Thành quả lớn sau 3 năm “Chung sức xây dựng NTM”

HGĐT- Sau 3 năm thực hiện Chương trình Xây dựng nông thôn mới (XDNTM), tỉnh ta đạt được những kết quả quan trọng, góp phần tích cực tạo sự chuyển biến về kinh tế - xã hội. Bộ mặt nông thôn ngày một đổi thay, nhiều công trình phục vụ dân sinh được đầu tư xây dựng, nhiều mô hình giúp người dân nông thôn thoát nghèo bền vững... Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đề ra còn phải giải quyết nhiều khó khăn, vướng mắc.

Làng Văn hóa du lịch gắn XDNTM Phố Trồ (Đồng Văn).

Sau 3 năm thực hiện Chương trình XDNTM, bộ mặt nông thôn của tỉnh thay đổi rõ nét, nguồn lực đầu tư từ Chương trình góp phần không nhỏ nâng cao đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội cho nhân dân. Hệ thống quản lý được hoàn thiện từ cấp tỉnh, huyện đến xã; công tác lãnh, chỉ đạo thực hiện Chương trình ở các cấp được tăng cường và đi vào nề nếp. Công tác tuyên truyền, phát động phong trào thi đua XDNTM được quan tâm triển khai hàng năm, do đó đã phổ biến sâu rộng đến cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân;tạo điều kiện cho cả hệ thống chính trị, nhân dân hiểu rõ hơn mục đích, nội dung, tư tưởng chỉ đạo; cơ chế, chính sách... Tỉnh đã hoàn thành phê duyệt Đồ án quy hoạch 100% xã, trong đó 110 xã đã công bố Quy hoạch xã NTM. Nhiệm vụ trọng tâm đã bám sát tình hình thực tế từng thôn, từng xã. Cùng với công tác lập quy hoạch, các xã cũng chú trọng lập Đề án XDNTM, trong đó quan tâm đến đóng góp ý kiến của nhân dân. Đến nay, có 115 xã được phê duyệt Đề án XDNTM. Trong nội dung “Phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân”, từ tỉnh đến các huyện, thành phố xây dựng nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ cho các tổ chức, cá nhân phát triển sản xuất nhằm nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống nhân dân. Trong đó có những chính sách trọng tâm như: Hỗ trợ sản xuất trồng cây vụ đông; xây dựng cánh đồng mẫu; sản xuất lúa chất lượng cao; dự án sản xuất giống lúa thuần chất lượng cao... Các xã cũng tập trung xây dựng quy hoạch các vùng sản xuất hàng hoá theo lợi thế, chủ lực và mang tính chiến lược. Một số địa phương xây dựng đề án phát triển sản xuất. Trong 3 năm qua, toàn tỉnh đã và đang thực hiện trên 550 mô hình phát triển sản xuất, chăn nuôi. Nổi bật đã xuất hiện nhiều mô hình điểm, phát huy hiệu quả, có tính nhân rộng cao như: Mô hình chăn nuôi trâu, bò, lợn đen hàng hóa; mô hình nuôi cá hồi; mô hình lúa ĐS1... Cùng với việc xây dựng các mô hình sản xuất, các ngành, các cấp cũng đã mở được 350 lớp tập huấn và đào tạo nghề cho trên 17.000 người tham gia, trong đó chủ yếu tập trung vào việc tập huấn kỹ thuật sản xuất, chăn nuôi nhằm nâng cao nhận thức cho nhân dân. Với những cố gắng trên, sau 3 năm triển khai XDNTM, đời sống của người dân các xã đã ổn định hơn, thu nhập bình quân đầu người tăng 1,5 lần so với năm 2010, đặc biệt đối với các xã điểm, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm đáng kể. Xác định công tác xây dựng cơ sở hạ tầng là khâu đột phá trong XDNTM, do đó, các cấp, các ngành đã quan tâm chỉ đạo, tập trung lồng ghép nhiều nguồn vốn khác nhau để xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn. Cùng với đó, các địa phương cũng đã huy động sức dân phối hợp cùng Nhà nước theo hình thức “Nhà nước và nhân dân cùng làm”. Tuy nhiên đảm bảo sự hài hòa với các nhiệm vụ trong tâm khác. Đặc biệt, trong quá trình xây dựng các công trình dân sinh, phong trào hiến đất, hiến công, ủng hộ bằng tiền để triển khai XDNTM được đông đảo người dân tham gia. Quá trình triển khai, BCĐ cấp huyện, xã đã linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức thực hiện, khơi dậy, phát huy tốt nguồn lực trong dân. Qua đó nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ của nhân dân và các doanh nghiệp trong, ngoài tỉnh. Nhân dân tự nguyện hiến 448.655 m2 đất, đóng góp 845.021 ngày công lao động; trên 100 doanh nghiệp, các tổ chức ủng hộ 59.789 triệu đồng. Nhờ có sự đồng tâm, hiệp lực giữa Nhà nước và nhân dân, trong 3 năm qua, toàn tỉnh đã làm được trên 270 km đường giao thông nông thôn; xây mới 8.922 công trình vệ sinh cho các hộ dân; làm được 3.804 bể nước; xây dựng trên 8 km kênh mương; di dời trên 13.000 chuồng trại ra xa nhà; bó láng nền nhà cho gần 4.000 hộ gia đình. Lĩnh vực giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường cũng đã có sự chuyển biến tích cực...

BCĐ XDNTM tỉnh đã chỉ đạo các huyện, thành phố tổ chức rà soát hiện trạng NTM theo 19 tiêu chí đối với từng xã. Đồng thời khảo sát, đánh giá thực trạng nông thôn mới và lựa chọn được 40/176 xã để XDNTM giai đoạn 2011-2015. Đồng thời xác định đến thời điểm hiện tại: Có 1 xã đạt 12 tiêu chí; 9 xã đạt từ 8 - 9 tiêu chí; 31 xã đạt trên 5 tiêu chí; 136 xã đạt dưới 5 tiêu chí. Sau 3 năm thực hiện, cơ bản các xã đều tăng tiêu chí đạt được so với năm 2010, riêng 40 xã XDNTM giai đoạn 2011 - 2015, mỗi xã tăng từ bình quân từ 1 đến 2 tiêu chí. Điển hình có xã Việt Lâm, huyện Vị Xuyên đạt thêm 5 tiêu chí; xã Yên Định, huyện Bắc Mê đạt thêm 2 tiêu chí; xã Vĩnh Hảo, huyện Bắc Quang và xã Vĩ Thượng huyện Quang Bình đạt thêm 2 tiêu chí. Tổng nguồn vốn thực hiện Chương trình trong những năm qua đạt khoảng 1.931 triệu đồng, trong đó vốn Chương trình Mục tiêu Quốc gia 91.972 triệu đồng; vốn tín dụng 140.553 triệu đồng; vốn lồng ghép các chương trình dự án là 48.654 triệu đồng. Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn xuất hiện nhiều khó khăn, tồn tại cần khắc phục. Đặc biệt, trong công tác rà soát thực trạng nông thôn, các huyện, các xã chưa quan tâm đến việc đánh giá thực trạng nông thôn trước khi triển khai. Đối với thi công các công trình Nhà nước và nhân dân cùng làm, một số nơi chất lượng chưa đạt yêu cầu về thẩm mỹ, kỹ thuật, chất lượng công trình. Nguyên nhân là do BCĐ huyện, xã chưa thực sự quan tâm đến quá trình triển khai thực hiện, thiếu công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát nhân dân thực hiện, tư tưởng của nhân dân còn ỷ lại, trông chờ, còn tâm lý làm công trình riêng thì tốt nhưng các công trình công cộng làm chưa đảm bảo chất lượng. Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng được thực hiện nhưng thiếu chiều sâu, tư duy theo kiểu “lối mòn” vẫn khá phổ biến dẫn tới ít có các mô hình sản xuất tiêu biểu, hiệu quả kinh tế cao. Trong công tác triển khai kế hoạch, tỉnh đã giao kế hoạch vốn về XDNTM cho các huyện, tuy nhiên việc phân bổ chi tiết kế hoạch cho các xã để triển khai còn chậm dẫn đến ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện chương trình...

Những kết quả đạt sau 3 năm “Chung sức XDNTM” là cơ sở cho tỉnh tiếp tục triển khai, thực hiện kế hoạch XDNTM giai đoạn 2011 – 2015. Trong đó trọng tâm là hoàn thành chỉ tiêu đến năm 2015 có 40/176 xã đạt tiêu chuẩn NTM.