Sáng suốt lựa chọn những đại biểu "thay mặt dân để bảo vệ lợi ích cho dân"

BHG - Tháng 5 này, cả nước hân hoan với ngày hội lớn Bầu cử đại biểu Quốc hội (ĐBQH), HĐND các cấp và kỷ niệm 131 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh nên thật sự có ý nghĩa. Sau khi giành được độc lập, đất nước đứng trước tình thế “ngàn cân treo đầu sợi tóc”, thế mà trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu lên nhiệm vụ “tiến hành Tổng tuyển cử để bầu ra Quốc hội”.

Ảnh minh họa

Vào thời điểm đó, hơn 20 vạn quân Trung Hoa Dân Quốc ở phía Bắc và quân đội Anh ở phía Nam lấy danh nghĩa là quân Đồng minh vào giải giáp quân Nhật, nhưng thực chất là làm chỗ dựa cho bọn phản động trong nước tiến hành lật đổ chính quyền cách mạng non trẻ và thực dân Pháp trở lại xâm lược. Ngày 23/9/1945, Pháp đánh chiếm trụ sở Ủy ban Kháng chiến Nam Bộ, Việt Nam lâm vào tình thế hiểm nguy. Trong bối cảnh như vậy mà tổ chức được Tổng tuyển cử vào ngày 6/01/1946 để khắp nơi toàn dân từ Bắc chí Nam, từ miền xuôi đến miền ngược hồ hởi đi bầu Quốc hội, bầu ra những người như Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Thay mặt dân để bảo vệ lợi ích cho nhân dân”.

Đất nước bị cô lập với thế giới bên ngoài, lại bị thực dân Pháp quay lại xâm lược, chỉ trong một thời gian ngắn Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng đã thiết lập được chính quyền cách mạng với một Nhà nước Pháp quyền, Nhà nước của dân đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản là một kỳ tích. Nhà nước đó đứng trước thách thức phải thực hiện nhiệm vụ nặng nề trước dân tộc “diệt giặc đói, diệt giặc dốt và giặc ngoại xâm”. Theo Hồ Chí Minh, dù hoàn cảnh nào thì Nhà nước cũng phải là của dân, bầu cử là biện pháp dân chủ để lập ra Nhà nước và cũng là phương thức để kiểm tra Nhà nước. Người trúng cử vào Quốc hội phải có trách nhiệm với nhân dân, đại diện cho dân để kiểm soát quyền lực Nhà nước. Nếu bản thân họ không làm tròn sự ủy thác của nhân dân thì sẽ bị “bãi nhiệm”.

Vấn đề kiểm soát quyền lực trước tiên chính là ở chất lượng và trách nhiệm của đại biểu được dân tín nhiệm giao cho. Hồ Chí Minh nói: “Đại biểu Quốc hội được cử tri bầu ra không phải để làm quan, không phải để ăn trên ngồi trốc mà là người đầy tớ thật trung thành với đồng bào”. Muốn làm được điều đó các đại biểu phải thực sự gắn kết máu thịt với nhân dân, thường xuyên tiếp xúc, nghe ngóng tâm tư nguyện vọng và ý kiến của nhân dân để phản ánh với Quốc hội và HĐND. Các đại biểu luôn tâm niệm lời căn dặn của Người: “Bao nhiêu lợi ích đều của dân, bao nhiêu quyền lợi đều của dân”.

Hồ Chí Minh cho rằng, Nhà nước pháp quyền phải thực hành dân chủ, giữ vững kỷ cương, tăng cường pháp chế. Quyền lực Nhà nước không thuộc về bộ máy nhà nước hay một bộ phận cán bộ có chức quyền mà thuộc về nhân dân. Vì thế cơ quan đại diện cho nhân dân là Quốc hội, HĐND phải hoạt động đúng thẩm quyền, thật dân chủ, công khai trên cơ sở đảm bảo đầy đủ sự ủy quyền của nhân dân để giám sát các hoạt động của cơ quan Nhà nước. Là cơ quan quyền lực của dân, gồm những người do dân bầu ra, ủy thác cho, nên các ĐBQH, HĐND phải luôn học hỏi, bồi dưỡng về phẩm chất và năng lực để nâng cao trình độ các mặt, nhất là nắm vững luật pháp, chủ trương, đường lối của Đảng, thực sự gương mẫu và vì người dân thì khi ấy chức năng đại diện và giám sát của đại biểu mới có hiệu lực thực sự. Đó là thực thi dân chủ đúng nghĩa nhất.

Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp vào dịp kỷ niệm 131 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, cử tri cả nước cần ghi nhớ lời căn dặn của Người để sáng suốt lựa chọn được những đại biểu “vì lợi nước quên nhà, vì lợi ích chung quên lợi ích riêng”, những đại biểu thực sự là của dân, đại diện cho quyền lợi của dân. Những đại biểu được dân bầu chọn “dù là Chính phủ hay là cán bộ cũng phải là đầy tớ”. 

Đại hội các cấp và Đại hội XIII của Đảng đã bầu ra và giao phó chức quyền cho đội ngũ cán bộ mới. Trong hệ thống chính trị, họ phần lớn được giao trọng trách tham gia hoặc đứng đầu các tổ chức, trong đó có Quốc hội và HĐND. Các ĐBQH, HĐND là người được Đảng giới thiệu để dân tín nhiệm bầu người đại diện cho mình thì phải phấn đấu rèn luyện để xứng đáng với sự tin cậy của Đảng và của dân; thực hiện lời căn dặn của Bác Hồ, phải “giữ lấy tư cách người cán bộ”. Tư cách bao trùm người đại biểu của dân là đặt mình ở vị thế “đại diện”, vị thế “đầy tớ”, phải làm sao “cho xứng đáng với đồng bào”.

Hiện nay đứng trước tình hình trong nước và thế giới luôn biến động, nhớ về những năm tháng Cách mạng Tháng Tám, vẫn thấy có những giá trị cần được tiếp tục phát huy và phát triển. Từ đó đến nay đất nước đã trải qua biết bao thử thách, gian truân mà vẫn vượt qua để đạt được những thành tựu như hôm nay. Để có được thành quả đó, Đảng ta luôn quan tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ các thế hệ cán bộ làm theo lời Bác Hồ, được dân tín nhiệm, đại diện cho dân để đưa đất nước tiến lên theo con đường mà Bác và Đảng đã chọn, luôn khắc sâu lời căn dặn của Người, tất cả lợi ích thuộc về nhân dân và có dân là có tất cả.

TS. Đặng Duy Báu