Hát Xoan chính thức được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá thế giới

Đúng như dự đoán, Hội nghị lần thứ 6 Ủy ban Liên chính phủ về Bảo tồn Di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO đang diễn ra ở đảo Bali, Indonesia (ngày 24/11) đã quyết định công nhận hát Xoan ở Phú Thọ (Việt Nam) là di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

Cùng với hát Xoan của Phú Thọ được vinh danh lần này còn có thêm 9 trong số 23 đề cử của 8 quốc gia khác là: Indonesia, Iran, Trung quốc, Brasil, Mali, Mauritus, Mông Cổ, UAE.

Theo báo cáo của Ban thẩm định hồ sơ tại hội nghị Ủy ban liên Chính phủ (tổ chức tại Indonesia), hồ sơ hát Xoan là tài liệu duy nhất nhận được sự đồng thuận hoàn toàn của Ban thẩm định và được đánh giá là hồ sơ tốt nhất trong số các hồ sơ được đệ trình.

Trong chiến lược bảo vệ di sản văn hóa của quốc gia, năm 2009, Chính phủ đã đồng ý lập hồ sơ cho di sản hát Xoan để đề nghị UNESCO ghi nhận là di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

Chính quyền và cộng đồng các phường Xoan ở Phú Thọ và các cộng đồng liên quan đã đồng thuận đề cử di sản này. Họ đã cùng Viện Âm nhạc, Cục Di sản văn hóa, khảo sát đánh giá hiện trạng di sản và lập hồ sơ trình UNESCO xem xét.

Hồ sơ gửi tháng 3/2010 và đến tháng 8/2011 nhận được ý kiến đánh giá của các chuyên gia quốc tế. Các chuyên gia đánh giá cao giá trị di sản, ghi nhận những cố gắng của cộng đồng Phú Thọ trong việc bảo vệ di sản những năm gần đây và khuyến nghị UNESCO ghi nhận đề cử của Việt Nam.

Theo truyền thuyết dân gian vùng đất tổ Phú Thọ, nghệ thuật hát Xoan có từ thời các vua Hùng dựng nước. Các làng Xoan gốc đều là những ngôi làng cổ nằm ở trung tâm nước Văn Lang xưa, vì vậy hát Xoan còn bảo lưu được nhiều yếu tố văn hóa cổ. Đây cũng là loại hình âm nhạc có tính chuyên nghiệp, phản ánh trình độ, khả năng thụ hưởng văn hóa của người Việt.