"Không có kiểm tra, giám sát thì coi như không có lãnh đạo" (Tiếp theo kỳ trước)

BHG - Ngay từ đầu thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Bác đã cho thành lập cơ quan Thanh tra Chính phủ. Câu chuyện lập Thanh tra Chính phủ cũng rất độc đáo. Bác bảo cơ quan Thanh tra chỉ cần 2 người, một già, một trẻ. Già, Bác chọn cụ Bùi Bằng Đoàn, một người liêm khiết, cương trực, tài cao đức trọng, được dân tin tưởng. Trẻ, Bác chọn Nhà thơ Huy Cận (khi đó mới 25 tuổi) để theo cụ Bùi Bằng Đoàn học hỏi cũng như đào tạo. Bác dặn Nhà thơ Huy Cận – Chú đi giúp cụ Đoàn một vài việc, cái chính là học đức, học tài của cụ Đoàn để sau này có điều kiện phát triển. Riêng với Thanh tra Chính phủ thì Bác cho quyền xử lý tại chỗ, báo cáo sau và chịu trách nhiệm trước Bác và Trung ương.

Sau này đất nước phát triển, cơ chế kiểm tra, giam sát cần phải thường xuyên hơn, phức tạp và cần thiết hơn, chính vì vậy cơ quan Chính phủ cần thêm người thì Bác sẽ cho bổ sung. Nhưng theo Bác, bổ sung thêm người không cần đông mà chỉ cần tinh và chất lượng. Đây cũng chính là Bác đã sử dụng lời chỉ dẫn của Lê Nin. Lê Nin đưa ra công thức, đó là: Mấu chốt của lúc này là tổ chức và cán bộ, cho nên bí quyết của thành công là: Chọn đúng người, giao đúng việc, kiểm tra thường xuyên. Bác bổ sung thêm một câu rất thấu lý, đạt tình vào triết lý của Lê Nin, đó là: “Đãi ngộ xứng đáng” để tạo động lực cho họ làm việc. Triết lý này chứng minh cho sự hài hòa, có lý, có tình của Hồ Chí Minh trong phong cách của người gắn với công tác kiểm tra, giám sát.

Hiện nay, chúng ta có nhiều vấn đề xảy ra trong các cơ quan bộ máy Nhà nước, như bệnh đối phó, thành tích… Những nguyên nhân này sâu xa đều xuất phát từ việc thiếu kiểm tra, giám sát. Trước thực trạng đó, chúng ta học tập được những gì từ phong cách của Bác để sửa chữa những lỗi này. Sâu xa là ổn định lòng dân và vì nhân dân. Theo Gs, Ts. Hoàng Chí Bảo, trước hết chúng ta học Bác từ sự dân chủ, tôn trọng tiếng nói của người dân, lắng nghe ý kiến từ dân để cần có sự điều chỉnh ngay. Chống bệnh thành tích, chính bệnh thành tích đã làm sai lệnh thông tin, làm cái xấu bị lấp đi, tốt ít thành tốt nhiều, chúng ta không nắm được sự thật nên đưa ra những quyết định không sát thực tế, thậm chí có cả sai lầm.

Về vấn đề kiểm tra, giám sát, Bác nói phải kết hợp 2 chiều, từ trên xuống dưới và từ dưới lên trên để có sự hài hòa. Dân cũng kiểm soát quá trình triển khai thực hiện của cấp trên để cấp trên không đùn đẩy, né tránh trách nhiệm. Và ngược lại, cấp trên cũng giám sát cấp dưới, giám sát cơ sở để kịp thời điều chỉnh cơ chế, chính sách phù hợp với địa phương và điều kiện thực tế của nhân dân. Cùng với đó cần phải tôn trọng quy chế, kỷ luật vấn đề báo cáo. Báo cáo thường xuyên để cấp trên nắm được tình hình cơ sở và đưa ra những quyết định xử lý kịp thời. Cuối cùng là kiểm tra, giám sát không phải làm cho có lệ mà làm để thay đổi tình hình, thay đổi cơ chế ở nơi giám sát cho phù hợp với thực tế và lòng dân. Đấy là những điều mà chúng ta chú ý trong quá trình kiểm tra, giám sát theo đúng phong cách của Hồ Chí Minh.

Gs, Ts Hoàng Chí Bảo (kể)

Lê Lâm (ghi)