Nhiều công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn chưa phát huy hiệu quả

BHG - Những năm qua, tỉnh đã tập trung đầu tư xây dựng, nâng cấp nhiều công trình cấp nước sinh hoạt (CNSH) nông thôn tập trung nhằm nâng cao tỷ lệ người dân nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh. Tuy nhiên, quá trình quản lý, khai thác, sử dụng công trình sau đầu tư đang bộc lộ nhiều hạn chế.

Đại biểu HĐND tỉnh giám sát thực tế công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn tập trung tại xã Phố Là (Đồng Văn).

Nghị quyết số 24/NQ- HĐND ngày 21.7.2016 của HĐND tỉnh về thông qua kết quả rà soát, điều chỉnh Quy hoạch thủy lợi tỉnh Hà Giang đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 có nội dung về quy hoạch CNSH đến năm 2020 với mục tiêu: Đảm bảo CNSH hợp vệ sinh cho 86% số dân nông thôn; tất cả các trường học, trạm y tế, chợ, trụ sở xã, các khu dịch vụ du lịch có đủ nước sạch. Thực hiện nghị quyết trên, giai đoạn 2016 - 2020, toàn tỉnh đã đầu tư xây dựng, nâng cấp 122 công trình CNSH nông thôn tập trung, trong đó, các ngành của tỉnh làm chủ đầu tư 52 công trình; UBND cấp huyện làm chủ đầu tư 70 công trình. Nhiều công trình, dự án hoàn thành, đưa vào sử dụng đảm bảo tiến độ, chất lượng. UBND các xã, thị trấn thành lập các tổ quản lý khai thác, sử dụng công trình theo đúng các quy định; tăng cường tuyên truyền, vận động, nâng cao ý thức cho người dân về ý nghĩa, tầm quan trọng của nước sạch và trách nhiệm trong quản lý, bảo vệ công trình CNSH. Đa số các công trình CNSH nông thôn được giao cho cấp xã quản lý thông qua các tổ vận hành; một số ít công trình giao cho đơn vị sự nghiệp quản lý. Phần lớn công trình mang lại hiệu quả, nâng tỷ lệ người dân nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh năm 2020 lên 86%.

Bên cạnh các công trình phát huy hiệu quả, một số công trình được đầu tư từ lâu đã xuống cấp, không đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt cho người dân. Theo báo cáo giám sát của HĐND tỉnh, việc đầu tư xây dựng các công trình CNSH chưa đáp ứng được nhu cầu theo quy hoạch, do nguồn kinh phí hạn hẹp; công tác quản lý của chính quyền địa phương chưa chặt chẽ, chậm ban hành các văn bản hướng dẫn cho cơ sở; hàng năm chưa rà soát hiện trạng, đánh giá hiệu quả hoạt động của các công trình. UBND xã không lưu giữ hồ sơ công trình, lúng túng trong thực hiện hạch toán, theo dõi tài sản, không báo cáo kê khai khi có biến động về tài sản và khi công trình hư hỏng nên hàng năm không có cơ sở bố trí kinh phí duy tu, bảo dưỡng công trình. Công tác khảo sát, thiết kế ban đầu hạn chế nên khi công trình hoàn thành đã không sử dụng được do không có nguồn nước như công trình cấp nước xã Trung Thịnh (Xín Mần); hoặc công trình sau khi xây dựng xong đã phải xây dựng bổ sung nhiều hạng mục khác làm phát sinh thêm chi phí đầu tư. Tiến độ thi công một số công trình chậm như: Công trình CNSH tập trung cho 5 thôn của xã Thắng Mố (Yên Minh) khởi công từ năm 2016, đến thời điểm giám sát vẫn đang giải phóng mặt bằng, chưa có khối lượng nghiệm thu; công trình CNSH trung tâm xã Ngọc Linh (Vị Xuyên) do Sở NN&PTNT làm chủ đầu tư, khởi công từ năm 2017 nhưng đến nay mới xây bể nước, lắp đường ống. Một số công trình mới đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng đã xuống cấp, hư hỏng, hoạt động kém hiệu quả: Công trình hồ treo Páo Cờ Tùng, xã Phú Lũng (Yên Minh) mới thi công xong đã có hiện tượng rạn nứt đáy, phải sửa chữa, khắc phục ngay sau khi đưa vào sử dụng; công trình hồ treo xã Xín Cái (Mèo Vạc) mới tu sửa hoàn thành đưa vào sử dụng tháng 3.2020 nhưng đã có nhiều vết rạn nứt... Các địa phương có nhiều công trình CNSH bị hư hỏng, hoạt động kém hiệu quả như: Bắc Quang 34 công trình, Hoàng Su Phì 48 công trình, Đồng Văn 20, Quang Bình 60 công trình…

Trước thực trạng nhiều công trình sau khi được đầu tư không phát huy hiệu quả sử dụng, gây lãng phí nguồn lực đầu tư; các cấp, các ngành cần vào cuộc kiểm tra, giám sát; bố trí kinh phí sửa chữa, duy tu, bảo dưỡng, nâng cấp công trình; đôn đốc đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo các công trình CNSH nông thôn tập trung thực sự mang nước về bản, giúp người dân nâng cao chất lượng cuộc sống.

Bài, ảnh: AN GIANG