Chuyện về vị Tổng tư lệnh ứa trào nước mắt bên bờ sông thạch hãn

BHG - Đúng vào dịp kỷ niệm 45 năm Chủ tịch Fidel Castro thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam (1973 - 2018), Chính phủ Cuba đã cử đoàn đại biểu cấp cao do ngài Salvador Valdes Mesa (Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng) đẫn đầu sang thăm nước ta. Tại hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị, đoàn đã tham dự nhiều hoạt động hữu nghị thắm tình đoàn kết với Cuba, cắt băng khánh thành công viên mang tên Fidel ở thành phố Đông Hà. Trong cuộc mít tinh ở Đồng Hới (Quảng Bình), chị Nguyễn Thị Hương (người được Fidel cứu sống) đưa cả các con tới dự. Khi phóng viên mời trả lời phỏng vấn, chị cảm động không nói được thành lời. Câu chuyện về chị coi Fidel Castro là người sinh ra mình lần thứ 2 vẫn được nhiều người nhớ tới.

Nhà lãnh đạo Fidel Castro và Thủ tướng Phạm Văn Đồng tại Quảng Trị, tháng 9.1973. Ảnh: VNA

Suốt thời gian chuyến thăm Việt Nam của Lãnh tụ Fidel Castro -  Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang cách mạng Cuba (tháng 9.1973), các báo ở thủ đô La Habana như Granma (cơ quan trung ương của Đảng Cộng sản Cuba, Thanh niên quật khởi của Đoàn Thanh niên, Gazeta de Cuba của Hội liên hiệp Văn học – nghệ thuật… đã đưa tin, ảnh, tường thuật đầy đủ, khá chi tiết. Trong đó có một sự kiện rất lạ dường như chưa từng thấy, nhưng lại là có thật, được dư luận rất chú ý: Vị Tổng tư lệnh nổi tiếng oai phong lẫm liệt đã ứa trào nước mắt bên bờ sông Thạch Hãn.

Trong không khí náo nức sắp được đón Chủ tịch Fidel Castro vào thăm, từ rất sớm, các  đơn vị thanh niên địa phận Vĩnh Linh, Quảng Bình tổ chức san lấp hố bom, làm đường tốt cho xe qua. Bất thình lình một quả bom bi còn sót lại đã phát nổ. Đoàn viên thanh niên ưu tú 17 tuổi Nguyễn Thị Hương thuộc Đoàn xã Vĩnh Thành, huyện Vĩnh Linh bị thương nặng, máu chảy đầm đìa, ngất xỉu vừa được đưa nằm lên cáng bên bờ sông Bến Hải. Đúng lúc đó thì đoàn xe đưa Thủ tướng Phạm Văn Đồng và Chủ tịch Fidel Castro đi tới đầu phía Bắc cầu Hiền Lương. Vị Chủ tịch Cuba ra hiệu lệnh dừng xe, hỏi viêc gì đã xẩy ra. Biết rõ sự tình, ông không cầm được nước mắt, tự tay bế người bị nạn đặt lên xe, ra lệnh cho ngài Đại sứ Cuba tại Việt Nam Valdes Vivo bằng mọi cách cứu sống người bị thương. Xe ô-tô riêng của Cuba đã kịp đưa chi Hương đi cấp cứu ở bệnh viện Vĩnh Linh, Quảng Bình. Nạn nhân bị đứt ruột nhiều chỗ , động mạch chủ bị vỡ, tính mạng rất nguy cấp. Sau một tháng điều trị với đầy đủ thuốc men cùng sự chăm sóc chu đáo, bệnh nhân lành vết thương, được ra viện. Trở về nhà, một niềm vui đến không ngờ, chi Hương nhận được quà (thuốc chữa bệnh và thuốc bổ) và tấm danh thiếp của người gửi: Comandante Fidel Castro Ruz – Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba.

Ý tưởng viện trợ cho Việt Nam một bệnh viện để đặt ở vùng này nảy ra trong tâm trí của vị Tổng tư lệnh anh hùng mà cũng rất giầu tình cảm: Bệnh viện hữu nghị Việt Nam – Cuba. Cơ sở y tế này hoàn thành vào năm 1981, được trang bị hiện đại, nằm trên đường Hữu Nghị, phường Nam Lý, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Trong số hàng trăm cán bộ, nhân viên y tế của bệnh viện, có những bác sĩ đến từ Cuba và cả bác sĩ người Việt được đào tạo ở Đại học Y Khoa La Habana danh tiếng.

Trên đường tới Cam Lộ (nơi có trụ sở của Chính phủ Cách mạng lâm thời Công hòa miền Nam Việt Nam), Chủ tịch Fidel Castro và đoàn đại biểu đi giữa rừng cờ hoa và tiếng hô như sấm dậy của người dân đến từ khắp nơi trên đất Quảng Trị mới được giải phóng. Tại cuộc mít tinh chào mừng đoàn, ông xúc động nói: Đoàn đại biểu Đảng và Chính phủ Cuba đến miền Nam Việt Nam vào một ngày đẹp trời. Ánh mặt trời chói lọi ở Phương Đông chiếu sáng núi đồi, đồng ruộng. Ánh nắng ban mai làm cho tôi nghĩ đến tương lai của Việt Nam cũng đẹp và rạng rỡ như ngày hôm nay.

Mùa Xuân năm 2020 đang về với đất nước Việt Nam thống nhất, hòa bình, đổi mới, mở rộng hội nhập quốc tế. Mong muốn và tiên đóan của Chủ tịch Fidel Castro 46 năm về trước đã thành hiện thực!

Tiến sỹ  CHU HUY SƠN (34, Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội)