND tỉnh đã ban hành Bộ quy tắc ứng xử văn minh DL. Trong đó, quy định rõ hành vi ứng xử của khách DL, các đơn vị lữ hành, của hướng dẫn viên, cơ sở lưu trú cần có ý thức BVMT, không xả rác gây tác động xấu đến cảnh quan. Nhờ đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến nội dung, sau gần 2 năm triển khai Bộ quy tắc đã từng bước thay đổi nhận thức của người dân và cộng đồng địa phương tại các điểm DL về ứng xử văn minh, cải thiện MT. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ của điểm đến DL.

Nhận thức được tầm quan trọng của việc BVMT đối với phát triển DL, một số đơn vị lữ hành trên địa bàn tỉnh đã có những cách làm hay, sáng tạo để tăng sức hấp dẫn cho các hoạt động DL. Trong đó, có thể kể đến các hoạt động thiết thực của Công ty TNHH MTV dịch vụ DL - Thương mại Hà Giang Trẻ. Giám đốc Công ty Nguyễn Văn Trãi cho biết, với mong muốn mang đến những giá trị tích cực cho cộng đồng, để DL phát triển một cách lâu bền nhất, Công ty đã xây dựng và thực hiện hình thức “DL xanh”. Bắt đầu từ việc nâng cao ý thức của đội ngũ hướng dẫn viên trong việc thay đổi thói quen sử dụng đồ nhựa, túi nilon ở mỗi hành trình. Không những tự thay đổi nhận thức của chính mình, mà các bạn hướng dẫn viên còn lan tỏa tới khách hàng, những người mà họ gặp trong chuyến hành trình về ý thức BVMT, gìn giữ cảnh quan. Hạn chế việc sử dụng các sản phẩm nhựa, thay vào đó, Công ty trang bị những sản phẩm bằng tre, gỗ, túi lanh, túi giấy cho khách hàng. Mặt khác, Hà Giang Trẻ cũng đẩy mạnh phát triển các tour, tuyến DL theo hình thức treckking (đi bộ), như: Trải nghiệm vùng chè Shan tuyết, Chiêu Lầu Thi, xuôi dòng Nho Quế… Tại mỗi điểm đến, không chỉ được hòa mình vào thiên nhiên, du khách còn được trải nghiệm những hoạt động ý nghĩa để BVMT, như: Thử thách dọn rác cùng người dân địa phương, dọn rác đổi quà… Qua đó, không chỉ xây dựng trong lòng du khách sự thân thiện của DL Hà Giang mà còn nhân lên những hình ảnh đẹp, nâng cao ý thức, trách nhiệm của cộng đồng trong BVMT.

Để hướng tới phát triển DL bền vững, trong thời gian tới, mỗi người dân, doanh nghiệp, địa phương cần tiếp tục nâng cao ý thức BVMT. Mỗi du khách hãy đặt trách nhiệm và lan tỏa ý thức BVMT trong mỗi chuyến hành trình. Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý nhà nước cần kiên quyết áp dụng các biện pháp BVMT DL; đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ BVMT…

Bài, ảnh: PHẠM HOAN