Để sản phẩm nông nghiệp đến thị trường châu Âu

BHG - Hiệp định EVFTA có hiệu lực đã tạo cơ hội lớn cho xuất khẩu (XK) của nước ta, giúp đa dạng hóa thị trường và mặt hàng XK, đặc biệt là các mặt hàng có thế mạnh được cắt giảm thuế cao như nông sản, thủy sản, đồ gỗ, dệt may, da giày, điện tử…

Thu hái chè tại HTX chế biến chè Phìn Hồ, xã Thông Nguyên (Hoàng Su Phì). Ảnh: Phi Anh

Với EVFTA, hàng hóa xuất xứ Việt Nam sẽ nâng cao lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ cạnh tranh tại thị trường EU. Số liệu cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) mẫu EUR.1 từ khi EVFTA có hiệu lực cho thấy mức độ quan tâm của doanh nghiệp cũng như tầm quan trọng của thị trường EU đối với XK của nước ta.

Trong vòng một tháng, từ 1-31.8, các tổ chức được ủy quyền đã cấp trên 7.200 bộ C/O mẫu EUR.1 với kim ngạch 277 triệu USD đi 28 nước EU. Các mặt hàng đã được cấp C/O mẫu EUR.1 chủ yếu là giày dép, thủy sản, nhựa và các sản phẩm nhựa, cà phê, hàng dệt may, túi xách, va li, rau quả, sản phẩm mây, tre, đan,... Thị trường nhập khẩu đa phần là các nước có cảng biển và trung tâm phân phối, trung chuyển của EU như Bỉ, Đức, Hà Lan, Pháp, Anh.

Mới đây nhất, ngày 22.9, Tập đoàn Lộc Trời đã XK hơn 126 tấn gạo thơm sang EU theo EVFTA. Đây là lô hàng đầu tiên được hưởng thuế suất 0% kể từ khi EVFTA được ký kết. Theo ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Lộc Trời: Tập đoàn đang triển khai lộ trình tiến tới mục tiêu tiêu thụ 1 triệu tấn gạo thông qua việc xây dựng và phát triển hệ thống 1.000 hợp tác xã (HTX) liên kết, ứng dụng 1.000 thiết bị máy bay không người lái trong sản xuất nông nghiệp. EU là thị trường lớn, rất tiềm năng với mức tiêu thụ khoảng 2,5 triệu tấn/năm trong giai đoạn 2016 - 2020. Nước ta đã xuất khẩu gạo vào EU nhiều năm, tuy nhiên sản lượng chưa đáng kể và chỉ chiếm giá trị gần 11 triệu USD năm 2019.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam: EVFTA được thực thi, nông sản của nước ta XK vào thị trường châu Âu có lợi thế cạnh tranh. Song, muốn gia tăng XK, nông sản bắt buộc phải đáp ứng tiêu chuẩn GAP (thực hành nông nghiệp tốt). Dù EVFTA có ưu đãi với những quy định SPS (các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm) linh hoạt, nhưng EU là thị trường rất khó tính với các quy định về hàng rào kỹ thuật, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chất cấm… rất khắt khe, nếu vi phạm, doanh nghiệp sẽ bị trả hàng. Do đó, việc sản xuất an toàn theo hướng GAP là yêu cầu bắt buộc.

Hiện tại, nông sản của nước ta vẫn sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, người nông dân cần phải liên kết với doanh nghiệp hình thành các vùng trồng có diện tích lớn, áp dụng phương thức trồng trọt an toàn theo các quy chuẩn như VietGAP, Global GAP, như vậy mới đảm bảo số lượng và chất lượng để sang EU.

Nhìn lại thực tế sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh với các loại cây trồng chủ lực như cam, chè, dược liệu… cho thấy, tuy diện tích chưa đủ lớn, năng suất chưa nhiều, nhưng tỉnh ta luôn coi trọng, khuyến khích liên kết hình thành những vùng sản xuất lớn theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ. Đơn cử như, đối với cây chè, toàn tỉnh hiện có trên 20.810 ha chè, trong đó 9.382 ha được công nhận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ. Sản phẩm chè của tỉnh đã có mặt ở hơn 20 quốc gia trên thế giới. Hướng tới nền sản xuất lớn, tỉnh ta đã quy hoạch vùng sản xuất chè Shan tuyết hữu cơ, đẩy mạnh hỗ trợ các doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh đầu tư phát triển và chế biến chè hữu; thành lập nhóm sở thích trồng chè hữu cơ; phát triển sản phẩm chè hữu cơ gắn với quản lý, khai thác hiệu quả chỉ dẫn địa lý sản phẩm chè Shan tuyết hữu cơ.

Một trong những đơn vị tiên phong đầu tư công nghệ nâng cao chất lượng sản phẩm chè của tỉnh là HTX Chế biến chè Phìn Hồ, xã Thông Nguyên (Hoàng Su Phì). HTX liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm chè Shan tuyết với trên 1.000 hộ dân vùng nguyên liệu; có trên 500 ha chè được công nhận tiêu chuẩn hữu cơ (Organic); trong đó, trên 160 ha đạt tiêu chuẩn Organic của châu Âu. Liên tục từ năm 2013 đến nay, sản phẩm Trà xanh của HTX được T.Ư Hội Nông dân chứng nhận sản phẩm tiêu biểu, Sao vàng Đất việt; sản phẩm chè Shan tuyết của HTX được cấp chứng nhận chỉ dẫn địa lý. Tại Cuộc thi chất lượng trà xanh châu Á Thái Bình Dương năm 2019, sản phẩm của HTX đạt giải Bạc…

Với những định hướng cụ thể của tỉnh và sự vào cuộc tích cực của các tổ chức, cá nhân, hy vọng trong tương lai không xa, sản phẩm nông nghiệp của tỉnh có thể được XK trực tiếp vào EU theo EVFTA.

TIẾN CHIẾN