Dẻo thơm cơm Lam Bắc Mê

(Xuân 2016)- Cứ mỗi độ Xuân về, ngoài chuẩn bị những món ẩm thực cho ngày Tết như thịt lợn treo gác bếp, lạp sường, xôi, bánh chưng; người Tày Bắc Mê còn có một món ăn rất được yêu thích - đó là cơm Lam.

Một quán quê bán cơm Lam ở xã Minh Ngọc.

Không chỉ mỗi ngày Tết, mùa cơm Lam thường bắt đầu từ tháng 9, tháng 10 âm lịch, bởi khi đó những cây tre, cây hóp đang thời kỳ “bánh tẻ”. Làm cơm Lam không khó, nhưng đòi hỏi sự khéo léo trong từng khâu. Đầu tiên chọn cây tre hoặc hóp tươi, không mỏng, không dày. Nếu non quá khi nấu dễ bị nứt vỡ, nhưng già quá sẽ không còn lớp màng lụa mỏng, cơm Lam thiếu đi hương vị độc đáo vốn có. Chặt ra làm nhiều đoạn, mỗi đoạn để lại một đốt làm đáy và cắt bỏ đốt trên lấy chỗ bỏ gạo vào. Gạo nếp sau khi vo sạch, trộn đều ít muối để ráo nước rồi đổ vào ống, khi đổ phải dằn mạnh ống xuống đất để gạo dồn xuống phía dưới cho hạt cơm săn chắc. Đổ nước xâm xấp, nút miệng ống lại bằng lá dong hoặc lá chuối rồi ngâm khoảng 30 phút. Đem những ống tre đó dựng quanh bếp than hồng, vừa đốt vừa xoay tròn để cháy đều xung quanh vỏ ống. Khoảng độ gần một giờ, khi mùi thơm bốc lên là cơm Lam đã chín. Dùng dao tước bỏ phần vỏ đen cho tới khi gặp các lớp màng lụa mỏng màu trắng ngà. Cơm Lam ăn ngay lúc còn nóng thì tuyệt hơn, nhưng cũng có thể để đến hôm sau vì nó không bao giờ mất đi vị ngon vốn có, cơm vẫn luôn dẻo và thơm. Khi thưởng thức cơm Lam, ta cảm nhận vị thơm quyện cùng mùi lá chuối và ống nướng thật hấp dẫn. Cơm Lam có thể ăn cùng với muối vừng hay các món cá suối nướng sẽ thơm và bùi hơn.

Cơm Lam Bắc Mê giờ đây đã trở thành món đặc sản của núi rừng được nhiều người ưa thích, có dịp từ thành phố Hà Giang vào Bắc Mê ta sẽ bắt gặp những hàng quán cơm Lam được bày bán ven đường ở xã Minh Ngọc và thị trấn Yên Phú. Nếu bạn đã thưởng thức cơm Lam Bắc Mê một lần chắc hẳn không thể nào quên hương vị đậm đà mang nét đặc trưng vùng cao.

THANH THỦY