Giảm thiểu tác hại phòng chống HIV/AIDS

(HGĐT)- Tỉnh ta đã có nhiều hoạt động thiết thực để từng bước giảm nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS. Hoạt động can thiệp giảm thiểu tác hại phòng chống HIV/AIDS trong nhóm nghiện chích ma tuý và phụ nữ có nguy cơ ở Hà Giang là một trong những dự án đạt được nhiều kết quả tốt.

Dự án can thiệp phòng lây nhiễm HIV/AIDS trong nhóm người nghiện chích ma tuý tại thị xã Hà Giang giai đoạn từ tháng 3.2003 đến 30.6.2005 do quỹ Ford Hoa Kỳ tại Việt Nam tài trợ đã hoàn thành đúng tiến độ và đạt được những mục tiêu đề ra. Dự án đã làm thay đổi nhận thức của hầu hết những người tiêm chích ma tuý trên địa bàn dự án. Các nghiên cứu cho thấy, hiện tượng dùng chung bơm kim tiêm đã giảm đáng kể, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm tiêm chích ma tuý giảm và tương đối ổn định. Bên cạnh đó, việc thông tin tuyên truyền tại cộng đồngđã cải thiện được nhận thức của nhân dân về HIV/AIDS và các biện pháp can thiệp giảm tác hại. Dự án đã được sự quan tâm, chỉ đạo của UBND tỉnh, sự hưởng ứng của các ban, ngành, đoàn thể và chính quyền các cấp và sự đồng tình của nhân dân thuộc địa bàn dự án. Nhằm duy trì và mở rộng phạm vi can thiệp, văn phòng Thường trực phòng chống AIDS - Sở Y tế đã đề nghị quỹ Ford xem xét tài trợ cho hoạt động can thiệp tiếp theo trong nhóm nghiện chích ma tuý và phụ nữcó nguy cơ tại thị xã Hà Giang và huyện Bắc Quang. Đề án của Hà Giang đã được quỹ Ford chấp thuận và 2 chu kỳ của dự án được thực hiện từ tháng 7.2005. Mục tiêu của dự án là: Kiểm soát tình hình lây nhiễm HIV qua tỷ lệ nhiễm HIV ổn định trong nhóm tiêm chích ma tuý trong quá trình thực hiện dự án; giảm rộng rãi hiện tượng chung bơm kim tiêm tới một mức ổn định; giảm đáng kể về mặt thống kê các quan hệ tình dục không an toàn trong nhóm tiêm chích ma tuý với bạn tình và gái mại dâm (gia tăng bền vững tỷ lệ phần trăm sử dụng bao cao su bất kỳ lúc nào khi họ có quan hệ tình dục kể cả quan hệ tình dục thường xuyên cũng như quan hệ tình dục bất chợt). Phổ biến trên diện rộng bơm kim tiêm sạch (kể cả trực tiếp hoặc gián tiếp), với mục tiêu sử dụng 90.000 bơm kim tiêm/ năm tại thị xã Hà Giang và thị trấn Việt Quang; cải thiện đáng kể trong nhận thức về HIV của những người không tiêm chích ma tuý ở thị xã Hà Giang và thị trấn Việt Quang và huy động được ít nhất là 2/3 số dân ủng hộ dự án can thiệp này. Giảm đáng kể tỷ lệ mắc/nhiễm STI và HIV ở những phụ nữ có nguy cơ cao; hạn chế tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm phụ nữ mang thai dưới 0,25%. Ngay sau khi nhận được thông báo chấp thuận tài trợ của quỹ Ford, Sở Y tế đã trình UBND tỉnh phê duyệt đề cương và nhân sự, với 21 người tham gia, đồng thời tổ chức truyền thông giới thiệu hoạt động của dự án.

Nhằm nâng cao nhận thức về HIV/AIDS và các vấn đề sức khỏe liên quan, vận động sự ủng hộ, sự hưởng ứng của các cấp các ngành và cộng đồng đối với hoạt động can thiệp, hoạt động truyền thông được thực hiện ngay từ những tháng đầu của chu kỳ 2 dự án. Tại huyện Bắc Quang, hiểu biết của cán bộ các ngành, đoàn thể và cộng đồng về hoạt động can thiệp còn nhiều hạn chế. Do đó, Ban quản lý dự án đã tổ chức nhiều buổi hội thảo tại UBND huyện và UBND các xã/ thị trấn để giới thiệu về dự án cũng như kiến thức chung về HIV/AIDS. Trong hoạt động này đã có một buổi dành riêng cho chủ các khách sạn, nhà nghỉ thuộc huyện Bắc Quang. Tại thị xã Hà Giang, các hoạt động truyền thông cũng được thực hiện tại 6 xã/ phường. Đến ngày 30.6.2006 đã tổ chức được 98 buổi truyền thông cộng đồng, với sự tham gia của 3000 lượt người, phân phát 17.000 tờ gấp có nội dung tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS và hoạt động can thiệp giảm tác hại. Cùng đó, Ban quản lý dự án đã khảo sát và trực tiếp gặp gỡ chủ các nhà thuốc ở những vị trí thích hợp để trao đổi, thoả thuận và thống nhất các điều kiện việc các nhà thuốc tham gia trao đổi bơm kim tiêm, bao cao su của dự án. Tại Hà Giang có 7 nhà thuốc, Bắc Quang có 6 nhà thuốc đã được lựa chọn. Bên cạnh đó, dự án còn tuyển chọn và đào tạo giáo dục viên đồng đẳng, 30 đồng đẳng viên của 2 điểm dự án đã được tuyển chọn tham gia khoá đào tạo.

Sau khoá đào tạo, 14 người được tuyển chọn làm giáo dục viên đồng đẳng, trong đó Hà Giang gồm 1 nhóm nam 5 người và 1 nhóm nữ 3 người; tại Việt Quang, gồm 1 nhóm nam 3 người, 1 nhóm nữ 3 người, mỗi nhóm đều có nhóm trưởng phụ trách. Các giáo dục viên đồng đẳng được trang bị đồng phục, thẻ nhân viên, túi bơm kim tiêm, bao cao su, sổ sách, tài liệu truyền thống… Các giáo dục viên đồng đẳng đã hoạt động đã tiếp cận được 14.900 đối tượng, phát được 56.017 bơm kim tiêm sạch, phát 100.000 bao cao su, phát 58.186 phiếu dịch vụ sức khoẻ và trao đổi 46.624 phiếu. Với các nhóm nam thường xuyên đến các điểm tiêm chích ma tuý hoặc đến từng nhà để gặp gỡ bạn chích, hoặc người thân để tiếp cận. Đối với nhóm nữ họ đã tiếp cận những phụ nữ hành nghề mại dâm tại các nhà nghỉ, khách sạn, các điểm dịch vụ massage, các điểm vui chơi, giải trí, gặp gỡ phụ nữ là vợ hoặc những bạn tình của những người tiêm chích ma tuý…để tuyên tuyền, tư vấn cho từng người về nguy cơ nhiễm HIV. Ngoài ra ban quản lý dự án còn tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ sức khoẻ phụ nữ, giám sát HIV phụ nữ mạng thai, thu nhặt bơm kim tiêm bẩn, đào tạo hướng dẫn, chăm sóc bệnh nhân AIDS tại nhà …nhằm góp phần thực hiện tốt công tác phòng chống HIV/AIDS.