Xã Pải Lủng tích cực bảo tồn, phát triển văn hóa truyền thống

BHG- Xác định rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống (VHTT) của đồng bào các dân tộc trên địa bàn; nhiều năm trở lại đây, xã Pải Lủng (Mèo Vạc) đã đẩy mạnh hoạt động của Hội Nghệ nhân dân gian (NNDG). Thành lập cách đây gần 5 năm, đến nay, Hội NNDG xã Pải Lủng không chỉ là những người “giữ hồn” VHTT mà còn “tiếp lửa”, truyền dạy cho thế hệ sau, thực sự phát huy vai trò là cầu nối trong việc gìn giữ, truyền lưu các nét đẹp VHTT dân tộc tại địa phương.

Hội nghệ nhân dân gian xã Pải Lủng tích cực đưa văn hóa truyền thống vào truyền dạy trong các trường học. Trong ảnh: Nghệ nhân Sùng Mí Tính truyền dạy múa Khèn cho học sinh Trường Tiểu học Pải Lủng.

Trên địa bàn xã Pải Lủng hiện có 8 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó, dân tộc Mông chiếm đến 85%, còn lại là các dân tộc: Giấy, Tày, Nùng...  Nhằm bảo tồn, phát huy bản sắc VHTT đặc trưng và tăng cường đoàn kết giữa các dân tộc, xã đã thành lập và phát triển hoạt động của Hội NNDG địa phương. Ra đời năm 2011, ban đầu Hội NNDG xã mới có 21 Nghệ nhân tham gia, chủ yếu là những già làng, trưởng bản, người có uy tín, cùng các hạt nhân văn hóa - văn nghệ trong cộng đồng các dân tộc thiểu số địa phương tâm huyết với VHTT và muốn truyền nghề cho lớp trẻ để nét đẹp văn hóa dân tộc (VHDT) không bị mai một. Đến nay, Hội NNDG xã có 3 chi hội với 25 hội viên, chủ yếu lưu giữ nghề truyền thống đan quẩy tấu, làm khèn Mông hay phát huy bản sắc VHDT với nghề thầy cúng, hát dân ca, thổi khèn, múa khèn Mông. Chủ tịch Hội NNDG xã Pải Lủng, Sùng Mí Pó cho biết: Hội NNDG chúng tôi tập hợp được đông đảo các Nghệ nhân địa phương tham gia; trong đó, cao tuổi nhất là bác Sùng Mí Chứ đã gần 60 tuổi, còn hội viên trẻ tuổi nhất mới tròn đôi mươi là em Sùng Mí Tính. Thời gian qua, Hội thường xuyên tuyên truyền cho hội viên và nhân dân địa phương duy trì một số hoạt động tín ngưỡng dân gian các dân tộc như việc thờ cúng Tổ tiên theo truyền thống; không theo học và truyền đạo trái pháp luật, không tổ chức các hoạt động mê tín và xóa bỏ các hủ tục trong việc tang, cưới, hỏi. Hội cũng phát huy vai trò trong việc giữ gìn, phát triển bản sắc VHDT với các hoạt động giao lưu hát dân ca các dân tộc, giao lưu múa Khèn, thổi Khèn trong Ngày hội văn hóa dân tộc Mông, Chợ tình Khâu Vai...

Việc “tiếp lửa”, truyền dạy VHTT cho thế hệ sau được Hội NNDG và cấp ủy, chính quyền xã Pải Lủng đặc biệt coi trọng. Cùng với việc thường xuyên vận động con em địa phương tham gia các lớp học nghề truyền thống tại thôn, bản; hàng năm, Hội đều phối hợp với Trung tâm Học tập cộng đồng tổ chức lớp dạy múa, thổi khèn Mông và các nghề đan lát, dệt vải lanh truyền thống cho các em học sinh. Hiện, Hội đang mở 2 lớp, mỗi lớp có gần 20 em học sinh thuộc Trường Tiểu học và Trường THCS Pải Lủng; mỗi tuần tổ chức 1 buổi học, mỗi buổi có từ 2 – 3 Nghệ nhân truyền dạy. Sau lớp học, các em tiếp tục rèn luyện dưới sự chỉ dạy của các Nghệ nhân tại thôn, bản. Đến nay, nhiều em đã biết múa, hát một số điệu khèn thành thạo. Đó là niềm vui, cũng là tín hiệu đáng mừng trong việc gìn giữ, lưu truyền, phát huy bản sắc VHDT tại Pải Lủng. Nghệ nhân Sùng Xía Chứ ở thôn Ngài Lầu, một trong những người tâm huyết với việc truyền lưu bản sắc VHDT tại địa phương chia sẻ: “Mỗi buổi học múa khèn, thổi khèn chúng tôi tổ chức đều thu hút rất đông các em nhỏ tham gia. Có những cháu mới 5 – 6 tuổi đã thích theo học. Niềm đam mê, sự háo hức được học VHDT của các cháu đã mang lại bầu không khí sôi nổi cho lớp học đặc biệt này”. Phó Chủ tịch UBND xã Pải Lủng, Hoàng Lê Duẩn cho biết: Việc bảo tồn văn hóa từ chính trong cộng đồng mỗi thôn, bản; mỗi cộng đồng dân cư đang được các ban, ngành chức năng huyện Mèo Vạc đặc biệt quan tâm. Hàng năm, ngoài kinh phí hỗ trợ của huyện (5 triệu đồng/năm), xã cũng hỗ trợ 50.000đ/Nghệ nhân/buổi dạy học, nhằm khích lệ, động viên các Nghệ nhân tiếp ục bảo tồn, phát triển, truyền dạy VHTT.

Việc bảo tồn và phát triển VHTT của các Nghệ nhân trong Hội NNDG xã Pải Lủng như Sùng Xía Chứ, Sùng Mí Tính, Sùng Mí Pó... là việc làm rất đáng trân trọng. Có thể thấy, sự tâm huyết, nhiệt tình của các Nghệ nhân trong Hội NNDG xã Pải Lủng đã góp phần gìn giữ và phát huy vốn tinh hoa văn hóa các dân tộc, đồng thời đánh thức niềm đam mê của lớp trẻ, khơi dậy tình yêu và niềm tự hào với bản sắc VHDT trên “vùng đá xám” Mèo Vạc.

YẾN VŨ