Hiệu quả bước đầu của mô hình trồng cây Thảo quả dưới tán rừng tại huyện Quang Bình

BHG - Từ đầu năm 2013, nhằm phát huy thế mạnh về điều kiện tự nhiên của địa phương trong công tác bảo vệ rừng gắn với phát triển kinh tế nghề rừng, Hạt Kiểm lâm huyện Quang Bình đã tham mưu cho UBND huyện giao rừng cho các hộ dân để xây dựng mô hình trồng cây Thảo quả dưới tán rừng tại 2 xã Tân Nam và Tiên Nguyên vừa phát triển kinh tế, tăng thu nhập cho đồng bào vùng rừng phòng hộ nhưng vẫn bảo vệ được vốn rừng.

Tân Nam và Tiên Nguyên là các xã thuộc vùng núi cao của huyện Quang Bình, đời sống các hộ dân còn khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo trên 70%. Tổng diện tích đất rừng phòng hộ của 2 xã là 5.595,8 ha/15.022,48 ha đất rừng, 2 xã có 823,51 ha nhưng chỉ có 15 ha đất nông nghiệp là đất ruộng 1 vụ, sản xuất nông nghiệp chủ yếu vẫn tự cung, tự cấp với sản phẩm chủ yếu là: Lúa, ngô, chè, đậu tương, lạc... Do đó, phát triển cây Thảo quả dưới tán rừng là tiền đề để thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, góp phần tăng thu nhập và nâng cao đời sống cho đồng bào các dân tộc thiểu sô, bởi ngoài điều kiện về đất đai thì 2 xã có khí hậu mát mẻ, nhiệt độ trung bình tháng từ 18 - 220. Mặt khác, Thảo quả là loại cây dược liệu dễ trồng, dễ chăm sóc, cho thu nhập cao, phát triển tốt dưới tán rừng nơi có độ che bóng từ 40%, đất rừng tốt, giầu mùn, khí hậu mát mẻ, độ cao trên 700m so với mực nước biển.

Trước khi triển khai mô hình, Hạt Kiểm lâm huyện phối hợp với Trạm Khuyến nông, UBND 2 xã cử cán bộ chủ động chọn hộ, chọn điểm thực hiện. Mô hình được triển khai với quy mô 74 ha (năm 2013 là 18 ha, năm 2014 là 56 ha) với 20 hộ tham gia hưởng lợi. Tham gia mô hình, các hộ dân được Nhà nước hỗ trợ cây giống, phân bón và tập huấn về kỹ thuật trồng, chăm sóc cây Thảo quả. Đến nay, cây Thảo quả sinh trưởng và phát triển tốt, đảm bảo đúng mật độ khoảng cách theo quy trình hướng dẫn. Nhờ việc trồng Thảo quả, cuộc sống của bà con ở 2 xã khấm khá hơn trước, nhiều hộ không chỉ thoát nghèo mà còn vươn lên khá giả. Hộ nào trong thôn cũng có nguồn thu từ Thảo quả, hộ ít mỗi năm cũng thu khoảng chục triệu đồng, có hộ dân thu cả trăm triệu đồng. Riêng năm 2014, trong thôn có khoảng 2 hộ thu nhập hơn 100 triệu đồng trở lên, như gia đình anh Triệu Vằn Lìn, Phượng Chòi Quấy.

Qua triển khai mô hình được một thời gian cho thấy: Tiềm năng về giá trị kinh tế của cây Thảo quả đã tác động tích cực đến ý thức người dân trong công tác bảo vệ rừng, không chỉ giữ rừng già, rừng tự nhiên, rừng phòng hộ để nâng cao độ che phủ rừng mà còn chủ động trồng mới vườn rừng để nâng cao thu nhập, góp phần xóa đói, giảm nghèo. Ngoài ra, 100% hộ tham gia mô hình ký cam kết bảo vệ rừng, quy ước quản lý, xây dựng mô hình sản xuất Thảo quả bền vững dưới tán rừng cũng là điều kiện thuận lợi để cán bộ khuyến nông cũng như chính quyền địa phương yên tâm trong quá trình phát triển, thực thi mô hình.

Việc trồng thử nghiệm cây Thảo quả dưới tán rừng thành công tại 2 xã sẽ mở ra hướng đi mới cho các hộ nghèo trong việc phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Từ đó, ngoài việc góp phần phát triển kinh tế, giữ vững diện tích rừng phòng hộ, rừng sản xuất của địa phương thì trồng Thảo quả sẽ giải quyết việc làm cho lao động tại địa phương. Đến nay, sau 4 năm thực hiện mô hình cùng với giá trị kinh tế, việc trồng  cây Thảo quả đem lại nhiều lợi ích, như việc chống xói mòn đất trong mùa mưa, chống cháy rừng trong mùa khô, bảo vệ nguồn nước là ưu điểm lớn nhất thì việc trồng xen kẽ loại cây này còn có tác dụng cải tạo, tăng độ phì nhiêu cho đất, tăng hệ số sử dụng đất lâm nghiệp trên cùng đơn vị diện tích một cách bền vững.

Nguyễn Trọng Khánh (Hạt Kiểm lâm Quang Bình)