Giải pháp để phát triển du lịch bền vững

BHG - Sự tăng nhanh cả về lượng khách du lịch (DL) mỗi năm, nguồn thu từ DL, sự phát triển cơ sở hạ tầng, dịch vụ... Những năm qua đã khẳng định DL Hà Giang đang có sức hút diệu kỳ; đặc biệt vào các thời điểm “vàng” như Lễ hội Hoa Tam giác mạch, Chợ tình Khâu Vai, mùa lúa chín Hoàng Su Phì... Nhưng để ngành “Công nghiệp không khói” vượt qua giai đoạn phát triển “nóng”, từng bước khẳng định vai trò “mũi nhọn” của mình trong phát triển kinh tế của địa phương thì cần nhiều giải pháp đồng bộ.

Được thiên nhiên ưu đãi với nhiều cảnh quan đẹp, kỳ vĩ, lại là nơi sinh sống của đồng bào các dân tộc với nhiều nét văn hóa đặc sắc, nhiều truyền thuyết mang đậm sự huyền bí, nhiều di tích văn hóa tâm linh..., nên DL tỉnh nhà có tiềm năng lớn để phát triển ở tất cả các loại hình, như: DL khám phá, tham quan, nghiên cứu, hoạt động khoa học, giáo dục tại Công viên Địa chất toàn cầu - Cao nguyên đá Đồng Văn; DL trải nghiệm, sinh thái tại các làng văn hóa cộng đồng; DL văn hóa tâm linh, về nguồn với hệ thống di tích văn hóa, các cơ sở tín ngưỡng chứa đựng nhiều giá trị lịch sử, kiến trúc; DL thương mại tại cửa khẩu biên giới và hệ thống chợ phiên; DL vui chơi, giải trí, nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe tại nhiều cơ sở trên địa bàn tỉnh; DL nông nghiệp gắn với lợi thế cảnh quan đặc thù và phương thức canh tác độc đáo trên Cao nguyên đá.

Đông đảo khách du lịch đến Hà Giang trong mùa hoa Tam giác mạch. Ảnh: TƯ LIỆU

Thực tế, sự tăng lên đột biến về lượng du khách đến Hà Giang thời gian qua đang đặt ra nhiều câu hỏi liên quan: Liệu số lượng có song hành cùng chất lượng? mức độ hài lòng của du khách như thế nào? sản phẩm DL đa dạng hay không? cơ sở hạ tầng đã đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của du khách, đặc biệt trong mùa lễ hội hay chưa? Chúng tôi đã có nhiều cuộc trao đổi với khách DL để đi tìm đáp án cho những câu hỏi này. Chị Nguyễn Cẩm Vân, du khách đến từ Hải Phòng chia sẻ: Sau 2 ngày trải nghiệm trên Cao nguyên đá: “Hà Giang đẹp, đẹp cả về cảnh quan thiên nhiên và tình người nơi cực Bắc; đó là điều mà tất cả các thành viên trong đoàn chúng tôi đều cảm nhận, nhưng DL Hà Giang chưa chuyên nghiệp. Lần đầu lên Cao nguyên đá, vì chủ quan, chúng tôi không liên hệ đặt phòng trước nên rất vất vả khi tìm chỗ ngủ. Ăn uống cũng vậy, chúng tôi lên Cột cờ Lũng Cú, khi ra đến thị trấn Đồng Văn thì đã quá trưa và hầu như các quán hàng trên địa bàn thị trấn hoặc là kín chỗ, hoặc là hết thực phẩm tươi ngon”.

Bạn Nguyễn Hà Linh, đến từ Đà Nẵng cho biết: “Điều đặc biệt khi lên Hà Giang là được khám phá, trải nghiệm tại các làng văn hóa du lịch cộng đồng của đồng bào các dân tộc, nhưng tôi hơi hụt hẫng vì các làng văn hóa DL chưa có nhiều hoạt động trải nghiệm để cảm nhận rõ hơn về cuộc sống của người dân; chúng tôi đến chủ yếu chỉ tham quan, chụp ảnh xong ra về”.

Bên cạnh đó, một số lễ hội độc đáo, như: Lễ hội Nhảy lửa của người Pà Thẻn, Lễ hội Chợ tình Khâu Vai, Lễ hội Đua cá (Yên Minh), Lễ Quýnh Héng của người Dao xã Hồ Thầu (Hoàng Su Phì); Lễ Cấp sắc; Lễ cúng Tổ tiên dân tộc Lô Lô..., dường như chỉ mới tái hiện, giới thiệu, quảng bá chứ chưa quan tâm nhiều đến phát triển và bảo tồn một cách bền vững trước sự du nhập của văn hóa ngoại lai không chọn lọc và tốc độ thương mại hóa ngày càng cao hiện nay.

Trong một cuộc phỏng vấn liên quan đến vấn đề phát triển bền vững ngành DL, một lãnh đạo huyện Bắc Mê chia sẻ rằng: DL và công nghiệp khai thác là hai ngành không thể song hành. Huyện Bắc Mê chọn phát triển công nghiệp khai thác khoáng sản là một trong những ngành kinh tế trọng tâm, điều đó đồng nghĩa với môi trường để phát triển DL bị xâm hại; không ai vào chỗ bụi bặm, đường sá bị cày nát bởi xe chở quặng để DL cả, nên dù có tiềm năng lớn nhưng DL Bắc Mê vẫn đang đứng trước nhiều khó khăn, thánh thức. Câu chuyện ấy, một lần nữa khẳng định tầm quan trọng trong quy hoạch phát triển KT – XH của từng địa phương.

Để phát triển DL chuyên nghiệp và bền vững, cần lắm những giải pháp đồng bộ, thiết thực và nói đi đôi với hành động, như: Tập trung đầu tư phát triển DL có trọng tâm, trọng điểm để hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, các thiết chế văn hóa, đẩy mạnh công tác bảo tồn các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể của đồng bào các dân tộc; xây dựng các làng văn hóa DL có chất lượng, phát triển các làng nghề; đầu tư tôn tạo nâng cấp các điểm DL tâm linh có giá trị; xây dựng hoàn thiện cơ chế chính sách khuyến khích phát triển DL; cải cách hành chính thu hút đầu tư, tăng cường quảng bá DL.

Nghiêm cấm mọi hoạt động DL làm ảnh hưởng xấu tới môi trường; đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nhận thức của người dân về DL bền vững, hạn chế những việc làm ảnh hưởng đến tính đa dạng sinh học như chặt phá rừng, săn bắn động vật hoang dã; xử lý nghiêm hiện tượng “chặt chém”, lừa gạt du khách; có biện pháp bảo vệ quyền lợi và sự an toàn của du khách khi tham gia khám phá các tour DL mạo hiểm; nâng cao vai trò của chính quyền địa phương trong quản lý DL; thường xuyên kiểm tra vệ sinh ATTP; tạo mối liên kết vùng và tích cực thu hút đầu tư; đổi mới nâng cao chất lượng dịch vụ; xây dựng cộng đồng làm DL để mỗi người dân đều trở thành một hướng dẫn viên DL và nâng cao chất lượng cuộc sống từ chính sản phẩm DL họ tạo ra.

AN GIANG