Thăng hoa trên miền đất những hùng quan

Xuân 2018 - Với nhiều người, tới Hà Giang là để “tan chảy” trong mùa hoa Tam giác mạch phớt hồng trên Cao nguyên đá, còn với tôi, đã đến đây, nhất định phải chạm đến và thăng hoa cùng những hùng quan.

Hoạt động trải nghiệm của tác giả tại Làng Văn hóa du lịch Nặm Đăm (Quản Bạ).

Từ lực hút diệu kỳ...

Hà Giang sở hữu cả chục kỳ quan có lực hút diệu kỳ với tôi, đặc biệt là “Tứ đại kỳ quan”: Cao nguyên đá Đồng Văn, Cột cờ Lũng Cú, Dinh thự họ Vương và con đường Hạnh phúc. Cao nguyên đá Đồng Văn- Công viên Địa chất toàn cầu được UNESCO công nhận, vùng đất đá cổ xưa vào bậc nhất của trái đất, vô cùng hiểm trở, nhưng cực kỳ tráng lệ và ấn tượng; nơi vẻ đẹp huyền bí của một màu đá xám được hình thành từ những điều kiện môi trường và giai đoạn phát triển rất khác nhau kéo dài hàng trăm triệu năm. Bởi tôi tìm được cảm xúc thăng hoa khi chiến thắng thử thách lòng can đảm với đèo cao vực thẳm, cả những con dốc quanh co, và cánh rừng thông đại ngàn vi vút gió; và khi hòa mình trong tiếng khèn, tiếng sáo của những con người còn nghèo khó “sống trong đá, chết vùi trong đá”, nhưng lúc nào cũng căng đầy niềm vui và hạnh phúc. Để rồi, lần nào cũng ngẩn ngơ mỗi khi phải chia xa.

Cũng như bao người con đất Việt, đến Cao nguyên đá Đồng Văn, tôi khó lòng bỏ qua Cột cờ Lũng Cú – điểm cực Bắc thiêng liêng, “nơi bắt đầu nét vẽ đầu tiên của bản đồ Tổ quốc”. Sau khi vượt qua 389 bậc thang đá và leo thêm 140 bậc thang xoắn ốc để đứng trên đỉnh Cột cờ Lũng Cú, nơi có lá cờ đỏ sao vàng phần phật tung bay trong gió, hít hà một hơi thật sâu vào lồng ngực, bạn sẽ thấy thực sự thăng hoa và tự hào biết bao.

Trong khi đó, Dinh thự họ Vương mọc lên sừng sững giữa mỏm đồi hình mai rùa quý hiếm cùng những dãy sa mộc vươn cao mạnh mẽ như in dấu giữa trời xanh, ẩn chứa bao điều khiến tôi phải đi hết trầm trồ này đến ngạc nhiên khác. Dinh thự xinh đẹp này được khởi công năm 1019 và hoàn thành 10 năm sau đó với tổng kinh phí lên đến 150.000 đồng bạc trắng (tương đương 150 tỷ đồng Việt Nam bây giờ) với những đường cong, nét lượn, trạm trổ tinh xảo. Nhà Vương được ví như “viên ngọc xanh” giữa lòng Cao nguyên đá, có diện tích trên 1.000 mét vuông đã được công nhận di tích kiến trúc nghệ thuật Quốc gia, một điểm nhấn độc đáo của du lịch Hà Giang.

Và có lẽ, điều khiến tôi phải rưng rưng nhiều nhất là con đường Hạnh phúc – con đường của máu và hoa. Quãng đường dài trên 160 km này được hàng vạn thanh niên xung phong thuộc 16 dân tộc của 8 tỉnh miền Bắc Việt Nam làm trong 6 năm (1959 – 1965) với trên 2 triệu lượt ngày công lao động. Con đường Hạnh phúc là cầu nối mang lại ánh sáng cho rẻo cao, nâng bước chân bạn hôm nay không chỉ nhuốm công sức mà cả máu và mạng sống của bao thanh niên xung phong một thời.

Hùng quan tiếp theo phải kể tới là đèo Mã Pì Lèng được các thanh niên trong Đội cảm tử treo mình trên vách núi lấn từng centimet để làm trong 11 tháng, được dân phượt xem như một trong “tứ đại đỉnh đèo” tại vùng núi phía Bắc Việt Nam, bên cạnh đèo Ô Quy Hồ, đèo Khau Phạ và đèo Pha Đin. Cung đường hiểm trở có một không hai này thật đúng với câu nói “Bất đáo Pì Lèng phi phượt thủ” (chưa đến Pì Lèng chưa phải là phượt thủ bậc thầy).

Nổi tiếng không kém là núi Đôi Quản Bạ có hình dáng tròn trịa, đầy quyến rũ, trông giống như bộ ngực căng tròn của nàng tiên đang say giấc nồng. Giữa chênh vênh của những núi đá trùng điệp và ruộng bậc thang, hai trái núi nổi lên có hình dáng, thế đứng ngồ ngộ khiến tôi không khỏi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp kỳ vĩ của tạo hoá đã ban tặng cho nơi đây.

Và cho tới hôm nay, tôi vẫn còn nhớ rõ hình ảnh thành phố Hà Giang với nhiều góc độ nhìn từ những cung đường trên núi Cấm cũng như những câu chuyện về ngọn núi này. Giữa không gian trong lành, cỏ cây xanh mắt, gió trời lồng lộng, bất chợt, tôi đã nghĩ, ước gì mình được sống ở phố núi xinh đẹp này.

... đến những trải nghiệm khó quên

Một điểm đến hấp dẫn không kém ở Hà Giang chính là ruộng bậc thang Hoàng Su Phì được đồng bào các dân tộc khai thác từ hàng ngàn năm nay. Không chỉ đem lại cuộc sống ấm no cho các hộ gia đình, vẻ đẹp của những “nấc thang vàng” mùa lúa chín hay bức tranh thủy mặc thời điểm đổ ải nơi đây luôn là “thỏi nam châm” hút các tay săn ảnh phải tìm về.

Nếu bạn là người có tâm hồn ăn uống giống tôi, thì Phố cổ Đồng Văn – Nét kinh kỳ giữa lòng Cao nguyên đá với 40 ngôi nhà cổ, nằm xếp vào nhau dưới núi đá xám cùng khu chợ vùng cao chính là nơi bạn thìm thấy sự thăng hoa cùng ẩm thực “độc và lạ” chỉ có ở Hà Giang. Nào là món bánh Thắng dền chan nước đường ngọt lịm, thơm lừng, béo ngậy, cay cay. Bánh cuốn với nước chấm đặc biệt kết hợp giữa canh, chả thơm, hành lá, mùi tàu ngon hết chê, mê hoặc vị giác. Cháo Ấu tẩu béo ngậy, bùi, cay và đắng ngắt đầu lưỡi mang tới giấc ngủ ngon. Món Thắng cố béo ngậy, ngọt bùi thơm đặc trưng của nội tạng, xương trâu và bò ninh kỹ với các loại Thảo quả và gia vị. Thịt trâu gác bếp mặn mặn, cay cay, phảng phất mùi khói nhâm nhi với rượu ngô chất lừ được ủ bằng men lá thơm lừng khiến thực khách có thể ăn đến no, uống tới say...

Nhưng đó chưa phải là tất cả, trải nghiệm cuộc sống của đồng bào Dao Áo dài ở Làng Văn hóa du lịch Nậm Đăm, mới thực sự là điều để lại dấu ấn sâu sắc trong tôi. Thật thú vị khi được sống cùng gia đình ông Lý Đại Duyên dưới nếp nhà truyền thống đạt tiêu chuẩn phục vụ du khách. Sáng sớm mặc trang phục truyền thống của đồng bào Dao Áo dài, theo giọng nói cười hào sảng, giòn tan của các thành viên gia đình ông đi làm đồng. Rồi dạo bước một vòng quanh làng để hít hà không khí trong lành, tận hưởng khung cảnh mộc mạc, nên thơ của thôn quê miền sơn cước hay tham quan bảo tàng của làng. Bữa trưa được thưởng thức những món ăn dân dã, rồi hòa mình vào các tiết mục, trích đoạn của Lễ Cấp sắc truyền thống... Điều thú vị là cả thôn Nậm Đăm có 51 hộ thì tới hơn 20 hộ làm dịch vụ homestay, nhưng những phong tục, tập quán đặc sắc bản địa vẫn không bị bào mòn bởi sự thương mại hóa và áp lực lợi nhuận nhờ cách làm du lịch chuyên nghiệp.

Hà Giang với vẻ đẹp thiên nhiên kỳ vĩ nơi địa đầu của Tổ quốc, mảnh đất sở hữu hàng chục hùng quan cùng những công trình, ngôi làng văn hóa, lịch sử được bảo tồn gần như vẹn nguyên đã để lại trong tôi những ấn tượng không thể mờ phai. Mảnh đất “chim bay hai lần gãy cánh” ấy luôn ẩn chứa bao điều thú vị hối thúc tôi quay trở lại trải nghiệm, khám phá để được “tan chảy” cùng những cảm xúc thăng hoa.

Hồ Hạ

(Báo Kinh tế Đô thị)