Nam Á trước thách thức bảo đảm an ninh

Sát hại cố vấn chủ chốt của Tổng thống Áp-ga-ni-xtan Ha-mít Ca-dai (Hamid Karzai), bắt cóc các quan chức chính phủ Pa-ki-xtan.

Hai sự kiện diễn ra cùng một ngày ở hai quốc gia láng giềng Pa-ki-xtan và Áp-ga-ni-xtan khiến nhiều người lo ngại về tình hình an ninh ở hai quốc gia Nam Á này, trong bối cảnh Ca-bun bắt đầu tiếp quản quyền kiểm soát an ninh từ Lực lượng Hỗ trợ an ninh quốc tế của NATO tại Áp-ga-ni-xtan (ISAF).

Tổng thống Áp-ga-ni-xtan H.Ca-dai dự lễ tang ông Khan, một đồng minh thân cận của Tổng thống. Ảnh: AP

Theo Roi-tơ, 20 giờ ngày 17-7, hai tay súng không rõ danh tính đã tấn công nhà riêng của ông Gian Mô-ham-mát Khan (Jan Mohammad Khan), cố vấn của Tổng thống Áp-ga-ni-xtan và là cựu Tỉnh trưởng tỉnh U-ru-gan. Các tay súng đã xả súng vào nhà ông Khan dẫn tới cuộc đọ súng kéo dài nhiều giờ đồng hồ. Vụ đọ súng đã làm ông và một người khách của ông, Nghị sĩ Ha-sim Oa-tan-oan (Hashim Watanwal) bị thiệt mạng. Ngoài hai quan chức trên, vụ đọ súng còn làm một sĩ quan cảnh sát cùng chính hai tay súng thiệt mạng. Lực lượng an ninh Áp-ga-ni-xtan và các binh sĩ thuộc ISAF đã được triển khai quanh khu vực bị tấn công để kiểm soát tình hình.

Lực lượng Ta-li-ban ngày 18-7 đã nhận trách nhiệm sát hại ông Khan. Trong cuộc điện đàm với phóng viên hãng tin AFP từ một địa điểm chưa xác định, phát ngôn viên của Ta-li-ban Da-bi-hu-la Mu-gia-hê (Zabihullah Mujahed) khẳng định: "Chúng tôi đã giết ông Khan. Chúng tôi buộc ông ta phải trả giá vì những việc làm của mình".

Vụ tấn công trên diễn ra chưa đầy một tuần sau vụ em trai của Tổng thống Ha-mít Ca-dai, ông A-mát Oa-li Ca-dai (Ahmad Wali Karzai), bị sát hại ngay tại nhà riêng ở Can-đa-ha, miền Nam Áp-ga-ni-xtan. Cái chết của ông Khan được cho là đòn mạnh giáng vào Tổng thống Ca-dai, người được Mỹ hậu thuẫn ở khu vực Nam Á này.

Cũng trong ngày 17-7, tại huyện Xô-ran-giê, thuộc tỉnh Ba-lu-chi-xtan, Tây Nam Pa-ki-xtan, một số tay súng bộ lạc đã bắt cóc 5 quan chức chính phủ làm việc cho Tập đoàn Phát triển mỏ Pa-ki-xtan. Giới chức địa phương cho biết, hơn 20 tay súng đi trên 3 xe ô tô đã ập tới bao vây trụ sở của Tập đoàn Phát triển mỏ Pa-ki-xtan, bắt đi 5 người và 2 xe ô tô. Nhóm Quân đội giải phóng Ba-lốc bất hợp pháp đã nhận trách nhiệm gây ra vụ trên để trả đũa các hoạt động quân sự mới đây của chính quyền nhằm vào lực lượng này ở Cô-lu.

Những vụ tấn công nhằm vào quan chức chính phủ hai nước Áp-ga-ni-xtan và Pa-ki-xtan diễn ra đúng thời điểm NATO đang làm các thủ tục bàn giao kiểm soát an ninh cho chính quyền Ca-bun. Giới chức Áp-ga-ni-xtan lo ngại lực lượng an ninh và binh sĩ nước này không đủ mạnh để đối phó với những đợt tấn công sắp tới của phe Ta-li-ban. Trước đó, nhóm Ta-li-ban tại Áp-ga-ni-xtan đã tuyên bố, Ta-li-ban sẽ mở rộng các cuộc tấn công mang mật hiệu "Badr" trên toàn Áp-ga-ni-xtan, với mục tiêu tấn công chủ yếu là nhóm quân đội an ninh quốc gia Áp-ga-ni-xtan, nhóm an ninh quốc tế của NATO tại Áp-ga-ni-xtan và các quan chức cấp cao của chính phủ Áp-ga-ni-xtan.

Cùng chung một mối lo, chính quyền I-xla-ma-bát cho rằng, việc Ca-bun không khống chế được sự nổi dậy của Ta-li-ban sẽ ảnh hưởng ít nhiều tới nỗ lực chống khủng bố và Ta-li-ban mà Pa-ki-xtan theo đuổi từ lâu. Trong bối cảnh Mỹ cắt giảm 800 triệu USD, tương đương 40% viện trợ quân sự cho Pa-ki-xtan, việc duy trì an ninh sẽ là một thách thức lớn đối với I-xla-ma-bát. Vì vậy, Pa-ki-xtan và Áp-ga-ni-xtan cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa để đối phó với những bất ổn an ninh trong tương lai.