Thực hiện thành công giai đoạn I Đề tài Nghiên cứu ứng dụng sinh sản cá Lăng chấm, cá Chiên tại Trung tâm Thủy sản Hà Giang

BHG- Cá Lăng chấm và cá Chiên là 2 loại cá có giá trị kinh tế cao và đang được thị trường trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. Hiện nay, 2 loại cá này trong tự nhiên ngày càng khan hiếm, dần cạn kiệt do hoạt động khai thác đánh bắt bừa bãi bằng các loại hóa chất, xung điện, chất nổ, chất độc. Ngoài ra, việc đắp đập xây dựng các nhà máy thủy điện cũng làm mất các bãi đẻ tự nhiên của các loài cá. Nhằm bảo tồn đa dạng sinh học, sinh sản nhân tạo và phát triển các loài cá có giá trị kinh tế, các loài cá quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng, Trung tâm Thủy sản Hà Giang đã thực hiện Đề tài nghiên cứu, ứng dụng công nghệ sinh sản nhân tạo giống cá Lăng chấm, cá Chiên để cung cấp giống 2 loại cá này cho nghề nuôi trồng thủy sản trên địa bàn thượng lưu sông Lô và sông Gâm. Sau một thời gian thực hiện, giai đoạn I (2015 – 2016) của đề án được đánh giá thành công, tạo điều kiện thuận lợi cho giai đoạn tiếp theo.

Cán bộ Trung tâm Thủy sản thả cá tái tạo nguồn lợi trên sông Lô.

Đề án được triển khai thực hiện trong thời gian 26 tháng (11.2015 – 12.2017). Đây là Đề án đầu tiên được thực hiện tại tỉnh ta đối với việc sinh sản nhân tạo 2 loại cá bản địa quý hiếm này. Đồng chí Nguyễn Anh Tú, Phó Giám đốc Trung tâm Thủy sản Hà Giang, Chủ nhiệm Đề tài cho biết: Để thực hiện Đề án, Trung tâm đã cử cán bộ đến các địa bàn thuộc khu vực sông Lô và sông Gâm để tuyển chọn cá bố mẹ. Sau những nỗ lực, tìm kiếm, tuyển chọn (do 2 loại cá này  hiện nay rất hiếm trong tự nhiên) đã tìm được 80 con cá Lăng chấm, 80 cá Chiên bố mẹ đủ tiêu chuẩn (có trọng lượng từ 2,5 đến 3 kg/con) đưa về Trung tâm nuôi vỗ. Được thừa hưởng những kết quả, kinh nghiệm nghiên cứu tại các đơn vị khác như Trung tâm Thuỷ sản Tuyên Quang, Phú Thọ, Lào Cai,... cùng với sự cố gắng, nhiệt tình của tập thể, cán bộ Trung tâm Thủy sản Hà Giang, Đề án đã được triển khai thực hiện khẩn trương, đúng tiến độ.

Đối với cá Lăng chấm, thời gian nuôi vỗ cá bố mẹ từ tháng 12.2015 đến 6.2016 (trong đó thực hiện nuôi vỗ tích cực và nuôi vỗ thành thục để chuẩn bị cho sinh sản). Sau thời gian nuôi vỗ, Trung tâm đã tuyển chọn được 27 cá mẹ, 9 cá bố tham gia sinh sản nhân tạo. Bằng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến, thực hiện với các công thức khoa học đã có 15 cá mẹ đẻ được sau khi sử dụng kích dục tố với tổng số lượng là 106.500 trứng, thu được 36.000 con cá bột. Số cá bột trên được ương lên cá hương trong 30 ngày, đạt kích thước từ 2 - 3cm/con. Sau 60 ngày ương từ cá hương lên cá giống, chiều dài đạt từ 6 – 8 cm/con. Trải qua các giai đoạn từ khi trứng nở, ương từ cá bột lên cá hương, từ cá hương lên cá giống; tổng số cá Lăng chấm được sinh sản theo phương pháp nhân tạo còn lại 8.400 con.

Số cá giống trên đảm bảo tiêu chuẩn về chất lượng, ngoại hình tươi sáng, không dị tật dị hình, không có dấu hiệu của mầm bệnh, đồng đều về kích thước,... đủ điều kiện để thả vào môi trường sống tự nhiên. Tương tự như cá Lăng chấm, cá Chiên bố mẹ cũng được trung tâm lựa chọn từ tự nhiên để vỗ, kích sinh sản. Với 7 con cá bố, 20 con cá mẹ tham gia sinh sản đã cho thu được 69.100 trứng, trải qua các giai đoạn ương giống số cá Chiên còn là 4.100 con đủ điều kiện nuôi thả trong ao nước chảy và điều kiện sống trong tự nhiên.

Đồng chí Vi Quang Ngọc, Giám đốc Trung tâm Thủy sản Hà Giang cho biết: Thực hiện Đề án này, toàn thể lãnh đạo, cán bộ, công nhân của Trung tâm đã không quản ngày đêm, thức khuya, dậy sớm để theo dõi các thông số, chỉ số kỹ thuật trong quá trình chăm sóc cá bố mẹ, ấp nở và ương cá giống. Để có tỷ lệ trứng nở, cá giống khỏe mạnh cao nhất, Trung tâm đã thực hiện chặt chẽ các quy trình kỹ thuật, chăm sóc. Với số lượng cá bố mẹ tham gia sinh sản cho lượng cá giống trên đã đánh dấu sự thành công của Đề án, vì đây là lần đầu tiên Trung tâm thực hiện sinh sản nhận tạo trên cá Lăng chấm và cá Chiên bản địa. Đây là 2 loại cá được coi là “khó tính” nhất trong việc nhân giống, do đó ngoài sự tâm huyết, nhiệt tình ra thì cán bộ của Trung tâm phải có trình độ chuyên môn vững vàng, đủ khả năng xử lý các tình huống để mang lại hiệu quả cao nhất.

Ngày 16.8 vừa qua, trước sự chứng kiến của lãnh đạo, cán bộ phòng chức năng của Sở Khoa học – Công nghệ Hà Giang, Trung tâm Thủy sản Hà Giang đã tiến hành thả tái tạo 7.000 cá giống Lăng chấm và 3.000 cá Chiên giống do Trung tâm sản xuất theo chương trình của Đề án xuống sông Lô (chân cầu Yên Biên I, thành phố Hà Giang). Nhìn đàn cá giống quý hiếm, khỏe mạnh rẽ nước sông Lô, trở về với tự nhiên, hy vọng đây sẽ là nguồn góp phần tái tạo nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là những loại cá có giá trị kinh tế như 2 loại cá trên.

Được biết, tại Trung tâm Thủy sản Phú Thọ và các tỉnh khác, giá cá Lăng chấm và cá Chiên giống dao động từ 15.000 đến 20.000 đồng/con. Với sự thành công của giai đoạn I, Đề án nghiên cứu ứng dụng sinh sản cá Lăng chấm, cá Chiên của Trung tâm Thủy sản Hà Giang sẽ góp phần hạ giá thành sản phẩm, giảm tối thiểu sự hao hụt trong quá trình vận chuyển. Đem lại hiệu quả kinh tế khả quan cho cả Trung tâm Thuỷ sản và người nuôi cá trên địa bàn tỉnh. Đây cũng là một bước đi đúng đắn và rất cần thiết, nhằm mục đích ứng dụng công nghệ sản xuất giống cá Lăng chấm, cá Chiên tại chỗ theo phương pháp nhân tạo; chủ động sản xuất ra con giống cung cấp cho nghề nuôi trồng thủy sản, góp phần bảo vệ và phát triển nguồn lợi, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho nghề nuôi trồng thủy sản.

An Dương