Tạo động lực để bản làng no ấm

BHG - Triển khai chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển KT – XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) gắn với tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống đang tạo ra cuộc sống ấm no cho đồng bào biên cương cực Bắc.

Với vai trò cơ quan thường trực chương trình MTQG phát triển KT – XH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021 – 2025, thời gian qua, Ban Dân tộc tỉnh chủ động làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan, đơn vị tham mưu giúp UBND tỉnh triển khai các chính sách dân tộc, trong đó tập trung phối hợp thực hiện các dự án, tiểu dự án thuộc chương trình MTQG phát triển KT – XH vùng đồng bào DTTS&MN. Để tạo sự đồng bộ, thống nhất trong thực hiện chương trình MTQG, Ban Dân tộc tỉnh ký kết phối hợp với các sở, ngành; phòng dân tộc các huyện, thành phố ký kết với các ngành dọc cấp huyện. Các nội dung ký kết được triển khai chặt chẽ, hàng năm luân phiên tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện và thống nhất nội dung ký kết kế hoạch triển khai trong năm tiếp theo.

Mô hình nuôi cá lồng ở xã Khâu Vai (Mèo Vạc) giúp người dân có cuộc sống ấm no. Ảnh: Kim Tiến

Trên cơ sở Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS” theo Quyết định số 498, ngày 14.4.2015 của Thủ tướng Chính phủ, hàng năm Ban Dân tộc tỉnh đều ban hành kế hoạch triển khai chi tiết để tổ chức thực hiện. Đặc biệt, triển khai Quyết định số 1719, ngày 14.102021 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt chương trình MTQG phát triển KT – XH vùng đồng bào DTTS&MN, giai đoạn 2021- 2025, Ban Dân tộc tỉnh tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch triển khai; trong đó gắn với việc thực hiện nội dung Nghị quyết 27, ngày 1.5.2022 của BCH Đảng bộ tỉnh về “Thực hiện xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân các dân tộc tỉnh Hà Giang, giai đoạn 2022-2025, định hướng 2030” (Nghị quyết 27). Xác định các dự án, tiểu dự án hỗ trợ trực tiếp cho hộ dân, nhóm cộng đồng bổ sung điều kiện để đối tượng được hỗ trợ phải cam kết xóa bỏ hủ tục.

Theo tìm hiểu, trong quá trình tham mưu phân bổ vốn thực hiện chương trình MTQG phát triển KT – XH vùng đồng bào DTTS&MN, đối với các dự án thành phần trực tiếp tác động đến công tác bài trừ hủ tục lạc hậu, Ban Dân tộc tỉnh chủ động tham mưu UBND tỉnh phân bổ vốn cho các cơ quan, ban, ngành được Ban chỉ đạo thực hiện xóa bỏ hủ tục giao nhiệm vụ để đảm bảo nguồn lực triển khai hiệu quả gồm: Dự án 8 về thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em; Tiểu dự án 2 của dự án 9 về đầu tư phát triển nhóm DTTS rất ít người và nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn; Tiểu dự án 1 của dự án 10 về biểu dương, tôn vinh điển hình tiên tiến, phát huy vai trò của người có uy tín; phổ biến, giáo dục pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào; truyền thông phục vụ tổ chức triển khai thực hiện đề án tổng thể và chương trình MTQG.

Cán bộ UBND xã Lùng Tám hỗ trợ người dân kỹ thuật trồng và chăm sóc nho Hạ đen. Ảnh: Viên Sự

Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Trần Đức Nghĩa cho biết: Trên cơ sở nguồn kinh phí được phân bổ, các cơ quan tích cực triển khai nhiệm vụ dự án gắn với thực hiện Nghị quyết 27. Hàng năm, Ban phối hợp với các huyện, thành phố tổng hợp báo cáo số liệu cho thấy số cặp kết hôn thuộc diện tảo hôn và kết hôn cận huyết thống năm sau giảm nhiều so với năm trước. Tuy nhiên, trong đời sống đồng bào các dân tộc, nhất là khu vực vùng sâu, xa, vùng đặc biệt khó khăn còn duy trì nhiều phong tục, tập quán lạc hậu, tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết vẫn diễn ra. Nguyên nhân do đời sống đồng bào nhiều khó khăn; địa hình chia cắt, điều kiện giao lưu giữa các dân tộc hạn chế; một bộ phận người dân thiếu hiểu biết pháp luật, thiếu tiếp cận thông tin; công tác tuyên truyền chưa thực sự hiệu quả. Cấp ủy, chính quyền một số địa phương chưa quyết liệt trong xử lý vi phạm tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống…

Xác định triển khai chương trình MTQG phát triển KT – XH vùng đồng bào DTTS&MN cùng với thực hiện Nghị quyết 27 sẽ tạo “cú hích” mạnh mẽ, giúp nâng cao đời sống người dân, Ban Dân tộc tỉnh đang nỗ lực khắc phục khó khăn để tiếp tục phối hợp triển khai chương trình gắn với tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống. Tranh thủ tối đa các nguồn lực, cơ chế, chính sách để lồng ghép thực hiện nhiệm vụ xóa bỏ hủ tục, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân các dân tộc; đặc biệt là nguồn lực của 3 chương trình MTQG, gắn giải quyết các vấn đề đầu tư hỗ trợ giúp địa phương và nhân dân vùng đồng bào DTTS phát triển kinh tế với bảo tồn văn hóa và bài trừ hủ tục. Đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền theo hướng tăng cường tuyên truyền miệng, tuyên truyền bằng tiếng dân tộc, tuyên truyền thông qua mô hình hiệu quả, cách làm hay. Qua đó, lan tỏa giá trị tích cực trong cộng đồng, tạo sự chuyển biến trong nhận thức và hành vi của đồng bào đối với việc xóa bỏ hủ tục trong hôn nhân nói riêng và trong đời sống nói chung.

“Đơn vị sẽ duy trì công tác phối hợp chặt chẽ, trao đổi thông tin giữa các cơ quan, đơn vị, các cấp, ngành, địa bàn dân cư lân cận, giáp ranh trong nắm tình hình và thống nhất biện pháp, cách thức giải quyết các trường hợp vi phạm xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu để có giải pháp xử lý hài hòa, đúng quy định của pháp luật và thiết chế xã hội vùng đồng bào DTTS, giúp cuộc sống người dân ngày một ấm no” - Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Trần Đức Nghĩa cho biết thêm.

Kim Tiến