Cô gái người Dao và tình yêu cây chè Shan tuyết trên dãy Tây Côn Lĩnh

BHG - Bản làng người Dao thôn Nà Màu, xã Phương Tiến (Vị Xuyên) nép mình dưới chân dãy núi Tây Côn Lĩnh hùng vỹ, nơi có những cây chè Shan tuyết cổ thụ hàng trăm tuổi, tinh hoa của đất trời kết tinh trong những búp chè Shan phủ đầy tuyết nuôi lớn bao thế hệ người dân của bản làng, trong đó có cô gái Bàn Thị Hom. Lớn lên, Hom đi học đại học, trở về quê hương, khởi nghiệp thành công và mang chè Shan tuyết đến với người tiêu dùng cả nước.

Bàn Thị Hom, sinh năm 1996, tuổi thơ của Hom gắn bó với những buổi lên rừng hái chè Shan tuyết cùng mẹ, rồi mang ra chợ bán. Chè ngon nhưng quẩn quanh ở địa phương không mang lại nhiều thu nhập khiến cuộc sống gia đình gặp nhiều khó khăn. Khác với bạn bè đồng trang lứa, Hom không cam chịu đói nghèo, từ nhỏ luôn nỗ lực học tập, ước mơ một ngày có thể làm giàu từ chính cây chè Shan tuyết của quê hương. Hom bước qua những đỉnh núi, bước qua định kiến con gái không nên học nhiều, thi đỗ vào Học viện Thanh, Thiếu niên Việt Nam; là người duy nhất của 3 thôn vùng cao của xã Phương Tiến có bằng đại học chính quy.

Chị Bàn Thị Hom (ngoài cùng bên phải) cùng phụ nữ dân tộc Dao hái chè Shan tuyết trên dãy núi Tây Côn Lĩnh.

Năm 2019, sau khi tốt nghiệp đại học, chị trở về quê hương làm việc, được bổ nhiệm vào vị trí Phó Bí thư Đoàn xã Phương Tiến, Chi hội trưởng Phụ nữ thôn Nà Màu. Là một đảng viên trẻ, thủ lĩnh Đoàn, “đầu tàu” của phụ nữ người Dao dưới chân dãy Tây Côn Lĩnh, chị luôn gương mẫu, nêu cao tinh thần trách nhiệm, không ngừng học tập, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất, đạo đức, lối sống, đẩy mạnh học tập và làm theo Bác bằng những việc làm thiết thực, ý nghĩa mỗi ngày, đưa công tác Đoàn và phong trào thanh, thiếu nhi của xã phát triển; thúc đẩy cuộc vận động xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch” trong hội viên phụ nữ, tích cực tham gia hỗ trợ cộng đồng, xây dựng Nông thôn mới.

Bên cạnh làm tốt công việc chuyên môn, chị Hom dành tình yêu cho cây chè Shan tuyết. Để có nguồn vốn khởi nghiệp, vợ chồng chị vay Ngân hàng Chính sách xã hội 100 triệu đồng để mở xưởng sản xuất, mua sắm trang thiết bị, liên kết với 10 hộ có diện tích chè Shan tuyết trong thôn bao tiêu toàn bộ sản phẩm chè búp tươi và chế biến thành các sản phẩm trà trước khi bán ra thị trường như: Chè 1 tôm 1 lá, 1 tôm 2 lá, trà Mẫu Đơn, trà ống lam, Phổ Nhĩ, Bạch trà, Bạch tiên, Móng rồng. Chè được hái và chế biến thủ công tại vùng lõi nguyên liệu chè Shan tuyết theo kinh nghiệm truyền thống của đồng bào dân tộc Dao. Trong quá trình tạo nên các sản phẩm trà, mỗi công đoạn đều quan trọng và phải tuân thủ kỹ thuật để đảm bảo trà khi pha sẽ cho màu vàng sánh, uống vào có vị chan chát đầu lưỡi, ngọt hậu, hương thơm nhè nhẹ, hấp dẫn. Xưởng chè của chị Hom tạo việc làm thường xuyên, thu nhập ổn định cho 2 đoàn viên trong thôn và việc làm thời vụ cho nhiều lao động khác.

Chị Bàn Thị Hom (ngoài cùng bên trái) chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp cho đoàn viên, thanh niên.

Sau chế biến, hành trình mang sản phẩm đến tay người tiêu dùng quả thật gian nan khi thị trường cạnh tranh khốc liệt. Khó nhưng không phải không có giải pháp, ngoài các thị trường truyền thống, giao hàng cho các thương lái, mối quen, chị Hom là người phụ nữ dân tộc thiểu số tiên phong chuyển đổi số khi đưa sản phẩm trà Shan tuyết lên các sàn thương mại điện tử Shopee, Lazada; xây dựng các trang Facebook, Zalo, Tiktok chuyên nghiệp, thường xuyên livestream bán hàng, chia sẻ những câu chuyện thú vị về cây chè Shan tuyết, quy trình sản xuất trà của gia đình. Với cách nói chuyện gần gũi, chân thành, hóm hỉnh, có duyên, các sản phẩm trà chất lượng của chị chinh phục được trái tim người tiêu dùng, đặc biệt là những người yêu trà. Những đơn hàng trà Shan tuyết cổ thụ cứ thế vượt những dãy núi cao về với người tiêu dùng miền xuôi. Mỗi năm, trừ chi phí đầu tư, gia đình chị luôn thu nhập trên 100 triệu đồng, là mô hình phát triển kinh tế tiêu biểu của xã, được các bạn đoàn viên, thanh niên, phụ nữ trong huyện đến tham quan, học tập kinh nghiệm.

Năm 2023, chị Hom mang sản phẩm trà Shan tuyết tham gia Cuộc thi “Ý tưởng, sản phẩm khởi nghiệp” tại Ngày phụ nữ khởi nghiệp do Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh tổ chức. Ý tưởng tập trung vào việc phát huy, khai thác tài nguyên bản địa theo hướng ứng dụng công nghệ và hình thành chuỗi liên kết, có tác động tích cực đến cộng đồng, góp phần đưa các sản phẩm thế mạnh đặc trưng của Hà Giang lên tầm cao mới, phục vụ phát triển KT - XH của địa phương. Ý tưởng xuất sắc dành giải Nhất cuộc thi và lọt vào vòng bán kết Phụ nữ khởi nghiệp khu vực miền Bắc. Hiện tại, chị Hom đang nỗ lực mở rộng quy mô sản xuất, hoàn thiện sản phẩm, xây dựng thương hiệu, hướng đến sản phẩm OCOP cấp tỉnh để nâng tầm giá trị sản phẩm chè Shan tuyết cổ thụ.

Chị Bàn Thị Hom livestream bán hàng, đưa sản phẩm trà Shan tuyết lên sàn thương mại điện tử.

Bí thư Đảng ủy xã Phương Tiến, Phan Thị Thơm cho biết: “Đồng chí Bàn Thị Hom là đảng viên trẻ gương mẫu, cán bộ đoàn nhiệt huyết, sáng tạo, khởi nghiệp thành công, cán bộ phụ nữ năng động, ở vai trò nào, đồng chí Hom cũng luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần quan trọng vào công tác xây dựng Đảng và phát triển KT - XH của địa phương”.

Với những thành công trong công tác, phong trào khởi nghiệp và nỗ lực rèn luyện của bản thân, chị Hom được cấp ủy, chính quyền địa phương, Hội phụ nữ và Đoàn cấp trên ghi nhận, khen thưởng, là tấm gương phụ nữ, thanh niên tiêu biểu của huyện Vị Xuyên. Đặc biệt, vào tháng 5.2024 vừa qua, chị Hom là một trong hai cá nhân xuất sắc của tỉnh được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen về thành tích tiêu biểu, xuất sắc trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Chị Hom chia sẻ: “Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, đào núi và lấp biển, quyết chí ắt làm nên”, là một người trẻ với quan điểm sống “3 trách nhiệm” (trách nhiệm với cộng đồng, với công việc, với bản thân), tôi luôn nỗ lực làm việc, bền bỉ cống hiến hết sức mình, thúc đẩy các phong trào thi đua và hỗ trợ giúp đỡ cộng đồng. Xã hội sẽ hạnh phúc khi cuộc sống của những người quanh ta luôn tốt đẹp, vì thế tôi muốn lan tỏa những giá trị, năng lượng tích cực đến các bạn đoàn viên, hội viên phụ nữ, chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ tìm kiếm thị trường, giúp mọi người có thể làm giàu với bàn tay và khối óc của mình. Trong quá trình khởi nghiệp, cũng đã có lúc thất bại nhưng tôi không bỏ cuộc mà luôn dành niềm tin, tình yêu với cây chè Shan tuyết, nỗ lực làm lại, khắc phục hạn chế, tích lũy kinh nghiệm để tạo ra được những sản phẩm trà chất lượng nhất. Phần thưởng của Thủ tướng Chính phủ trao tặng thực sự là một vinh dự lớn thôi thúc tôi tiếp tục nỗ lực phấn đấu”.

Nhấp một ngụm trà nóng trong nắng sớm giữa không gian bao la của núi rừng Tây Côn Lĩnh, ngắm nhìn bàn tay thoăn thoắt, miệt mài sao chè của cô gái người Dao nhỏ bé, nghe kể những câu chuyện đẹp giữa đời thường về chị Bàn Thị Hom, mang đến cho mọi người cảm giác sảng khoái, bình yên và năng lượng sống tích cực mỗi ngày.

Bài, ảnh:  BIỆN LUÂN