Chung vai vì “Đầu cơ nghiệp”

(HGĐT)- Rét quá chú ơi, trời cứ như thế này thì đàn trâu chết hết. Chị Tráng Thị Dậu, bản Nặm Piên, xã Nậm Ty, huyện Hoàng Su Phì, chua xót nói với chúng tôi...

KHÓC TRÂU TRONG GIÁ RÉT:

4 Tiếng đồng hồ ngược dốc, trong mưa, sương mù đặc quánh với cái lạnh 3- 4 độ C rồi tôi cũng đến được đỉnh Nặm Piên đỉnh núi cao nhất Nậm Ty. Đầu bản tôi gặp hình ảnh vợ chồng Càn Mình Hầu đang cuốn chiếc chăn b”ng cho hai con nghé trong cái rét cắt da, cắt thịt. Chăn ấm của nhà Hầu cũng đã đem ra đắp cho hai con trâu tội nghiệp đang run lên vì rét. Nhìn anh Hầu khoác chiếc áo “đại cán” của bộ đội cũ sờn cũng đang run lên vì rét khiến tôi cũng cay xè mắt. Chị Dậu vợ anh Hầu khóc kể với tôi. “Nhà có 5 con trâu, thì ba con trâu mộng đều chết cả, chỉ còn lại hai con nghé con này, mà rét thế này liệu có còn sức mà sống, cái rét đã làm nhà tôi nghèo rồi cán bộ ơi”. Vậy là, những “đầu cơ nghiệp” của chị đều đã chết rét. Vụ mùa này quả là một nỗi nhọc nhằn gánh nặng trên đôi vai của chị. Càn Mình Hầu thì rắn giỏi hơn, có lẽ tính cách của con trai Mông là vậy, càng khó khăn càng có nghị lực vượt qua. Hầu cho biết: Mấy con trâu trị giá cả chục triệu đồng một con đều đã theo cái giá lạnh mà đi. Bỗng chốc nhà Hầu trở thành hộ nghèo khi vừa qua cái tết. Hai ba chục triệu đối với người M”ng trên núi cao này là một số tiền lớn đấy. Hầu bảo: Lo nhất là, đến vụ rồi mà không có trâu cày nương! Đàn con của Hầu ba đứa, đứa lớn 13 tuổi đứa nhỏ 4 tuổi đang co ro trong rét. Thằng lớn có vẻ buồn nhất, có lẽ nó tiếc ba con trâu - người bạn thân thiết, hiền lành của nó đã chết vì rét. Cả nhà Hầu buồn thiu như có tang, tất cả cơ nghiệp của gia đình đều đã mất. Thật tội.! Đến Nặm Tiên lần này có lẽ chuyện người dân bàn nhiều nhất, lo nhiều nhất là đàn trâu của họ cứ vơi dần theo cái rét. Nếutrờicứrétnhưthế này nông dân Nậm Piên sẽ không có cái ăn đâu. Trưởng bản Phàn Dùn Vội chua chát nói với tôi: Cả thôn có 84 hộ nuôi 205 con trâu mà toàn là trâu mộng cả. Đến giờ trâu đã chết 30 con rồi. Cả bản mấy hôm nay toàn phải ăn thịt trâu chết rét…

Đến các thôn bản như Ông Thượng, Tả Hồ Piên, Xà Phìn, Tân Minh đâu đâu cũng thấy cảnh thịt trâu chết rét. Người nông dân Nậm Ty đang khóc trâu, cả Hoàng Su Phì đang chống trọi với cái rét, đang huy động mọi nguồn lực cứu trâu và trên đường đi tôi lại gặp hình ảnh những người phụ nữ, những đứa trẻ đang “khóc trâu” - vậy là một vụ mùa khốn khó đang đè lên đôi vai của họ trong giá rét miền rừng…

“GIẢI CỨU" TRÂU CHÉT RÉT:

Có lẽ vấn đề “nóng” của Hà Giang những ngày đầu xuân này là cứu trâu chết rét, cứu lúa, cứu mạ chết rét.

Theo số liệu thống kê của Sở NN-PTNT tỉnh đến thời điểm hiện nay toàn tỉnh đã có trên 9.800 con trâu chết rét. Số trâu chết rét tập trung ở các huyện phía tây của tỉnh gồm huyện: Quang Bình, Hoàng Su Phì, Xín Mần, Vị Xuyên, Bắc Quang, Bắc Mê, Mèo Vạc, Quản Bạ.

Trước tình hình thời tiết khắc nghiệt của thiên nhiên, để hạn chế số gia súc chết vì rét, đặc biệt là trâu, bò, tỉnh Hà Giang đã chỉ thị các ngành thú y, nông nghiệp, các huyện, thị xã tăng cường các biện pháp chăm sóc, chống rét cho đàn gia súc, huy động mọi nguồn lực của địa phương và người dân để thực hiện công việc này.

Ông Nguyễn Văn Bào, Giám đốc Sở NN-PTNT, cho biết: Để tăng cường các biện pháp chống rét cho đàn gia súc, Sở đã cử các đoàn công tác của Chi cục thú y, phòng nông nghiệp các huyện, thị trực tiếp xuống các xã hướng dẫn người dân cách chống rét cho trâu, bò, tăng cường che chắn chuồng trại, cho trâu uống nước muối ấm, cho ăn cám, tinh bột, đốt lửa sưởi ấm cho trâu. Vận động người dân không chăn thả trâu vào ngày giá rét. Hiện nay, công tác chống rét cho trâu, bò được triển khai rộng khắp trên địa bàn toàn tỉnh, nhằm hạn chế thấp nhất những thiệt hại do thời tiết gây nên.

Đến các huyện Hoàng Su Phì, Xín Mần trong những ngày giá rét và sương mù này, lòng tôi như quặn thắt trước sự thiệt hại của người dân, vì đàn trâu của họ chết rét quá nhiều. Dọc đường đi không thể đếm hết những chòi bạt dựng tạm bán thịt trâu chết rét giá rẻ 40.000 – 50.000 đồng/kg thịt. Nước mắt những người nông dân ứa ra vì thiên tai. Có nhà trâu chết cả đàn 14 – 15 con, ước thiệt hại trên trăm triệu đồng. Người nông dân các huyện núi cao đang gồng mình chống rét cho trâu. Ông Cư Sao Xuyển, bản Tả Hồ Piên, xã Nậm Ty đã “tiễn” bốn con trâu “về giời”, mà số tiền bán thịt cũng chỉ được 1 triệu đồng/con. Bốn con trâu chết ông mất gần 40 triệu đồng. Gặpông tại nhàkhi đang hì hục đun nồi cháo cám cho 3 con trâu còn lại của mình, mong sao chúng sống được qua mùa rét này. Chuồng trâu của ông trước đợt rét trong tết trống hếch trống hoác, nay đã được quây kín bằng gỗ, cạnh chuồng là đống trấu rực lửa sưởi ấm cho “đàn cơ nghiệp” còn lại của mình. Ông bảo: Cả đời ông gần 60 tuổi mà chưa bao giờ chứng kiến đợt rét như thế này, bằng những kinh nghiệm của mình ông cùng bà con trong bản “cứu trâu” chết rét bằng cách đốt lửa, cho trâu ăn cháo nóng có gừng, bưng kín chuồng trại chống gió. Với cách làm này đã hạn chế phần nào số trâu chết trong bản.

Hoàng Su Phì cũng là địa phương bị thiệt hại nặng trong đợt rét này, số liệu thống kê chưa đầy đủ thì đến thời điểm này huyện có gần 1.000 con trâu, bò chết rét. Ông Triệu Tài Vinh, Bí thư Huyện uỷ cho biết: Huyện đã tập trung số cán bộ khuyến nông, thú y, từ huyện đến xã đến từng thôn, bản hướng dẫn bà con cách phòng tránh rét cho đàn gia súc. Trước mắt, huy động mọi nguồn lực trong dân để cứu trâu chết rét, tập trung vào việc tăng cường cho trâu bò ăn tinh bột, đốt lửa giữ ấm cạnh chuồng trại, vận động người dân kh”ng thả r”ng trâu trên rừng, đáp ứng đủ nguồn cỏ cho trâu. Với những biện pháp trên sẽ góp phần hạn chế thiệt hại do thời tiết khắc nghiệt gây nên.

Trên đường rời miền buốt giá trong xương mù đặc quánh miền biên viễn, tôi cứ day dứt bởi hình ảnh cậu bé Phàng Chẩn Siu mong manh trong chiếc áo Tà Phủ đứng khóc cạnh đường trên cổng Trời Hai vì thương con nghé quỵ ngã cùng cảnh những nhiều người phụ nữ xót của khóc “tiễn trâu” chết rét về giời… để lại trên đôi vai bao gánh nặng mưu sinh…!