Tổng thư ký ASEAN: Trung Quốc và ASEAN phải chứng tỏ có thể giải quyết hòa bình các bất đồng

Sáng 18-7, Tổng thư ký ASEAN Xu-rin Pít-xu-văn (Surin Pitsuwan) đã có cuộc trao đổi chớp nhoáng với các phóng viên, ngay trước thềm Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 44 (AMM-44) và các hội nghị liên quan khai diễn.

- Thưa ông, vấn đề Biển Đông sẽ được thảo luận như thế nào tại các hội nghị lần này?

- Tôi không biết chắc là vấn đề này sẽ được đề cập tại các cuộc họp của Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN hay Diễn đàn an ninh khu vực (ARF). ARF là diễn đàn mà đại biểu của các nước có thể tự do nêu những vấn đề mà họ quan tâm và có tác động đối với khu vực, với các nước thành viên ARF và ASEAN.   

Ông X. Pít-xu-văn.

- Căng thẳng ở Biển Đông giữa Trung Quốc và một số nước thành viên ASEAN dường như đang có chiều hướng gia tăng. ASEAN với tư cách là một Hiệp hội sẽ làm gì?

- Cộng đồng quốc tế rất quan ngại về khả năng xảy ra xung đột và căng thẳng ở tuyến hàng hải ở trong và xung quanh khu vực Đông Nam Á. Tất cả các quốc gia đều là nước nhập khẩu và xuất khẩu nên chúng ta phụ thuộc vào sự thông thương, tự do và an toàn hàng hải. Tôi tin rằng ASEAN có khả năng tạo ra diễn đàn để thảo luận giải quyết hiệu quả vấn đề này.

Chúng ta đã có Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) từ năm 2002. Vấn đề quan trọng là làm thế nào để các bên thực thi nghiêm túc thỏa thuận đó.  Đây là điều đã được thảo luận rất nhiều trong 9 năm qua. Vấn đề cấp bách hiện nay là chúng ta phải chứng tỏ với thế giới rằng, chúng ta, cụ thể là Trung Quốc và ASEAN có thể giải quyết hòa bình các bất đồng. Đây là trách nhiệm chung của cả ASEAN và Trung Quốc.

- Liệu khi nào thì Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông được ra đời, thưa ông?

- Tôi hy vọng các bên nỗ lực hoàn tất đàm phán vào cuối năm nay để có thể ký kết trong năm 2012 nhân dịp kỷ niệm 10 năm DOC ra đời.

- Xin ông cho biết vấn đề phát triển bền vững ở sông Mê Công sẽ được thảo luận tại các hội nghị hay không?

- Có rất nhiều nước quan tâm tới vấn đề này. Tôi không rõ nó sẽ được bàn thảo tại hội nghị cụ thể nào, nhưng chắc chắn sẽ được nêu để bảo đảm hòa bình và ổn định tại mọi nơi trong khu vực ASEAN.