Nghề báo cho tôi vốn sống dồi dào để viết văn

BHG - Rời Thủ đô Hà Nội, tôi về quê hương trở thành phóng viên Báo Hà Giang, tôi được trả về đúng nơi mình sinh ra và lớn lên. Những tháng ngày rong ruổi các thôn bản để tác nghiệp giúp tôi có cái nhìn sâu hơn về văn hóa và con người của các dân tộc sinh sống trên mảnh đất Hà Giang. Mỗi hành trình, mỗi chuyến đi là một trải nghiệm mới giúp tôi thu nạp thêm được nhiều kiến thức quý báu và hơn hết giúp nảy ra những ý tưởng để nuôi dưỡng nghề viết văn của mình.

Nhiều người nói nghề báo với đặc trưng thu thập thông tin theo định hướng sẽ ảnh hưởng nhiều đến nghề văn và sự sáng tạo từng ngày, nhưng tôi lại thấy chính nghề báo tạo thêm cơ hội cho tôi được tiếp cận với người và đất Hà Giang nhanh và sâu hơn.

Đó là một trong những nguồn cung cấp ý tưởng sáng tạo con chữ mà may mắn tôi có được khi trở về miền núi sinh sống và làm việc. Không gian sống của tôi, tài sản lớn từ thiên nhiên và các tộc người đa dạng nuôi dưỡng nghề viết trong tôi mỗi ngày.

Phóng viên Báo Hà Giang tác nghiệp tại vùng chè Shan tuyết xã Phương Độ (thành phố Hà Giang). Ảnh: PV

Vốn là người dân tộc, sinh ra và lớn lên cùng núi rừng từ lâu tâm thức núi đã sinh sôi trong tôi và ảnh hưởng hầu như tất cả mọi sáng tác của tôi dù là thể loại truyện ngắn hay bút ký văn học, tản văn. Mọi thứ tôi viết và muốn viết đều gắn chặt với núi rừng và những vẻ đẹp bí ẩn của rừng núi quê hương tôi. Bởi vậy khi có thời gian tôi thường cùng bạn bè, thực hiện những chuyến đi đến các vùng người dân sinh sống quanh dãy núi Tây Côn Lĩnh để khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên và gom góp thêm cho mình những kiến thức bản địa từ người dân sinh sống ở những nơi xa xôi nhất. Những người Mông, Cờ Lao, La Chí… với cuộc sống đơn thuần ít bị tác động của công nghệ hiện đại tạo cho tôi cảm giác gần gũi nhất về sự sống, con người và mối quan hệ của họ với tự nhiên. Từ đây những mẩu truyện, những huyền thoại, giai thoại dân gian khiến cho cảm hứng sáng tác của tôi được nuôi dưỡng từng ngày. Những tục lệ của từng dân tộc gắn với tự nhiên, sông núi và cây cối giúp tôi có thêm cái nhìn mới về văn hóa và cuộc sống để có thể đưa vào sáng tác của mình. Trong hành trình viết báo của tôi luôn gắn với rừng núi, từ những chuyến đi khám phá vùng chè, tới những hành trình vào thôn, bản tìm hiểu cuộc sống của người dân bản địa đều là những hành trình mây và núi. Có những chuyến đi về đến vùng sâu, vùng xa sau cơn lũ quét luôn mang đến sự ám ảnh về thiên nhiên và đời sống của người dân. Sự tác động của con người tới núi và nhất là rừng tạo ra hậu quả mà có khi chính họ phải hứng chịu làm tôi nhớ đến những phong tục gắn với rừng và cây của người Nùng, Dao… Khi họ thờ thần rừng, họ thờ cây tổ và có những lễ cúng với sự tham gia của cả cộng đồng liên quan tới cây rừng và những vị thần. Những giá trị nguyên bản vẫn được truyền lại theo thời gian, dù từng ngày bị tác động của thương mại và giá trị vật chất khiến người dân ở những nơi xa xôi hẻo lánh nhất bị cuốn theo. Nhưng các giá trị nhân văn vẫn được các dân tộc lưu giữ truyền đời tạo nền tảng cho văn hóa dân tộc không ngừng phát triển. Các lễ hội, các làn điệu cổ truyền vẫn được lưu hành trong cộng đồng giờ đây với sức sống của mình đã bước ra bên ngoài trước sự thưởng thức của du khách, của người có chuyên môn tại khắp nơi trên Tổ quốc.

Phóng viên Báo Hà Giang và Đài Phát thanh truyền hình tỉnh tuyên truyền đậm nét về Lễ hội Văn hoá, ẩm thực và du lịch quốc tế lần thứ nhất năm 2024. Ảnh: PV

Là một người viết tôi tạo cho mình thói quen quan sát và ghi chép lại những gì còn lưu giữ được của các tộc người bản địa mà tôi đã tiếp xúc. Những ghi chép, cóp nhặt đó chắc chắn là nguồn tư liệu quý giá về sau cho nghề viết của tôi. Nghề báo với những hành trình không mỏi là quãng thời gian quý giá của một người viết những giá trị từ sự gặp gỡ giao lưu với người dân, cán bộ từng địa phương đã nhân lên tình cảm yêu thương quê hương của tôi.

 TRỌNG TOAN