Nàn Xỉn chăm lo đời sống người dân tộc Phù Lá

BHG - Xã Nàn Xỉn (Xín Mần) có 5 dân tộc sinh sống gồm Mông, Dao, Nùng, La Chí, Phù Lá. Trong đó dân tộc Phù Lá tuy chiếm đa số nhưng lại là dân tộc thiểu số ít người nhất trên địa bàn huyện. Người Phù Lá ở Nàn Xỉn hiện nay có 99 hộ đang sinh sống chủ yếu ở thôn Chúng Chải, đời sống còn nhiều khó khăn, vì vậy những năm qua xã Nàn Xỉn có nhiều chương trình hỗ trợ mang đến sự thay đổi về đời sống vật chất và tinh thần cho bà con nơi đây.

Giống mận Tam hoa được Nhà nước hỗ trợ hứa hẹn mang đến sự thay đổi về tư duy làm nông nghiệp của bà con Phù Lá.

Theo tìm hiểu người Phù Lá định cư ở các huyện Quang Bình, Xín Mần, Hoàng Su Phì... Phong tục, tập quán và nhà ở có nhiều nét giống với dân tộc Mông nhưng về dân số người Phù Lá ở Hà Giang được xếp vào nhóm các dân tộc thiểu số ít người cần được hỗ trợ đặc biệt. Ở Xín Mần, người Phù Lá sinh sống tập trung tại xã Nàn Xỉn với dân số 508 người, do tập quán canh tác lạc hậu, phần nhiều trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước nên đời sống còn nhiều khó khăn, văn hóa truyền thống bị mai một. Thôn Chúng Chải nằm ở trung tâm xã có 99 hộ là người dân tộc Phù Lá hiện tại vẫn còn 73 hộ nghèo, đời sống chỉ dựa vào cây lúa, ngô và chăn nuôi tự túc. Thực hiện theo Quyết định 2086/QĐ –TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án hỗ trợ phát triển KT - XH các DTTS rất ít người giai đoạn 2016-2025; người Phù Lá ở Nàn Xỉn nhận được nhiều sự quan tâm hỗ trợ từ Nhà nước và đang từng bước thay đổi đời sống. Nếu như 3 năm trước thôn Chúng Chải vẫn là con đường mòn chỉ đi được bằng xe máy thì hiện nay quãng đường bê tông dài hơn 2 km từ trung tâm xã đến nhà văn hóa thôn đã hoàn thành, giúp người dân đi lại dễ dàng hơn.

Anh Sùng Chính Thanh, Trưởng thôn Chúng Chải cho biết: Từ ngày được nhà nước hỗ trợ có đường bê tông, có con trâu, cây mận... người dân đã thay đổi nhiều về đời sống và nhận thức trong phát triển kinh tế. Được cán bộ xã cầm tay chỉ việc, nhiều người chuyển đổi cây trồng, vật nuôi theo hướng mới, năm 2020 từ nguồn vốn 500 triệu đồng để mua cây giống của nhà nước, các dân hộ chuyển đổi đất đồi bỏ hoang trồng cây mận Tam hoa. Cùng anh Thanh đến thăm vườn mận được chăm sóc từng ngày đang phát triển tốt, hứa hẹn đem lại thu nhập khá mới thấy niềm mong mỏi thoát nghèo của bà con.

Để tạo ra sự chuyển biến về đời sống cho người Phù Lá, UBND xã Nàn Xỉn đã bám sát, nắm tâm tư và hiểu người dân để thay đổi tư duy, nhận thức của bà con nơi đây. Từ nguồn vốn của nhà nước, 74 con trâu được trao đến tay 74 hộ nghèo để làm “đầu cơ nghiệp”, chuồng trại được bà con xây dựng kiên cố, cỏ làm thức ăn cho gia súc được trồng nhiều hơn trên các khoảng đất trống, rơm rạ sau mùa gặt được gom lại tích trữ cho trâu, bò ăn vào mùa Đông. Các hộ cũng được hỗ trợ cát sỏi, xi măng và được hướng dẫn xây dựng nhà tắm, nhà vệ sinh xa nhà làm thay đổi hẳn nếp sinh hoạt cũ. Một công trình cấp nước cũng đang được triển khai thực hiện giúp cho người dân trong bản Phù Lá được cung cấp nước sạch sinh hoạt, góp phần xây dựng đời sống theo tiêu chí Nông thôn mới.

Đồng chí Sin Văn Chức, Chủ tịch UNBD xã Nàn Xỉn dẫn chúng tôi đến thăm Dự án hỗ trợ xây dựng nhà văn hóa với kiến trúc mô phỏng nhà truyền thống dân tộc Phù Lá đang được hoàn thiện từng ngày. Công trình với 2 dãy nhà được kết cấu bằng khung, cột bê tông, vách nện đất trình tường sẽ là trung tâm sinh hoạt của bà con ít người nơi đây. Kèm theo đó là những bộ trang phục, những loại nhạc cụ truyền thống được đưa đến cho bà con và các nghệ nhân để chờ ngày các điệu nhạc, bài ca giao duyên mang âm hưởng truyền thống, những điệu múa trong bộ váy áo xúng xính, nhiều sắc màu của phụ nữ Phù Lá sẽ lại được biểu diễn tại đây. Cuộc sống khấm khá lên từng ngày và mạch nguồn văn hóa truyền thống dân tộc Phù Lá sẽ được duy trì nơi biên giới Nàn Xỉn.

Bài, ảnh: Trọng Toan