Tài xế làm chết nhiều người: Tội to, phạt nhẹ?

Vụ lái xe mất lái, lao lên vỉa hè, cán chết cùng lúc 7 người (phần lớn là trẻ em) ở huyện Núi Thành, Quảng Nam một lần nữa cảnh báo đỏ về tình trạng lái xe không chấp hành nghiêm Luật Giao thông đường bộ. Tại cơ quan Công an, lái xe Lâm Xuân Đông (35 tuổi) trú tại thôn Trà Tây, xã Tam Mỹ Đông, huyện Núi Thành, Quảng Nam, khai do đi đường xa nên ngủ gật trong khi lái. Tuy nhiên, sự hối hận của tài xế 35 tuổi này đã quá muộn.

Nhìn lại các vụ vi phạm Luật Giao thông đường bộ, để xe mất lái (ngủ gật, nổ lốp, đạp nhầm chân phanh sang chân ga…) gây tai nạn thảm khốc, cho thấy việc xử lý các tài xế và chủ xe vi phạm còn nhiều nghịch lý. Điều 202, BLHS “tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ” quy định: Người nào điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe, tài sản của người khác, thì bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm.

Vụ xe khách rơi xuống cầu Serepoc gây hậu quả thảm khốc nhất trong nhiều năm qua (34 người chết).

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp tăng nặng, thì bị phạt tù từ 3 năm đến 10 năm, như: không có giấy phép hoặc bằng lái xe theo quy định; trong tình trạng có sử dụng rượu, bia; không chấp hành hiệu lệnh của người đang làm nhiệm vụ điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông; gây hậu quả rất nghiêm trọng. Phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm. 

Căn cứ Nghị quyết số 02/2003/NQ-HĐTP ngày 17/4/2003 của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao thì: Gây hậu quả nghiêm trọng là làm chết một người hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của một đến hai người với tỷ lệ thương tật của mỗi người từ 31% trở lên; gây tổn hại cho sức khỏe của nhiều người với tỷ lệ thương tật của mỗi người dưới 31%, nhưng tổng tỷ lệ thương tật của tất cả những người này từ 41% đến 100%; gây tổn hại cho sức khỏe của một người với tỷ lệ thương tật từ 21% đến 30% và còn gây thiệt hại về tài sản có giá trị từ 30 triệu đồng đến dưới 50 triệu đồng…

Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây là "gây hậu quả rất nghiêm trọng" và phải chịu trách nhiệm hình sự theo điểm đ, khoản 2 Điều 202 BLHS (phạt tù từ 3 đến 10 năm): làm chết hai người; làm chết một người và còn gây hậu quả thuộc một trong các trường hợp được hướng dẫn tại các điểm b, c, d, đ và e tiểu mục 4.1 mục 4 này; gây tổn hại cho sức khỏe của 3 đến 4 người với tỷ lệ thương tật của mỗi người từ 31% trở lên...

Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây là "gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng" và phải chịu trách nhiệm hình sự theo khoản 3, Điều 202 BLHS (đến 15 năm tù): làm chết 3 người trở lên; làm chết hai người và còn gây hậu quả bị thương nhiều người khác; gây tổn hại cho sức khỏe của 5 người trở lên với tỷ lệ thương tật của mỗi người từ 31% trở lên…

Như vậy, theo quy định tại Điều 202 BLHS thì tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ có khung hình phạt cao nhất đến 15 năm tù, bất kể hành vi vi phạm nghiêm trọng đến đâu.

Thời gian qua xảy ra nhiều vụ tai nạn thảm khốc do lỗi của lái xe do không làm chủ tốc độ, đi vào đường nguy hiểm, bất chấp hiệu lệnh giao thông đường bộ. Nhiều trường hợp lái xe quá giờ, ngủ gật. Khi hậu quả xảy ra, lái xe tỏ rõ sự ăn năn, hối lỗi và cùng chủ xe đền bù vật chất cho gia đình bị hại, nhưng rõ ràng hậu quả họ gây ra không gì bù đắp. Mặc dù vậy, đa phần đều cho rằng mình vô ý, như do chủ quan vì cẩu thả, vì tự tin, hoặc vì quá sức nên ngủ gật… Mọi biện minh đều quá muộn, nhưng hậu quả hàng chục người chết thì đổ lỗi thế nào? Khung hình phạt cao nhất cho tội danh này chỉ 15 năm tù và chỉ một số bị cáo mới phải nhận mức kịch khung đó là không đủ sức răn đe.

Như vụ Trần Văn Trường lái xe đi vào vùng ngập lụt ở Nghi Xuân, Hà Tĩnh làm lũ cuốn trôi xe, 19 người chết, nhưng TAND Hà Tĩnh cũng chỉ xử phạt Trường 7 năm tù – mức thấp nhất của khung hình phạt. Còn ngày 20-7 vừa rồi, TAND TP Hồ Chí Minh xử tài xế Nguyễn Vũ Thông gây tai nạn trên dốc cầu Nguyễn Hữu Cảnh, quận 1 làm chết 4 người, hư hỏng 3 ôtô, thiệt hại 660 triệu đồng. Thông nhận mức án 11 năm tù, dù lỗi của bị cáo là uống rượu say rồi điều khiển xe “điên”