Người dân tái định cư Thủy điện Tuyên Quang được hưởng đầy đủ chế độ theo quy định

(HGĐT)- Thuỷ điện Tuyên Quang là công trình lớn thứ 2 miền Bắc, sau Thuỷ điện Hoà Bình. Tổng vốn đầu tư theo dự toán 7.500 tỷ đồng, công suất phát điện 342 MW, sản lượng điện hàng năm 1.295 KW/h. Diện tích vùng ngập lòng hồ gần 15.000 km2 gồm 75 bản làng thuộc 15 xã của 3 huyện Na Hang (Tuyên Quang), Ba Bể (Bắc Cạn) và Bắc Mê (Hà Giang).

Đông đảo người dân tái định cư xã Minh Ngọc, Thượng Tân nghe lãnh đạo tỉnh, các nghành chức năng trả lời, giải đáp thắc mắc về chế độ, chính sách liên quan.

Nội dung khiếu nại tập trung vào 5 vấn đề, nổi cộm là việc đòi nhận đủ số tiền 450 triệu đồng/hộ; chất lượng nhà ở tái định cư tập trung và một số công trình công cộng kém chất lượng. Ngoài ra, còn một số khiếu nại về quyền lợi cá nhân như: Bà Lã Thị Phấn, thôn Kim Thạch, xã Minh Ngọc, khiếu nại về việc chưa nhận được tiền đền bù đất đai, nhà ở, hoa màu của gia đình ông Hoàng Văn Mần; ông Bế Văn Bằng và một số hộ dân thôn Kim Thạch đề nghị cấp lại đất sản xuất vì 70% đất đang canh tác bị ngập và xin hỗ trợ tiền đền bù diện tích đất ở khu vực Vằng Hùm, thôn Kim Thạch; bà Triệu Thị Hảo, xã Minh Ngọc đề nghị nâng định mức hỗ trợ đất 1 vụ lúa lên cao hơn theo Quyết định 937/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Tìm hiểu sự việc trên, chúng tôi thấy việc khiếu kiện ngoài sự thiếu hiểu biết, nhận thức không đầy đủ của nhân dân còn có những kẻ xấu xúi giục, nên nhiều người dù đã được chính quyền xã, huyện tuyên truyền, giải thích nhiều lần nhưng vẫn không chấp nhận… Dự án di dân tái định cư Thuỷ điện Tuyên Quang tại huyện Bắc Mê được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tổng mức đầu tư 270,293 tỷ đồng. Toàn huyện có 633 hộ bị ảnh hưởng, 447 hộ phải di dời nhà cửa. Với tổng mức đầu tư được duyệt thì chi phí bình quân mỗi hộ bị ảnh hưởng, di dời nhà cửa giao động từ 426-604 triệu đồng. Số tiền trên không đồng nghĩa với việc các hộ tái định cư được nhận trực tiếp tất cả mà nó còn được sử dụng để đầu tư các hạng mục công trình phục vụ trực tiếp người dân tái định cư. Cụ thể, đối với dự án này, Chính phủ phê duyệt đầu tư các nhóm hạng mục như: Đầu tư cho công tác chuẩn bị lập dự án, quy hoạch là 1,299 tỷ đồng; chi trả đền bù GPMB, chi trả trực tiếp cho các hộ ảnh hưởng thiệt hại hoa màu, tài sản, đất đai, vật kiến trúc trên đất 37,334 tỷ đồng; hỗ trợ tái định cư, chi trả trực tiếp cho các hộ để hỗ trợ đời sống, sản xuất, tạo nghề, giống cây trồng vụ đầu 11,477 tỷ đồng; xây dựng kết cấu hạ tầng các điểm tái định cư gồm công trình giao thông, thuỷ lợi, nước ăn, điện, trụ sở, trường học, trạm xá, nhà văn hoá, chợ, đền bù và xây dựng nhà ở cho các hộ tái định cư 206,497 tỷ đồng; chi phí dự phòng gần 5,531 tỷ đồng…, tổng các khoản chi liên quan là 270,293 tỷ đồng. Trong các khoản chi trên, có khoản người dân được hưởng trực tiếp theo mức độ thiệt hại, có khoản được hưởng thông qua sử dụng các công trình. Các khoản chi được xây dựng trên cơ sở dự án quy hoạch thực tế đã được chủ đầu tư xây dựng thẩm định và trình các bộ, ngành liên quan xem xét, thẩm tra báo cáo Chính phủ phê duyệt. Vì vậy, các hộ đề nghị được hưởng đủ mức hỗ trợ 450 triệu đồng/hộ là không đúng thực tế, không có căn cứ pháp luật.

Đối với nội dung khiếu nại của bà Lã Thị Phấn, qua xác minh cho thấy: Ông Hoàng Văn Mần, trú tại thôn Kim Thạch, hiện đang thụ án tù cải tạo giam giữ. Khi dự án triển khai, ông Mần có Giấy uỷ quyền cho em trai là Hoàng Văn Khuyên (chồng bà Phấn) với nội dung nhờ ông Khuyên nhận hộ tiền và gửi tiết kiệm. Căn cứ vào tình hình thực tế, UBND huyện Bắc Mê, BQL dự án thống nhất giao tiền tận tay khi ông Mần mãn hạn cải tạo. Số tiền của ông Mần hiện được BQL dự án gửi vào Ngân hàng Thương mại Bắc Mê, đảm bảo tiền sinh lời, không thất thoát. Như vậy, việc bà Phấn đứng đơn khiếu nại là không đúng thẩm quyền theo Luật Khiếu nại, tố cáo...Qua kiểm tra, còn phát hiện bà Phấn đã tự ý làm nhà trên thửa đất được giao cho ông Mần để làm nhà tái định cư. Hành động của bà Phấn đã vi phạm Luật Đất đai, vì vậy phải được xử lý nghiêm để ngăn ngừa khiếu kiện khi ông Mần được trở về địa phương. Về nội dung khiếu nại của ông Bằng, qua kiểm tra cho thấy: Diện tích đất màu, đất lúa của ông Bằng và một số hộ ở khu vực Vằng Hùm là diện tích phải di dời GPMB trong phạm vi mặt nước dềnh theo tần suất 5%. UBND huyện đã tiến hành kiểm kê, xác minh thực tế để đền bù GPMB nhưng các hộ có đơn không nhận tiền mà tiếp tục canh tác trên diện tích đó. Đến nay nước ngập lại xin được đền bù, vì vậy, chủ đầu tư cần tiếp tục GPMB toàn bộ diện tích thuộc phạm vi mực nước dềnh (từ cốt 120 m đến phạm vi tần suất 5%), tiến hành các thủ tục kiểm kê, áp giá, thẩm định, phê duyệt theo đúng quy định hiện hành để thanh toán thiệt hại cho dân. Còn nội dung đề nghị trong đơn khiếu nại của bà Triệu Thị Hảo là không đúng. Bởi lẽ, tất cả các hộ được đền bù, cùng loại đất, cùng vị trí, cùng hạng đất đều được hỗ trợ theo đơn giá thống nhất, đúng tinh thần chỉ đạo tại Quyết định 937/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và các quyết định về giá đất tại thời điểm UBND tỉnh ban hành. Mặt khác, giá đền bù đất đai do HĐND tỉnh phê duyệt, UBND tỉnh ra quyết định ban hành áp dụng chung cho tất cả các đối tượng, nếu điều chỉnh riêng sẽ không công bằng, vi phạm quy định giá đất của Nhà nước.

Phải khẳng định, từ khi có Dự án tái định cư thuỷ điện Tuyên Quang tại Bắc Mê, bộ mặt nông thôn khu vực Minh Ngọc, Thượng Tân đã khang trang hơn. Có được điều này do hàng loạt các công trình kết cấu hạ tầng được đầu tư xây dựng. Nhiều khu tái định cư được dựng lên mang dáng dấp thị trấn, thị tứ. Với số tiền hỗ trợ của dự án, nhiều người dân đã đầu tư phát triển kinh tế như trồng rừng, chăn nuôi, học nghề hoặc mở cơ sở kinh doanh, dịch vụ. Qua đó, đại bộ phận người dân tái định cư đời sống đang dần khấm khá. Tuy nhiên, cũng phải khẳng định: Một số ít hộ dân, khi nhận tiền đền bù, không đầu tư vào sản xuất lại quay sang mua sắm hàng loạt phương tiện sinh hoạt đắt tiền, có hộ mua liền một lúc 2-3 xe máy. Số tiền hỗ trợ không được đầu tư, sinh lời nên nhanh chóng “vơi” đi, vì vậy, cuộc sống một số hộ dân tái định cư hiện gặp không ít khó khăn. Và trong bối cảnh ấy, khi có người xúi giục, họ hăng hái ký đơn khiếu nại đưa ra yêu sách đòi tiền bồi thường với mục đích được đồng nào hay đồng ấy, kể cả khi biết những yêu sách đó không có căn cứ.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Vi Hữu Cầu, Chủ tịch UBND huyện Bắc Mê, khẳng định: Trong quá trình đầu tư, xây dựng dự án, huyện với tư cách chủ đầu tư đã tính toán trên cơ sở có lợi cho dân. Những hộ dân bị ảnh hưởng, phải di dời ngoài việc được nhận tiền hỗ trợ trực tiếp còn được hỗ trợ về tư liệu sản xuất, đào tạo nghề. Người dân được hưởng đầy đủ các chế độ, chính sách theo đúng quy định, vì vậy, những khiếu nại, yêu sách sai trái cần phải chấm dứt. Những đối tượng xúi giục nhân dân, những người cố tình khiếu nại sai, gây rối trật tự công cộng sẽ bị xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.