Ngược dòng Nho Quế

BHG - Dù đã rất quen thuộc với khung cảnh bạt ngàn đá xám và sắc trắng hồng của hoa Tam giác mạch, nhưng mỗi khi lên với Hà Giang, tôi luôn có cảm giác như lần đầu đặt chân đến mảnh đất này. Tự trong sâu thẳm đáy lòng của một người yêu thiên nhiên và yêu cái đẹp, Hà Giang có sức mê hoặc khiến mọi trái tim tan chảy bởi sự kỳ vĩ, hoang sơ nhưng đầy hài hòa của cảnh sắc. Khi làn mưa bụi tháng Giêng nhường chỗ cho những tia nắng Xuân ấm áp, tôi lên Hà Giang tìm điều còn thiếu trong sự trải nghiệm của mình. Đó là ngược dòng Nho Quế mùa Xuân.

Dòng Nho Quế trong xanh. Ảnh: PV

Lối nhỏ chênh vênh dẫn xuống bến thuyền như một bản nhạc không dành cho các thính giả yếu bóng vía, từng khúc cua như những nốt luyến láy của núi đồi đang ngân nga lời ca hoa cỏ. Đi hết khúc đường nhựa, tôi phải gửi xe lại quán nước ven đường và gọi anh xe ôm người Mông chở xuống bến thuyền. Con đường dẫn xuống sông gồ ghề như muốn đưa ra lời thử thách, chỉ những đôi tay rắn chắc như đá núi của các chàng trai Mông mới chinh phục được đoạn đường đất đá gập ghềnh ấy. Mặc cho chiếc xe liên tục nhảy lồm chồm vì xóc, tôi vẫn thả hồn vào cảnh sắc tươi đẹp của mùa Xuân. Những bông đào thắm đỏ như bờ môi thiếu nữ đang độ trăng tròn rung ring chào du khách. Từng cành hoa mận, hoa mơ trắng tinh như màu da của các sơn nữ đêm ngày tắm gió, gội sương. Đang vẩn vơ với những suy tưởng thì dòng Nho Quế hiện ra ngay trước mặt. Từ trên cao nhìn xuống, Nho Quế như một sợi khăn xanh vắt quanh chân núi nhưng khi lại gần, mặt nước lại xanh trong màu ngọc bích. Tôi vục xuống vớt lên từng vốc nước. Cái lạnh tràn qua tay tôi buôn buốt tinh khôi.

Tôi đã đến Hà Giang vào mùa Hè, dù đứng trên cổng trời cao chót vót, cái nắng như thiêu đốt vẫn không chạm đến được da thịt vì những ngọn gió mát lành liên tục thổi đến xoa dịu không gian. Ngoài sự đối nghịch đáng yêu của thời tiết, mùa Hè ở Hà Giang còn khiến tôi thích thú với những trái đào, trái lê căng mọng đựng đầy gùi các cô gái Mông bày bán bên đường. Tôi cũng yêu mùa Thu Hà Giang bởi sắc hoa Tam giác mạch rực rỡ. Hoa chen đá, đá chen hoa hút vào tầm mắt một ánh nhìn bất tận. Mùa Đông tuy khắc nghiệt nhưng cũng để lại cho tôi bao trải nghiệm, từng cơn buốt lạnh khiến tôi mến yêu hơn con người nơi đây. Họ là những cư dân kiên cường nhất trên đất nước này. Từng khe đá hõm sâu mà họ còn gùi đất lên lấp đầy để phủ xanh bằng ngô, cỏ thì giá lạnh đâu làm khó được họ. Và chỉ còn mùa Xuân, mùa con người gọi là hạnh phúc nhất thì ở Hà Giang sẽ như thế nào?

Con thuyền dần đi vào hẻm Tu Sản kéo tôi rời khỏi suy nghĩ. Tôi nhìn lên trên chỉ thấy trời cao như một cái chấm chơi vơi. Có lẽ Nho Quế là con sông kỳ lạ nhất ở dải đất hình chữ S này. Bị bao vây giữa bốn bề đá núi, sông vẫn lặng lờ, bình thản làm mặt gương soi bóng mây trời. Tôi tự nhủ rằng, nếu không có dòng Nho Quế, đỉnh Mã Pì Lèng kia có trở nên huyền diệu đắm say như vậy không? Hay cũng chỉ cheo leo ngoằn nghèo như những con dốc khác trong “tứ đại đỉnh đèo”? Giữa những suy nghĩ còn đang ướt át bởi không khí đầy hơi nước bủa vây nơi hẻm Tu Sản, tôi chợt nhận ra: Nho Quế được thiên nhiên khai sinh là để làm hài hoà những ngọn núi cao chót vót. Nó như hai cực âm dương vậy. Nếu những ngọn núi, đỉnh đèo gồ ghề đá xám kia như một chàng trai lực lưỡng thì Nho Quế lại dịu dàng mềm mại như một cô thiếu nữ đương tuổi xuân thì.

Chiếc thuyền vẫn lướt nhẹ trên mặt sông màu ngọc bích. Qua hết vách đá là hiện ra những vạt nương đang ủ đất cho vụ gieo trồng. Mùa Xuân định danh mình với dòng sông bởi những sắc hoa nở rực đôi bờ. Ngoài đào, mận, mơ còn có bạt ngàn các loài hoa dại mà con người chưa kịp đặt tên. Cảm giác của tôi về mùa Xuân ở Hà Giang khác với mùa Xuân ở những nơi tôi từng đi qua. Ngoài cảnh sắc thần tiên, khí hậu dịu hiền thì mùa Xuân Hà Giang còn khoác trên mình những giao thoa của trời và đất của núi và sông của những chàng trai, cô gái Mông hiền lành mến khách.

Để tạo nên một Hà Giang nổi tiếng như hôm nay là sự tổng hòa của rất nhiều địa danh, thắng cảnh nhưng nếu lên Hà Giang mà chưa xuống dòng Nho Quế thì sẽ là một điều nuối tiếc nhất cho những ai yêu mảnh đất này. Ngược dòng Nho Quế đem lại cho tôi nhiều trải nghiệm xen lẫn nuối tiếc. Tôi tiếc nuối vì đến tận bây giờ mới tới Hà Giang vào mùa Xuân, mùa của những điều thân thương đang trổ hoa, kết trái.

Ngô Bá Hòa