Hành trình tìm 100 món đặc sản Việt Nam

Sau một năm thực hiện, Hành trình tìm kiếm kỷ lục S100, thu thập 100 đặc sản Việt Nam, vừa được Trung tâm sách Kỷ lục Việt Nam công bố những thông tin thú vị bước đầu.

Đã có hơn 300 đặc sản nổi tiếng Việt Nam được đơn vị thực hiện tìm thấy và ghi nhận dữ liệu. Đây là những món ăn ngon độc đáo và những đặc sản thiên nhiên của các địa phương trên cả nước. Để có tên trong bảng đề cử S100 đặc sản này, các đặc sản được xem xét theo các tiêu chí về mức độ phổ biến, danh tiếng và ưu thế xuất xứ từng vùng miền.

Vịt cỏ Vân Đình (Hà Nội) được làm lông và luộc rất khéo, không dính lông măng, thịt trắng đẹp

Đuông dừa Bến Tre. Con đuông sống trong đọt dừa, được chế biến thành món ăn quý, giàu chất dinh dưỡng

Nước ta có nhiều sông suối, ao đầm, đường bờ biển khá dài, nên những loại thủy hải sản phục vụ món ăn khá nhiều, tạo nên sự phong phú, đa dạng trong món ăn.

Nhiều vùng miền có những loài côn trùng mà người dân chế biến ra những món ăn đậm đà khó quên như: dế Mường Lò (Yên Bái), đuông dừa (Bến Tre)... Ngoài ra, còn có hai món đặc sản rất bổ dưỡng, được liệt vào hàng bát trân của vua chúa xưa, là yến sào và nhung hươu.

Đơn vị thực hiện cho biết, một số đặc sản mang tính chất "lưỡng tính", vừa là đặc sản thiên nhiên nhưng cũng có thể đưa vào danh sách các loại nguyên liệu phụ gia để chế biến món ăn. Đó là hồ tiêu Chư Sê (Gia Lai), tỏi Lý Sơn (Quảng Ngãi), hoa hồi, mắc mật (Lạng Sơn)...

Cao lầu Hội An, món mì có sợi màu vàng, dùng với tôm, thịt heo, các loại rau sống và rất ít nước dùng

Các nguyên liệu phụ gia này được sử dụng tương sinh hài hòa với nhau và thường thuận theo nguyên lý "âm dương phối triển". Nếu các món ăn dễ gây lạnh bụng thì có vị cay nóng của tỏi, hồ tiêu đi kèm. Để món ăn có mùi vị thơm ngon dễ chịu, đồng thời làm cho màu sắc thêm hấp dẫn, người dân một số vùng miền cho thêm hồi, quế, lá hoặc quả mắc mật vào.

Tỉnh này quả ngọt, vùng kia trái chua

Đi dọc chiều dài đất nước, nếm nhiều thức quả thơm ngon, không phải du khách nào cũng nắm được những thông tin về những thức quả đó.

Cùng một loại quả nhưng ở địa phương này chúng có vị thơm mát, ngọt lịm, nhưng ở vùng khác chúng lại rôn rốt chua, thanh thanh, hoặc vùng này trái dày, cùi mỏng vỏ, miền kia ruột dày, hạt bé...

Quả mơ Hương Sơn gắn liền với lễ hội chùa Hương, chín rộ vào tháng 2 - 3 Âm lịch

Cũng có những thức quả mà chỉ một vùng đất nào đó mới có và không thể lẫn được với nơi khác. Nhắc đến nho người ta nghĩ đến Ninh Thuận. Vị ngon ngọt, trái đỏ căng tròn quyến rũ của dâu tây, chỉ thấy ở Đà Lạt, Lâm Đồng. Còn với chôm chôm, phần lớn người bán hàng nào được hỏi cũng giới thiệu đây là chôm chôm Vĩnh Long.

Việt Nam quanh năm bốn mùa hoa trái. Mùa nào, quả nấy, trải suốt ba miền, đâu cũng có hoa thơm quả ngọt. Ra Bắc, bạn không thể nào không nếm thử mơ chùa Hương, hồng xiêm Xuân Đỉnh, vải thiều Thanh Hà, bưởi Đoan Hùng, cam Bố Hạ, xoài Yên Châu...

Về miền Trung, bạn hãy thưởng thức hương vị tuyệt vời của cam Xã Đoài, bưởi Phúc Trạch, mía Triệu Tường... Vào miền Nam, với những vườn cây trái xum xuê, bạn mát lòng với bưởi Năm Roi, dưa hấu Sóc Trăng, mít tố nữ Đồng Nai...

Rau muống luộc phải ăn với mắm - ớt - chanh

Do đặc trưng thời tiết nhiệt đới gió mùa với khí hậu khác nhau rõ rệt ở ba miền, cùng những đặc điểm về địa lý, văn hóa địa phương, nên những món ăn cũng chịu sự ảnh hưởng, tác động và hình thành nên đặc trưng riêng của từng vùng.

Hủ tiếu Mỹ Tho nổi tiếng nhờ sợi bánh làm từ gạo Gò Cát, có dộ dai vừa phải, ngấm mỡ hành phi của nước lèo trở nên trong, bóng.

Từ những hạt ngọc của trời, qua bàn tay khéo léo, tinh luyện của người làm nghề mà các sợi bún, sợi mì, bánh đa, bánh canh... đã được ra đời. Người Việt thường ăn sáng bằng những thức quà nên đã có đến 13 món bún, cháo, miến, hủ tiếu… cùng 17 loại bánh đặc sắc được thu thập.

Đây là những món ăn nước và thức ăn vặt nổi tiếng trên cả ba miền, thường không sử dụng để ăn lấy no. Chưa kể còn có 10 loại bánh kẹo và những món ăn nhẹ cho con trẻ hoặc để tặng nhau.

Gia vị cho món ăn trong bữa ăn của người Việt phổ biến là nước mắm, nên đã có đến bảy loại mắm, nước mắm nổi danh được thống kê. Tùy các món mà người Việt có chén nước mắm, nước tương hoặc mắm cho phù hợp. Nước mắm chanh - ớt - tỏi chấm rau muống luộc, thịt luộc; nước mắm gừng chấm thịt vịt, thịt bò luộc... Mỗi loại nước mắm tùy từng vùng miền mà có vị đậm đà, độ sánh, hay màu sắc khác nhau.