Điểm sáng bài trừ hủ tục

BHG - Linh hoạt, sáng tạo, kiên quyết, nhiều cách làm hay, phù hợp với điều kiện thực tiễn và mang lại hiệu quả rõ nét là cách mà xã Lũng Cú (Đồng Văn) cụ thể hóa Chỉ thị 09 của BTV Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng bài trừ hủ tục trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn tỉnh (Chỉ thị 09). Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân.

Phụ nữ xã Lũng Cú ký cam kết không sinh con thứ 3.

Gia đình ông Vàng Phai Sính, thôn Thèn Pả có con trai là V.M.P, sinh năm 2004, hiện đang là học sinh THPT. Dù chưa đủ tuổi kết hôn nhưng gia đình ông Sính vẫn đón em G.T.P, sinh năm 2003 về làm vợ cho V.M.P. Việc cưới vợ sớm cho con khi chưa đủ tuổi kết hôn là vi phạm Luật Hôn nhân gia đình. Cán bộ xã Lũng Cú đã trực tiếp đến nhà tuyên truyền, vận động, yêu cầu gia đình ông Sính chấp hành đúng quy định của pháp luật, đưa con dâu về cho nhà mẹ đẻ và xử phạt vi phạm hành chính. Ông Vàng Phai Sính cho biết: “Do ít hiểu biết pháp luật nên gia đình tôi đã đón con dâu về, qua tuyên truyền, vận động, nhắc nhở của lãnh đạo xã, tôi biết điều đó là vi phạm pháp luật vì con trai tôi chưa đủ tuổi lấy vợ, tôi sẽ đưa con dâu về nhà mẹ đẻ, sau này con trai đủ tuổi và học xong thì sẽ đón con dâu về”.

Gia đình ông Sùng Mí Mua, thôn Séo Lủng vừa có người chết.  Theo phong tục của đồng bào dân tộc Mông, người chết phải để trong nhà nhiều ngày để anh em, con cháu, dân bản đến viếng đông đủ, mời thầy cúng về làm lễ, bón cơm cho người chết vào mỗi bữa ăn, mổ nhiều bò, lợn, dê, gà để làm đám ma nên rất tốn kém. Quyết tâm bài trừ hủ tục ra khỏi đời sống, xã Lũng Cú huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, tuyên truyền, vận động gia đình ông Mua không để người chết trong nhà quá 48 tiếng và hạn chế giết mổ gia súc, gia cầm. Ông Sùng Mí Mua tâm sự: “Từ bao đời nay, phong tục đám ma của người Mông rất rườm rà và tốn kém. Nay được xã tuyên truyền, gia đình tôi hiểu cần phải xóa bỏ các hủ tục, chỉ giữ lại những nét văn hoá tốt đẹp của dân tộc mình, nên gia đình tôi không để người chết trong nhà quá 24 tiếng và chỉ mổ 1 con bò”. Đó là 2 trong số rất nhiều trường hợp điển hình của xã Lũng Cú đã xóa bỏ hủ tục thành công.

Cán bộ xã Lũng Cú tuyên truyền xóa bỏ nạn tảo hôn trong trường học.

Xã Lũng Cú hiện có 995 hộ với 5.114 nhân khẩu, trong đó chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số với nhiều hủ tục còn tồn tại trong đời sống sinh hoạt hàng ngày. Thực hiện Chỉ thị 09, huyện Đồng Văn chọn xã Lũng Cú làm điểm triển khai thực hiện các chỉ thị, nghị quyết, chương trình hành động của tỉnh, huyện về bài trừ hủ tục. Xã đã thành lập Ban chỉ đạo, tổ công tác, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên; ban hành nghị quyết chuyên đề về bài trừ hủ tục; quyết liệt chỉ đạo các Chi bộ, Ủy ban MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, thôn bản vào cuộc quyết liệt, tổ chức hội nghị quán triệt các nội dung Chỉ thị 09 đến toàn bộ đảng viên và nhân dân; đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cộng đồng bằng nhiều hình thức như: Tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh của xã và loa di động của cán bộ văn hoá xã 3 lần/ngày tới tất cả thôn bằng 2 ngôn ngữ tiếng Việt và tiếng Mông; tuyên truyền tại chợ phiên; tổ chức hội thảo; mạn đàm, gặp gỡ các nghệ nhân dân gian, người có uy tín trong đồng bào DTTS; ký cam kết với từng hộ dân trong việc xóa bỏ hủ lục, rườm rà; bổ sung nội dung bài trừ hủ tục vào hương ước, quy ước của thôn, đồng thời tăng cường kiểm tra, xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm.

Sau 1 năm triển khai quyết liệt Chỉ thị 09 trên địa bàn xã đã đạt nhiều kết quả tích cực: Có 306 hộ dân ký cam kết không để con em trong gia đình tảo hôn, hôn nhân cận huyết; hàng trăm phụ nữ ký cam kết không sinh con thứ 3 trở lên; tình trạng tảo hôn giảm xuống đáng kể so với các năm trước đây. Năm 2021, xã tuyên truyền, vận động, hoãn hôn dứt điểm 9 vụ; 4 tháng đầu năm 2022 xử phạt và xử lý dứt điểm 9/10 trường hợp, buộc các gia đình đưa con dâu về nhà mẹ đẻ. Tất cả các đám tang trên địa bàn không để người chết trong nhà quá 48 tiếng, không tổ chức khèn, trống và mổ gia súc, gia cầm linh đình mà chỉ làm phong tục ngắn gọn; một số dòng họ đưa người chết vào áo quan. Nhân dân tích cực dọn vệ sinh môi trường tại các trục đường liên thôn, nhóm hộ 2 buổi/tuần, thu gom rác thái, di dời chuồng trại gia súc ra xa nhà ở, xây nhà tắm, nhà vệ sinh, tạo môi trường sống thông thoáng, sạch sẽ, hạn chế dịch bệnh. Các trường học đưa nội dung tuyên truyền bài trù hủ tục, đặc biệt là tảo hôn lồng ghép giảng dạy trong các tiết học, chào cờ, sinh hoạt lớp, ngoại khoá. 100% Chi bộ bổ sung nội dung xóa bỏ hủ tục gắn với xây dựng nếp sống văn minh vào chương trình công tác trọng tâm hàng năm; phát huy vai trò của đội ngũ già làng, người có uy tín, trưởng dòng họ trong tuyên truyên, vận động nhân dân; phát huy vai trò gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên tại cơ sở; biểu dương khen thưởng kịp thời các Chi bộ, thôn đạt kết quả trong xóa bỏ hủ tục.

Bí thư Đảng ủy xã Lũng Cú, Chu Văn Hương cho biết: “Xã Lũng Cú xác định việc thực hiện Chỉ thị 09 là nhiệm vụ chính trị quan trọng, trong đó tập trung điểm nhấn vào 2 nội dung chính là xóa bỏ nạn tảo hôn và hủ tục trong đám ma. Xã đã thành lập Ban chỉ đạo, 3 tổ công tác phụ trách các thôn; kịp thời nắm bắt thông tin về các trường hợp tảo hôn, nhà dân có người chết để tuyên truyền, vận động, thành lập ban tang lễ cấp thôn vận động gia đình không làm ma quá 48 tiếng và không mổ quá 2 con bò. Đến thời điểm này, tình trạng tảo hôn, sinh con thứ 3 trở lên đã giảm đáng kể; tất cả các đám ma không quá 48 tiếng và hạn chế mổ gia súc, gia cầm. Tuy nhiên, việc xóa bỏ những hủ tục đã ăn sâu vào đời sống, đặc biệt là đời sống tâm linh của đồng bào DTTS là việc làm khó, cần thời gian và sự kiên trì. Vì vậy, sẽ còn rất nhiều việc phải làm để Chỉ thị 09 thực sự tạo làn gió mới giúp nâng cao chất lượng cuộc sống văn minh cho người dân cực Bắc”.

Bài, ảnh:  BIỆN LUÂN