“Ma ngũ hải’ và những vụ trọng án thương tâm

BHG - Với các yếu tố đặc thù về vị trí địa lý, địa bàn cư trú, phong tục, tập quán khác nhau, trình độ dân trí không đồng đều… dẫn đến đời sống nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số còn không ít hủ tục, phong tục, tập quán không phù hợp với đời sống hiện tại. Ở một số bản làng vùng sâu, xa, vẫn có những trường hợp tự xưng hoặc bị coi là “ma ngũ hải” để dọa mọi người, dẫn đến những vụ việc đáng tiếc.

Mới đây, ngày 23.7, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh nhận tin báo về bà V.T.Ch, sinh năm 1963 và L.A.Ph, sinh năm 1991 - là con trai bà Ch chết tại nhà riêng trong tư thế treo cổ, thuộc thôn Cum Pu, xã Bản Phùng, huyện Hoàng Su Phì. Khám nghiệm tử thi và tiến hành các biện pháp điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra xác định hai nạn nhân tử vong do bị sát hại. Vụ án đã làm xôn xao cả bản làng vốn đang yên bình.

Các đối tượng Lý Quang Hùng, Vàng Văn Phủng và Long A Phủng tại cơ quan Công an.

Từ những dấu vết còn sót lại tại hiện trường, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã nhanh chóng khoanh vùng, xác định các nghi can là Lý Quang Hùng, sinh năm 2005, thường trú tại xã Vĩ Thượng (Quang Bình); Long A Phủng và Vàng Văn Phủng, cùng sinh năm 2004, đều trú tại xã Bản Phùng (Hoàng Su Phì) với nhiều biểu hiện nghi vấn. Theo các trinh sát tại địa bàn, sau khi vụ việc xảy ra, những người này có biểu hiện sợ sệt, hành tung bất minh và hay dò xét sự điều tra của cơ quan Công an…

Quyết định đưa các đối tượng nghi vấn về Công an huyện để khai thác đấu tranh. Trước những chứng cứ, lập luận sắc bén của cán bộ điều tra, các đối tượng đã thú nhận tất cả hành vi phạm tội của mình: Do nghi ngờ gia đình nạn nhân biết làm “ma ngũ hải” hại chết mẹ và chị dâu vào đầu tháng 7.2023, nên khoảng 2 giờ, ngày 23.7, Vàng Văn Phủng đã rủ Lý Quang Hùng và Long A Phủng đang ngủ cùng nhà, dậy để đi đến nhà nạn nhân sát hại. Sau khi bàn bạc kỹ lưỡng, các đối tượng đến nhà nạn nhân, sử dụng gậy đánh và dùng dây siết cổ nạn nhân cho đến khi tắt thở, rồi dùng dây thừng treo cổ các nạn nhân nhằm tạo hiện trường giả…

Theo Thượng tá Võ Bá Châu, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh: Chỉ cần nghi ngờ nhà nào đó chuyên thả “ma ngũ hải”, dân bản sẽ trừng phạt nhà đó, thậm chí, họ còn đốt nhà giết ma, loại bỏ người đó ra khỏi cuộc sống cộng đồng vì ai là “ma ngũ hải” đều là kẻ ác…

Nhiều vụ án liên quan đến cái gọi là “ma ngũ hải” xảy ra khiến công tác điều tra, truy bắt đối tượng gây án của lực lượng Công an gặp không ít khó khăn. Đa phần người dân không muốn liên quan, không muốn nói đến “ma ngũ hải”, nhiều lần khi vừa nhắc đến cụm từ, người dân sợ sệt, lập tức bỏ đi. Có những vụ án, để tháo “nút thắt” trong vụ việc, các cán bộ điều tra phải “nằm vùng”, kiên trì đấu tranh lần tìm manh mối từ các đối tượng trong diện tình nghi.

Đến giờ, với các cán bộ điều tra Phòng Cảnh sát hình sự vẫn chưa thể quên được vụ án xảy ra vào cuối tháng 12.2021 tại xã Lũng Cú (Đồng Văn). Từ nguồn tin báo của người dân, phát hiện ông S.S.Ch, sinh năm 1945, thôn Cẳng Tằng, xã Lũng Cú nằm gục chết ở ven đồi, trên người có nhiều vết thương tại khu vực lán nương gần thôn Cẳng Tẳng. Ngay trong đêm, các tổ công tác Phòng Cảnh sát hình sự cùng các đơn vị nghiệp vụ đã nhanh chóng có mặt tại địa bàn, phối hợp với Công an huyện tổ chức khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi để xác minh, điều tra nguyên nhân dẫn tới cái chết của nạn nhân.

Khi các cán bộ điều tra có mặt tại thôn Cẳng Tằng, điều khiến các anh chú ý chính là thái độ hết sức lo lắng của Sình Pà Mỷ, sinh năm 1976, ngụ thôn Cẳng Tằng - cháu họ nạn nhân. Tiến hành điều tra, cơ quan Công an đã làm rõ thủ phạm giết ông S.S.Ch chính là Sình Pà Mỷ.

Trước đó, ông Ch dựng lán ở riêng trên đất vườn rừng của gia đình cháu họ là anh Sình Chúng Say và vợ là chị Giàng Thị Mỷ thuộc thôn Cẳng Tằng để chăn nuôi gà và hằng ngày tiện qua lại giúp việc cho gia đình. Nhà Sình Pà Mỷ ở cạnh nhà chị Mỷ, nên khi làm lễ cúng cho cháu nội mới vài tháng tuổi bị ốm, Sình Pà Mỷ mời ông Cho đến ăn cơm, uống rượu. Đến khi chỉ còn hai người, Sình Pà Mỷ bảo ông Ch: “Tôi đối xử tốt với ông vậy, tại sao ông lại không tốt với gia đình tôi, ông làm ma cho cháu tôi ốm mãi không khỏi?”. Dù nạn nhân nói mình không biết làm ma, Sình Pà Mỷ vẫn đe: “Có ngày tôi giết chết ông”…

Mọi chuyện tưởng như chỉ dừng lại ở câu chuyện trong bữa rượu tàn, cho đến một ngày cuối tháng 12, khi Sình Pà Mỷ đi thăm người ốm ở thôn khác, tối đó uống rượu với người nhà bệnh nhân rồi trở về. Gần đến nhà, hắn nghe tiếng cháu nội khóc. Nghĩ rằng ông Ch đã làm “ma ngũ hải” nên cháu nội mình mới bị ốm, quấy khóc; rồi hắn lại liên tưởng cả đến việc con trai mình là bị chết khi mới 3 tuổi, chắc cũng do ông Ch làm “ma ngũ hải”, hắn nảy sinh ý định giết người. Nghĩ là làm, hắn không vào nhà mà men theo lối mòn về hướng lán ở của ông Ch và sát hại nạn nhân không ghê tay…

Trong những năm qua, lực lượng Công an các huyện, xã thường xuyên phối hợp với các đơn vị chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, ánh sáng văn minh đã đến các bản làng, nhiều nơi không còn tin vào con “ma ngũ hải”. Thế nhưng, một số bản làng vùng sâu, xa, vẫn có một số người tin vào con “ma ngũ hải” và dẫn đến những vụ việc đáng tiếc xảy ra… Mong rằng, các cấp, ngành tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao trình độ dân trí cho người dân; đồng thời, nắm bắt tình hình, xử lý dứt điểm những mâu thuẫn nhỏ lẻ trong quần chúng nhân dân, tránh để xảy ra những vụ án tang thương và những hệ lụy không đáng có.

Bài, ảnh: Kỳ Long