Người có uy tín chung tay đẩy lùi hủ tục

BHG - Như cây Sa mộc sừng sững giữa đại ngàn, người có uy tín (NCUT) trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh đang phát huy tốt vai trò, uy tín trong tuyên truyền, vận động nhân dân xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh.

Người có uy tín huyện Vị Xuyên đề xuất giải pháp xóa bỏ hủ tục tại hội nghị phát huy vai trò người có uy tín do Ủy ban MTTQ huyện tổ chức.

Mèo Vạc là huyện vùng cao, biên giới còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao, toàn huyện có 17 dân tộc sinh sống; một số hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu còn tồn tại, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân, đặc biệt là hủ tục trong đám ma của người Mông. Trong đám ma của người Mông mổ nhiều gia súc gây lãng phí và để lại nhiều nợ nần cho người sống; người chết không cho vào áo quan, tổ chức đám ma nhiều ngày gây ảnh hưởng môi trường, gây dịch bệnh. Thực hiện Chỉ thị số 09 của BTV Tỉnh ủy và Nghị quyết số 27 của BCH Đảng bộ tỉnh về xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh, huyện Mèo Vạc có nhiều cách làm linh hoạt, trong đó phát huy tốt vai trò NCUT. Thông qua các cuộc mạn đàm, gặp mặt, trao đổi, NCUT giúp cấp ủy, chính quyền và người dân nhận diện những hủ tục, phong tục lạc hậu, từ đó đề xuất các giải pháp xóa bỏ hủ tục, phù hợp với văn hóa truyền thống từng dân tộc; đưa việc bài trừ hủ tục vào quy ước, hương ước thôn, bản, dòng họ. Đến nay, nhiều dòng họ, hộ dân trên địa bàn huyện thực hiện đưa người chết vào áo quan, tổ chức đám ma không quá 48 tiếng, không giết mổ nhiều gia súc gây lãng phí.

Tại huyện Vị Xuyên, hơn 220 NCUT trong đồng bào các dân tộc thiểu số là Bí thư Chi bộ, già làng, trưởng bản, trưởng các dòng họ, thầy cúng, nghệ nhân dân gian, người sản xuất giỏi... đang tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân bài trừ hủ tục. Chủ tịch Ủy ban MTTQ huyện Vị Xuyên Hoàng Thị Thanh Huyền chia sẻ: “Ủy ban MTTQ huyện đã phối hợp với các địa phương tổ chức các hội nghị, gặp mặt, mạn đàm với NCUT để chia sẻ, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và cùng họ nhận diện đâu là phong tục, tập quán tốt đẹp cần gìn giữ và phát huy, đâu là những hủ tục ảnh hưởng đến đời sống người dân cần xóa bỏ. Là người có uy tín, được nhân dân tin tưởng, noi theo, lời nói của những NCUT có sức ảnh hưởng quan trọng, qua đó góp phần tuyên truyền, vận động hiệu quả người dân thực hiện”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Một tấm gương sống có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”, bởi vậy, bên cạnh tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân, bản thân những NCUT luôn tiên phong, gương mẫu thực hiện. Ông Nguyễn Lương Thảo, thôn Nà Trà, xã Linh Hồ (Vị Xuyên) cho biết: “Với vai trò NCUT, tôi tích cực tuyên truyền, vận động người dân, gia đình, dòng họ chấp hành tốt các quy định của pháp luật, hương ước của thôn, không làm ma tươi, đám ma không quá 24 tiếng, các nghi lễ, thủ tục trong đám ma được rút ngắn, ít mổ gia súc, không thách cưới, không được kết hôn cận huyết. Bản thân gia đình tôi luôn gương mẫu thực hiện trước”. Nhiều NCUT trở thành những tấm gương tiêu biểu trong xóa bỏ hủ tục được người dân noi theo như: Ông Đặng Kim Lành thôn Nặm Choong, xã Quảng Nguyên (Xín Mần); ông Là Sè Páo, dân tộc Lô lô, thôn Đoàn Kết, xã Sủng Là (Đồng Văn); ông Tẩn Phù Ú, thôn B3, xã Phú Lũng (Yên Minh); ông Vừ Mí Lấu, thôn Há Đề, xã Lũng Thầu (Đồng Văn); ông Lý Văn Sèng, dân tộc Mông, thôn Nhạ, xã Đồng Tâm (Bắc Quang).

Toàn tỉnh hiện có gần 2.000 NCUT. Những năm qua, bằng sự nhiệt tình, trách nhiệm và uy tín của bản thân đối với cộng đồng, NCUT phát huy tốt vai trò là hạt nhân, nêu gương sáng, tích cực đi đầu trong công tác tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc thiểu số thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, phát triển KT - XH, giữ vững AN - QP, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, đặc biệt là xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh. Thông qua vai trò, tiếng nói của NCUT, một số hủ tục trong việc cưới, việc tang, lễ hội đã được cắt giảm, xóa bỏ như: Tục thách cưới, làm ma tươi, đám ma nhiều ngày, nhiều lễ cúng, giết mổ nhiều gia súc, tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, cúng bái chữa bệnh, thực hiện đám ma kéo dài không quá 24 tiếng, hỏa táng người chết, đưa người chết vào áo quan. Nhiều cách làm, mô hình hiệu quả phát huy vai trò NCUT trong bài trừ hủ tục được nhân rộng như: Mô hình dòng họ tiêu biểu bài trừ hủ tục; đưa nội dung bài trừ hủ tục vào tuyên truyền tại các trường học và quy ước, hương ước của thôn; Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội ký cam kết với hội viên gương mẫu, tiên phong xóa bỏ hủ tục.

Cùng với đó, NCUT tích cực tuyên truyên, vận động nhân dân xây dựng nếp sống văn minh, trong đó tập trung vào các nội dung trọng tâm: Thành lập các câu lạc bộ dân ca, dân vũ, nhạc cụ dân tộc để gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống các dân tộc; truyền dạy văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc cho thể hệ trẻ; thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; xây dựng Nông thôn mới gắn với vệ sinh nhà cửa, môi trường, đưa chuồng trại gia súc ra xa nhà ở, ăn uống hợp vệ sinh.

“Cuộc chiến” xóa bỏ hủ tục còn nhiều khó khăn, nhưng trên hành trình xây dựng cuộc sống văn minh ấy, NCUT đóng vai trò quan trọng. Họ thực sự là những tuyên truyền viên giỏi ở cơ sở, là cánh tay “nối dài” đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống.

Bài, ảnh: BIỆN LUÂN