Thúc đẩy phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

BHG - Với đặc thù trên 87% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) với nhiều thôn đặc biệt khó khăn khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới, Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển KT - XH vùng đồng bào DTTS và miền núi sẽ tạo sức bật để đẩy nhanh quá trình giảm nghèo bền vững tại các địa phương trên địa bàn tỉnh.

Phụ nữ thôn Gì Thàng, xã Chế Là (Xín Mần) giúp nhau vận chuyển vật liệu xây dựng nhà ở.

Trong những năm qua, tỉnh ta đã tập trung thực hiện đồng bộ, hiệu quả các chương trình, chính sách, đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đối với vùng DTTS và miền núi. Giai đoạn 2016 - 2020, Chương trình 30a, 135 đã đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao sinh kế, hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo, hộ đồng bào DTTS. Tỉnh cũng được hỗ trợ trên 25 tỷ đồng để góp phần đưa 47 xã về đích chương trình MTQG xây dựng Nông thôn mới. Các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh thường xuyên quan tâm các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa, pháp luật, chính sách đối với đồng bào các DTTS; tuyên truyền, vận động người dân thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, xóa bỏ các tập quán lạc hậu, đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, đô thị văn minh. Tỷ lệ hộ nghèo hết năm 2021 giảm còn 18,54% (theo chuẩn nghèo giao đoạn 2016 - 2020), bình quân mỗi năm tỷ lệ hộ nghèo giảm 3,75%. Hệ thống chính trị được tăng cường, QP - AN được giữ vững; đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào DTTS từng bước được cải thiện và nâng cao.

Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển KT - XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1719 ngày 14/10/2021. Trong đó, chương trình thực hiện trên địa bàn tỉnh có 10 dự án và 12 tiểu dự án. Các dự án bao gồm: Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; quy hoạch, sắp xếp, bố trí ổn định dân cư ở những nơi cần thiết; phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị; đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào DTTS và miền núi; phát triển giáo dục đào tạo nâng cao nguồn nhân lực; bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS và phát triển du lịch; chăm sóc sức khỏe nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người DTTS và phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em; thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em; đầu tư phát triển nhóm dân tộc rất ít người, nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn; truyền thông, tuyên truyền, vận động trong vùng đồng bào DTTS và miền núi. Tổng kế hoạch vốn đối với 10 dự án thành phần thực hiện Chương trình giai đoạn 2021 – 2025 hơn 8.730 tỷ đồng, trong đó vốn T.Ư gần 7.779 tỷ đồng, còn lại là vốn đối ứng của địa phương và các vốn khác.

Trên cơ sở phê duyệt của Chính phủ, tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo, Tổ giúp việc và xây dựng Đề án tổng thể phát triển KT - XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030. Đặc biệt, BTV Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết số 25 về lãnh đạo triển khai chương trình, nêu rõ mục tiêu cụ thể: Tốc độ tăng trưởng kinh tế vùng DTTS bình quân đạt 8%/năm trở lên. Phấn đấu giảm 29 xã/127 xã thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn. Tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào DTTS giảm bình quân 4%/năm trở lên. 100% xã có đường ô tô đến trung tâm xã có đường nhựa hoặc bê tông. 90% thôn, tổ dân phố vùng đồng bào DTTS có nhà văn hóa hoặc nơi sinh hoạt cộng đồng. Duy trì 100% cơ sở y tế xã, phường đạt chuẩn Quốc gia về y tế. 100% thôn biên giới có điện, đường giao thông đạt chuẩn NTM; trên 96% hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh, trong đó 90% đồng bào DTTS được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Tỷ lệ lao động người DTTS qua đào tạo đạt 60% vào năm 2025…

HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 04 về quy định, nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách Trung ương và tỷ lệ vốn đối ứng của ngân sách địa phương thực hiện chương trình. Với vai trò cơ quan thường trực, Ban Dân tộc tỉnh đã kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết của BTV Tỉnh ủy, kế hoạch triển khai chương trình. Phối hợp với Sở Tài chính và các ngành, đơn vị liên quan xây dựng hướng dẫn chi tiết các dự án, tiểu dự án; xây dựng dự toán chi tiết và phân bổ nguồn vốn sự nghiệp đối với các cơ quan cấp tỉnh năm 2022 và giai đoạn 2023 - 2025. Đề xuất phương án phân bổ vốn đầu tư phát triển chương trình năm 2023...

Đến nay, các ngành, địa phương trong tỉnh đang nỗ lực khắc phục khó khăn, khẩn trương, quyết liệt triển khai các bước đầu tư xây dựng. Với mục tiêu phù hợp và định hướng cụ thể, Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển KT - XH vùng đồng bào DTTS được kỳ vọng sẽ phát huy, khai thác tiềm năng, lợi thế trong vùng đồng bào DTTS và miền núi, giảm dần số xã, thôn đặc biệt khó khăn. Đây sẽ là động lực quan trọng để tỉnh ta đẩy nhanh giảm nghèo bền vững, phấn đấu trở thành tỉnh phát triển khá trong khu vực Trung du miền núi phía Bắc.

Bài, ảnh:  VĂN LONG