Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ trong xã hội hiện đại

BHG- Mặt trái của nền kinh tế thị trường, sự bùng nổ của công nghệ thông tin, mạng xã hội... đang làm cho môi trường sống hiện tại của trẻ em tiềm ẩn nhiều nguy cơ dẫn đến các vụ bạo hành, xâm hại tình dục, bạo lực học đường, trẻ em bị bỏ rơi, mua bán, bắt cóc, vi phạm pháp luật, phải lao động trong điều kiện nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm... dẫn đến những tổn thương cả về thể chất, tinh thần và sự tuột dốc “không phanh” về đạo đức, lối sống. Gia đình, nhà trường và cả xã hội cần chung tay tạo cho các em có được môi trường vui chơi, học tập lành mạnh để phát triển toàn diện.

Nhảy bao bố - một hoạt động ngoài trời giúp rèn luyện sức khỏe cho học sinh ở Trường Tiểu học Phú Nam (Bắc Mê).

Những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, chú trọng, kiện toàn hệ thống pháp luật, chính sách về bảo vệ, chăm sóc trẻ em (BV&CSTE). UBND tỉnh đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch về BV&CSTE như: Kế hoạch thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề của trẻ em Hà Giang giai đoạn 2016 – 2020, chương trình bảo vệ trẻ em tỉnh Hà Giang giai đoạn 2016 – 2020, chương trình phòng, chống tại nạn thương tích tẻ em Hà Giang; công tác trẻ em năm 2017; tổ chức tốt các hoạt động trong Tháng hành động vì trẻ em, ngày Quốc tế Thiếu nhi, hướng dẫn các huyện tổ chức khám phân loại cho trẻ khuyết tật, khám sàng lọc và chỉ định phẫu thuật cho trẻ có biểu hiện bệnh tim bẩm sinh. Trong năm 2016, Quỹ bảo trợ trẻ các cấp đã huy động được 7.049 triệu đồng, hỗ trợ cho trên 5 nghìn lượt trẻ em có hoàn cảnh khó khăn được hưởng các quyền lợi cơ bản về học tập, vui chơi, giải trí, chăm sóc sức khỏe, khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng và được tham gia các hoạt động hỗ trợ của cộng đồng.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay số vụ và số trẻ em bị bạo lực, bị xâm hại tình dục, mua bán có chiều hướng tăng, diễn biến phức tạp và nghiêm trọng. Ngoài ra, những thói hư tật xấu từ sự bùng nổ của mạng xã hội, của sự du nhập văn hóa ngoại lai không có sự chọn lọc luôn bủa vây, lôi kéo khiến các em dễ sa vào các tệ nạn xã hội. Vì vậy, giáo dục kỹ năng sống cho các em là một yêu cầu cấp thiết giúp trẻ em biết xử lý hành vi của mình trong các tình huống khác nhau trong cuộc sống.

Thực hiện chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục và các phong trào thi đua “Dạy tốt, học tốt”, “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, hầu hết các trường học trên địa bàn tỉnh đều tổ chức các hoạt động ngoại khóa nhằm rèn luyện kỹ năng sống cho các em. Bằng nhiều hình thức khác nhau như: Tuyên truyền, kể chuyện bằng người thật, việc thật; sân khấu hóa; lồng ghép vào các tiết học môn giáo dục công dân; sinh hoạt dưới cờ hàng tuần; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về pháp luật, về các sự kiện lịch sử; hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo gắn với nghiên cứu khoa học, lao động sản xuất tại các địa phương; giáo dục gắn với di sản; xây dựng môi trường, cảnh quan sư phạm “sáng - xanh - sạch - đẹp và văn minh; xây dựng các thư viện thân thiện tạo thói quen về “văn hóa đọc” cho học sinh; đặc biệt mô hình đưa văn hóa truyền thống vào truyền dạy trong các nhà trường đã được các đơn vị trường học thực hiện nghiêm túc, thông qua nhiều hình thức phong phú, đa dạng giúp các em cảm thụ được những tinh hoa văn hóa của dân tộc mình, nâng cao ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Sở GD&ĐT phối hợp với Đài PT - TH tỉnh phát sóng phim “Chuyện chúng mình” nhằm trang bị những kiến thức, kỹ năng ứng xử, giao tiếp cho học sinh, sinh viên. Đồng thời giúp các bậc phụ huynh trong việc hiểu và nắm bắt diễn biến tâm sinh lý của lớp trẻ để việc giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh hiệu quả hơn. Thông qua các tình huống được đưa ra, các hoạt động được tham gia trải nghiệm các em được suy luận và đưa ra cách giải quyết của mình để bảo vệ chính bản thân trước những cám dỗ ngoài xã hội.Cô Đặng Thị Thùy Linh, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Yên Biên (TP Hà Giang) chia sẻ: “Giáo dục kỹ năng sống cho các em học sinh là một trong những hoạt động thường xuyên của nhà trường, các buổi hoạt động được tổ chức theo chủ đề, chủ điểm, có đầu tư và được các em học sinh thích thú tham gia. Điều quan trọng là sau những hoạt động này, các em đã trang bị cho mình được nhiều kiến thức bổ ích và những kỹ năng cơ bản để chủ động trong xử lý tình huống có thể xảy ra ngoài xã hội”.

Bên cạnh đó, các bậc làm cha, làm mẹ cũng cần trang bị, nâng cao kiến thức và khả năng giáo dục con cái; mỗi thầy, cô giáo, mỗi ông bà, cha mẹ, anh chị, người thân xung quanh hãy là một tấm gương sáng cho trẻ noi theo. Những đứa trẻ được sinh ra, nuôi dưỡng và học tập trong môi trường giáo dục lành mạnh, có tình yêu thương, sẻ chia, niềm tin và sự tôn trọng thì luôn được bồi đắp đầy đủ về tâm hồn và có tư tưởng xã hội tích cực; còn phần lớn những đứa trẻ thường xuyên phải chứng kiến cảnh bạo lực gia đình, cha mẹ ly hôn, cờ bạc, rượu chè... dễ hình thành tư tưởng ăn chơi, lêu lổng, không quý trọng giá trị lao động và dễ bị sự lôi kéo của cái xấu.

AN GIANG