Đặc sản rượu Nếp Quảng Nguyên

(Xuân Giáp Ngọ)- Lâu nay, rượu Nếp Quảng Nguyên (Xín Mần) đã trở thành thức uống quen thuộc.

Gần Tết, đi tìm hương vị quê nhà làm quà cho người thân, bạn hữu; tôi nhớ tới rượu Nếp Quảng Nguyên. Có 4 công đoạn để làm ra một chén rượu Nếp thơm mang đậm bản sắc dân tộc nơi đây: Nguyên liệu – ngâm ủ - trưng cất - đóng chai. Xin được bắt đầu từ vùng nguyên liệu, nơi cây lúa Nếp cái xã Quảng nguyên, nép mình bên dòng Nậm Lỳ được chắt ra từ dãy núi Chiêu Lầu Thi. Nếp cái hoa vàng nơi đây chỉ cấy được vụ/năm; thời gian làm ra hạt gạo kéo dài gần nửa năm trời; là giống lúa bản địa được cấy trồng lưu truyền; gạo có hạt trắng to, tròn, mười hạt như mười; nấu chín toả hương cốm đặc trưng. Đồng bào cho rằng: Nếp Quảng Nguyên được chắt lọc tinh tuý của khí trời trên đỉnh Chiêu Lầu Thi, thuộc dải Tây Côn Lĩnh hút về. Sau khi ngưng tụ trên cao lại đổ xuống lưu vực dòng suối lớn Nậm Lỳ, nơi cây lúa đón khí, ngậm nước. Dòng khí lưu chuyển từ cao xuống thấp “ngậm” dòng nước suối trong vắt chảy ra từ núi rừng mát lạnh đã hoá giải thành một không gian sống tốt cho muôn loài nơi này. Cây lúa Nếp sống ở đây là sản phẩm được chắt lọc, kết tụ, như một tinh tuý của trời đất...

Có được gạo tốt, người làm rượu còn phải vào rừng hái các loại cây thuốc truyền thống có tác dụng chữa bệnh như: Thục địa, Đương quy, Quế chi... mang về bào chế men. Gạo được xay bóc vỏ trấu, để nguyên cả vỏ cám để lấy Vitamin nhóm B, nấu thành cơm. Cơm chín đổ ra mẹt tre đan, tải đều cho đủ độ ấm nguội mới rắc men, đảo đều rồi đem ủ. 3 ngày cho cơm lên men thơm đều. Khi rượu cái nhỏ xuống những giọt rượu hoẵng ngọt ngào, se cay nồng người ta mới bốc rượu cái vào chum vại đổ nước quấy đều ngâm trong vòng 13 ngày mới đem chưng cất. Nếu để rượu thật ngon phải ủ ngâm lên men đều rồi cho vào chum vại đổ nước ngâm khuấy trong nửa tháng cho rượu chín ngấu mới đem chưng cất. Chưng cất thủ công là một đòi hỏi khá nghiêm ngặt mang lại chất lượng rượu truyền thống không có độc tố, là nét độc đáo của rượu Quảng Nguyên. Cứ 1 kg gạo cho 1 lít rượu thơm nồng làm đắm say tình người. Các nhà nghiên cứu về rượu xác nhận: Rượu rất tốt cho sức khoẻ nếu hội tụ đủ 4 điều kiện: Có nguồn gốc từ ngũ cốc 100%, ngâm ủ kỹ bằng men lá thực vật, chưng cất 100% bằng phương pháp thủ công và điều quan trọng người uống tuân thủ điều độ. Có 3 yếu tố xác nhận độ tin cậy ở rượu Nếp cái Quảng Nguyên đã được xác nhận. Còn điều kiện thứ 4 là cảm nhận từ mỗi người thưởng rượu...