Chung tay đẩy lùi tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống

BHG - Tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống là tập tục tồn tại lâu đời, “ăn sâu, bám rễ” vào đời sống đồng bào vùng biên giới, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đứng chân và thực hiện nhiệm vụ giúp dân phát triển kinh tế, xã hội… trên địa bàn 4 huyện Xín Mần, Hoàng Su Phì, Vị Xuyên, Quản Bạ, những năm qua Đoàn Kinh tế - Quốc phòng (KT - QP) 313, Quân khu 2 đã có nhiều giải pháp chung tay, góp sức cùng địa phương đẩy lùi vấn nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Quân y và trí thức trẻ tình nguyện Đoàn KT- QP 313 tuyên truyền pháp luật cho người dân xã Xín Mần, huyện Xín Mần. Ảnh: Quang Hưng

Vừa tròn 16 tuổi, nhưng chị V.T.P, thôn Tà Chải, xã Bản Máy (Hoàng Su Phì) và anh V.V.K người cùng tuổi, cùng thôn đã về sống chung với nhau hơn 2 năm nay và sinh bé gái hơn 1 tuổi. Kể từ đó, cuộc sống của đôi “vợ chồng” càng thêm khó khăn, thiếu thốn. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, khi đang học lớp 8, V.T.P, V.V.K tự bỏ học về ở với nhau như vợ chồng.

Tại cụm dân cư Hoa Si Pan, xã Bản Máy, nơi có hơn 30 hộ đồng bào dân tộc Phù Lá sinh sống, câu chuyện khiến chúng tôi “dở khóc, dở cười” khi nghe cán bộ làm công tác dân số địa phương kể về anh S.S.C kết hôn với chị S.T.D, hai người có quan hệ con bác, con cô. Hiện tại vợ chồng anh C, chị D đã sinh được 1 cháu trai 5 tuổi, song cháu bé bị còi cọc so với các bạn cùng trang lứa.

Xã Bản Máy có 4 thôn, bản, 515 hộ, với hơn 2.540 khẩu, có 7 dân tộc cùng chung sống, chủ yếu là dân tộc: Nùng, Tày, La Chí, Phù Lá… đời sống của bà con gặp khá nhiều khó khăn, tỉ lệ hộ nghèo chiếm hơn 51%. Địa phương này còn tồn tại nhiều hủ tục như tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Theo thống kê của Hội Phụ nữ xã, năm 2020, Bản Máy có 8 cặp kết hôn, trong đó có 5 cặp tảo hôn; năm 2021, có 15 cặp kết hôn, trong đó có 6 cặp tảo hôn, đến năm 2022 địa phương này có 10 cặp kết hôn, trong đó có 2 cặp tảo hôn.

Để giúp nhân dân các địa phương trên địa bàn từng bước xóa bỏ các hủ tục, những năm qua Đoàn KT- QP 313 triển khai, thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ. Bên cạnh việc tham mưu, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền các địa phương, đồn Bên phòng; Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Du lịch các huyện; nhà trường trên địa bàn, các Đội sản xuất và xây dựng cơ sở chính trị (SX&XDCSCT) thuộc Đoàn KT- QP 313 tổ chức tuyên truyền, giúp bà con phát huy các giá trị truyền thống, những nét văn hóa đặc sắc vùng, miền. Cán bộ, nhân viên Đoàn KT- QP 313 còn tuyên truyền, vận động bà con xóa bỏ hủ lục; nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Thiếu tá Dương Đình Giang, Bí thư chi bộ, Chính trị viên Đội SX&XDCSCT số 4 cho hay: Trên địa bàn còn tình trạng một số học sinh chỉ học lớp 8, lớp 9 là có tư tưởng bỏ học ở nhà lấy vợ, lấy chồng. Một số học sinh đang đi học, nhưng đã có gia đình đến hỏi cưới, chỉ đợi học hết lớp 9 là lập gia đình. Trước thực tế đó, cán bộ, nhân viên Đội SX&XDCSCT số 4 phối hợp cùng các thầy, cô giáo đến từng gia đình tuyên truyền, vận động, khuyên nhủ các em tiếp tục đến trường.

Thực tế cho thấy, nếu chỉ tuyên truyền tại các cuộc họp thôn, bản thì khó làm thay đổi suy nghĩ của bà con. Bởi bên cạnh rào cản bất đồng về ngôn ngữ, bà con thường không có mặt đông đủ tại các cuộc họp. Thường xuyên gần gũi với bà con, quan tâm chăm lo cuộc sống, sinh hoạt hằng ngày của bà con bằng những việc làm thiết thực là những việc làm mà cán bộ, nhân viên, trí thức trẻ tình nguyện Đoàn KT-QP 313 thực hiện trong những năm qua. Trước vấn nạn tảo hôn trên địa bàn, Thiếu tá Dương Đình Giang và nhân viên Đội SX&XDCSCT 4 thường xuyên rà soát, nắm bắt các gia đình có con đang ở độ tuổi đi học từ lớp 7 đến lớp 9; thăm hỏi, phân tích cho người dân và các em hiểu rõ tác hại của việc tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Ngoài ra, Đội SX&XDCTCS 4 phối hợp với Trung tâm Văn hoá, Thông tin và Du lịch huyện Hoàng Su Phì lồng ghép nhiều nội dung tuyên truyền liên quan đến việc bài trừ vấn nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết bằng nhiều hình thức: Tuyên truyền lưu động bằng loa truyền thanh; xây dựng các tiểu phẩm sân khấu,… nhờ đó nhân dân trên địa bàn được trang bị đầy đủ kiến thức về pháp luật, nhận thức được tác hại của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Các em trong độ tuổi thành niên được trang bị đầy đủ kiến thức về giới tính, gia đình và xã hội.

Thượng tá Nông Thanh Dậu, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Đoàn KT- QP 313 cho biết: Đảng ủy, chỉ huy Đoàn yêu cầu các chi bộ trực thuộc quán triệt, triển khai thực hiện tốt Nghị quyết số 27- NQ/TU của BCH Đảng bộ tỉnh Hà Giang về việc thực hiện xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân các dân tộc tỉnh Hà Giang, giai đoạn 2022- 2025, định hướng đến năm 2030. Đưa các nội dung nghị quyết vào nội dung sinh hoạt thường kỳ của các chi, Đảng bộ. Đoàn sử dụng cán bộ, nhân viên biết tiếng đồng bào, hiểu phong tục, tập quán địa phương, đồng thời phối hợp với cấp ủy, chính quyền các địa phương, trưởng thôn, bản; trưởng dòng họ, người có uy tín trong cộng đồng tổ chức tốt việc tuyên truyền, vận động, kịp thời ngăn chặn vấn nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.

CAO MẠNH TƯỜNG (Báo Quân khu 2)