Phát huy vai trò người có uy tín trong phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

BHG - Gương mẫu trong cuộc sống, tích cực vận động người dân thay đổi nếp nghĩ, người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) luôn phát huy vai trò, trách nhiệm là hạt nhân trong các phong trào thi đua yêu nước. Đặc biệt, đã góp phần tích cực giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống (HNCHT).

Đồng Văn là huyện có đông đồng bào DTTS, chiếm trên 97%, trong đó dân tộc Mông chiếm 87%. Trong hơn hai năm qua, Đồng Văn được đánh giá là huyện điển hình trong phòng, chống tảo hôn và HNCHT, đến nay tại các xã, thị trấn đã chấm dứt, không còn tình trạng HNCHT và có sự chuyển biến rất tích cực, giảm thiểu nạn tảo hôn. Nếu giai đoạn 2018 - 2021, huyện xảy ra 738 vụ tảo hôn và HNCHT, thì đến giai đoạn 2021 - 2023 đã giảm xuống còn 237 vụ. Để có được kết quả đó là nhờ sự đóng góp không nhỏ của đội ngũ người có uy tín của huyện, tiêu biểu như bà Giàng Thị Giàng, thôn Lũng Hòa B, xã Sà Phìn.

Lãnh đạo huyện Đồng Văn tặng Giấy khen cho người có uy tín tiêu biểu năm 2022.

Chia sẻ với chúng tôi, bà Giàng cho biết: Thôn Lũng Hòa B là thôn biên giới, 100% dân tộc Mông, trước đây nạn tảo hôn diễn ra khá phổ biến, thậm chí thanh niên còn bắt trước theo nhau trở thành phong trào đi “bắt vợ” hay còn gọi “tục kéo vợ”. Với vai trò là người có uy tín, tôi luôn coi trọng công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức cho người dân về hậu quả của tảo hôn và HNCHT, trước hết lấy gia đình, dòng họ của mình làm gương trước, sau đó vận động, tuyên truyền đến từng gia đình, chủ động phối hợp với các đoàn thể chính trị - xã hội để cùng tham gia tuyên truyền, vận động bằng nhiều hình thức linh động, phù hợp với nhận thức của từng đối tượng. Nhờ đó những năm trở lại đây, tình trạng HNCHT ở thôn không còn xảy ra.

Theo Bí thư Đảng ủy xã Sà Phìn Nguyễn Văn Hãnh cho biết: Giai đoạn 2018 - 2021, trên địa bàn xã có 26 vụ tảo hôn, nhưng từ cuối năm 2021 đến nay tình trạng này không còn xảy ra. Để đẩy lùi hủ tục, Đảng bộ xã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân. Bên cạnh đó triển khai ký cam kết đến từng thôn, bản và từng hộ dân, đồng thời phát huy vị trí, vai trò của người có uy tín đến từng hộ dân phân tích cho bà con hiểu về hệ lụy của tảo hôn… Mặt khác, đội ngũ cán bộ, đảng viên trong xã thực hiện nêu gương trong việc xóa bỏ hủ tục. Các đơn vị trường học đẩy mạnh công tác tuyên truyền về giới, sức khỏe sinh sản vị thành niên cho học sinh...

Phố Cáo là xã biên giới có 18 thôn, giai đoạn 2018 - 2021 xã xảy ra 40 vụ tảo hôn, riêng năm 2018, 2019 có 26 cặp, đến năm 2022 - 2023 chỉ còn 6 cặp. Để có được kết quả đó ngoài sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền địa phương còn có sự đóng góp rất lớn của những người có uy tín. Hiện nay, tình trạng tảo hôn từng bước được đẩy lùi, trên địa bàn không còn xảy ra kết hôn cận huyết thống.

Toàn huyện Đồng Văn hiện có 225 người có uy tín ở 225 thôn bản thuộc 17 thành phần dân tộc, những năm qua, người có uy tín luôn gương mẫu thực hiện và tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi cho lớp thanh niên trong đồng bào DTTS chấp hành tốt Luật Hôn nhân và gia đình; vận động nhân dân đẩy lùi, xóa bỏ hủ tục, trong đó có nạn tảo hôn và HNCHT; ngăn chặn kịp thời nhiều trường hợp có ý định tảo hôn. Bên cạnh đó còn là lực lượng quan trọng trong việc động viên con cháu tích cực tham gia các phong trào thi đua, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, phát triển kinh tế, giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng và tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc.

Đồng chí Trần Mạnh Lợi, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy cho biết: Toàn tỉnh hiện có 1.983 người có uy tín, thuộc 17 dân tộc. Những năm qua, người có uy tín có vị trí, vai trò hết sức quan trọng, là lực lượng nòng cốt, cầu nối quan trọng giữa cấp ủy, chính quyền với nhân dân. Không chỉ tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, đội ngũ người có uy tín đã góp phần tích cực giảm thiểu tình trạng tảo hôn, HNCHT. Theo thống kê, giai đoạn từ 2015 - 2020, toàn tỉnh có 2.947 cặp tảo hôn, số 62 cặp kết hôn cận huyết thống. Đến nay con số này đã giảm rất rõ rệt, chỉ còn 197 cặp tảo hôn, 5 cặp HNCHT. Để có được kết quả đó, Ban Dân vận đã tích cực tham mưu cho Tỉnh ủy lãnh, chỉ đạo và chủ động phối hợp với các cấp, ngành, hướng dẫn cơ sở phát huy vai trò của người có uy tín; chỉ đạo các huyện, thành phố hàng năm tổ chức hội nghị biểu dương người có uy tín để ghi nhận, tôn vinh người có uy tín tiêu biểu, xuất sắc trên các lĩnh vực. Trong thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhân dân, nhất là Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Trẻ em… Phát huy vai trò của người có uy tín, hội nghệ nhân dân gian trong từng dân tộc, dòng họ để tạo sự đồng thuận, ủng hộ thực hiện các biện pháp nhằm từng bước xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, nhất là nạn tảo hôn và HNCHT, nói không với thách cưới cao trong đồng bào DTTS...

Bài, ảnh: Dương Ngọc Đức (Đồng Văn)