Ngày hội của tình đoàn kết công nhân và nhân dân lao động thế giới

HGĐT - Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế Cộng sản I họp ở Giơ-ne-vơ (Thụy Sĩ) năm 1864, coi vấn đề đấu tranh cho ngày làm việc 8 giờ là một nhiệm vụ quan trọng trước mắt. Sau đó, tại Đại hội lần thứ II ở Luân–đôn (Anh), dự thảo nghị quyết đòi thực hiện ngày làm 8 giờ đã được đưa ra.

Những công nhân, viên chức người Anh di cư sang Mỹ làm ăn đã mang tới nước này phong trào đấu tranh đòi làm việc 8 giờ một ngày. Năm 1868, nhà cầm quyền Mỹ buộc phải ban hành đạo luật ấn định ngày làm 8 giờ trong các cơ quan, xí nghiệp thuộc Nhà nước, nhưng ở các xí nghiệp tư, công nhân vẫn phải làm việc từ 11 đến 12 giờ mỗi ngày.

Năm 1884, tại thành phố công nghiệp lớn Chi-ca-gô, Đại hội Liên đoàn Lao động Mỹ thông qua nghị quyết nêu rõ: “...Từ ngày 1.5.1886 lao động của tất cả các công nhân sẽ là 8 giờ”. Sở dĩ chọn ngày ấy là do hằng năm, hợp đồng mới giữa thợ và chủ được kí vào ngày 1.5 và để bọn chủ tư bản biết trước quyết định của công nhân mà không kiếm cớ chối từ. Đến ngày 1.5.1886, khắp nơi công nhân mang biểu ngữ: “Từ nay trở đi không người thợ nào phải làm việc quá 8 giờ một ngày”, “Phải thực hiện 8 giờ làm việc, 8 giờ nghỉ ngơi, 8 giờ học tập”. Gần 5.000 cuộc bãi công với khoảng 340.000 công nhân tham gia đã nổ ra trên toàn nước Mỹ. Ngay trong hôm đó, ở Washington, New York, Baltimore, Boston... đã có 125.000 công nhân giành được quyền ngày chỉ làm 8 giờ. 

Tại thành phố Chi-ca-gô, cuộc đấu tranh giai cấp diễn ra hết sức ác liệt. Ngày 1.5, toàn thể công nhân Chi-ca-gô nghỉ việc, xuống đường biểu tình đòi làm việc 8 giờ. Những hôm sau, 40.000 công nhân vẫn tiếp tục bãi công. Bọn chủ đuổi những công nhân bãi công, thuê người làm ở các thành phố bên cạnh đến, thuê bọn khiêu khích và cảnh sát đàn áp, phá hoại cuộc đấu tranh của công nhân. Nhiều xung đột dữ dội xảy ra làm hàng trăm công nhân chết và bị thương, các thủ lĩnh công đoàn bị bắt... Báo cáo của Liên đoàn Lao động Mỹ xác nhận: “Chưa bao giờ trong lịch sử nước Mỹ lại có một cuộc nổi dậy mạnh mẽ, toàn diện trong quần chúng công ngiệp đến như vậy”.

Năm 1889, Quốc tế Cộng sản II được thành lập ở Pa-ri (Pháp), dưới sự lãnh đạo của P. Ăng-ghen và Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế Cộng sản II đã quyết định lấy ngày 1.5 hàng năm làm ngày biểu dương lực lượng và đấu tranh chung của tầng lớp vô sản các nước. Từ đó, ngày 1.5 trở thành Ngày Quốc tế Lao động, ngày đấu tranh của giai cấp công nhân, ngày nghỉ ngơi và biểu dương lực lượng, ngày hội của công nhân và nhân dân lao động toàn thế giới.

Ơ nước ta, từ khi Đảng Cộng sản ra đời (1930), giai cấp công nhân Việt Nam đã lấy ngày 1.5 hàng năm làm ngày đỉnh cao của phong trào đấu tranh chống thực dân-đế quốc, giành độc lập, tự do, dân chủ, giành những quyền lợi KT - XH. Đặc biệt, ngày 1.5.1938, một cuộc biểu tình lớn gồm hàng chục nghìn người đã diễn ra ở khu Đấu xảo, Hà Nội với sự tham gia của 25 ngành, giới: thợ hỏa xa, thợ in, nông dân, phụ nữ, người cao tuổi, nhà văn, nhà báo... Đây là cuộc mít-tinh lớn nhất trong thời kì vận động dân chủ (1936-1939), một cuộc biểu dương sức mạnh đoàn kết của nhân dân lao động do Đảng lãnh đạo.

Dưới chế độ xã hội chủ nghĩa, ngày 1.5 đã trở thành ngày hội lớn của nhân dân Việt Nam, ngày biểu dương sức mạnh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, quyết tâm xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, đó cũng là ngày biểu thị tình đoàn kết hữu nghị với giai cấp công nhân và nhân dân lao động thế giới, cùng đấu tranh cho thắng lợi của hòa bình, tự do, dân chủ và tiến bộ xã hội.