Tình trạng vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường của các đơn vị sản xuất, kinh doanh

HGĐT- Tình trạng vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường (BVMT) hiện nay trên địa bàn tỉnh ta vẫn diễn ra thường xuyên và liên tục, đang có chiều hướng gia tăng trong thời gian tới, nhất là tỉnh ta đang mở cửa kêu gọi đầu tư khai thác chế biến khoáng sản, đầu tư xây dựng các nhà máy sản xuất chế biến bột giấy nhằm phát triển công nghiệp, dịch vụ, thúc đẩy phát triển kinh tế.

Mặt trái của sự phát triển công nghiệp khó tránh khỏi những vấn đề môi trường. Qua các kỳ cuộc kiểm tra, thanh tra trọng điểm theo kế hoạch hoặc đột xuất của thanh tra chuyên ngành Tài nguyên & Môi trường trên địa bàn tỉnh; từ đơn thư khiếu nại tố cáo của công dân, cũng như cơ quan báo chí và công luận phản ánh, xu hướng khiếu nại tố cáo của công dân thường dưới hai dạng: Từ hành vi vi phạm pháp luật BVMT ở các cơ sở sản xuất, kinh doanh ngành công nghiệp như: Sản xuất xi-măng, chế biến giấy và bột giấy,khai thác và chế biến khoáng sản, sản xuất vật liệu xây dựng thông thường, nhà hàng khách sạn…chủ yếu tập trung vào vấn đề ô nhiễm môi trường từ nguồn khí thải, nước thải chưa qua xử lý đạt tiêu chuẩn môi trường như đã cam kết BVMT, trong quá trình thực thi dự án. Còn hình thức nữa là các cơ sở sản xuất chế biến nằm xen kẽ trong khu dân cư tập trung ảnh hưởng tiếng ồn, khói bụi, nước thải … làm người dân sinh sống vùng lân cận bức xúc làm đơn khiếu nại tới cơ quan Nhà nước. Nhìn chung, các đơn thư khiếu nại, tố cáo về lĩnh vực BVMT thường có địa chỉ rõ ràng, có trường hợp khiếu nại tập thể qua các cuộc tiếp xúc cử tri của các đại biểu Quốc hội hoặc HĐND các cấp, hoặc tổ dân cư sở tại, có đầy đủ chữ ký. Thông qua các kiến nghị này, Sở Tài nguyên & Môi trường đã phối hợp với các cơ quan chức năng khẩn trương tiến hành giải quyết kịp thời nguyện vọng của người dân . Sau đó tổ chức trả lời cho công dân theo quy định của pháp luật.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh ta chưa phát triển các khu công nghiệp có quy mô lớn, nhưng trong tương lai gần công nghiệp của tỉnh sẽ chiếm thị phần chủ yếu trong thu nhập GDP của tỉnh, thì vấn đề ô nhiễm môi trường do phát triển công nghiệp gây ra là khó tránh khỏi (đó cũng là mặt trái của phát triển kinh tế).

Để hạn chế thấp nhất tình trạng ô nhiễm môi trường, khi đầu tư xây dựng các khu công nghiệp cần ưu tiên đặt hạng mục xử lý môi trường lên hàng đầu. Qua thực tế kiểm tra một số đơn vị khai thác chế biến khoáng sản, nhà máy chế biến giấy và bột giấy cho thấy, các cơ sở này nhìn chung đã lập Báo cáo đánh giá tác động môi trường, bản cam kết BVMT trước khi thực hiện dự án trình cấp có thẩm quyền phê duyệt trước khi vào hoạt động, trong bản cam kết BVMT đã đưa ra những giải pháp công nghệ tối ưu nhằm hạnchế thấp nhất về mức độ ô nhiễm nước thải, khí thải nhằm đảm bảo tiêu chuẩn Nhà nước đề ra. Thế nhưng trên thực tế, có những chủ doanh nghiệp vẫn tìm cách “lách luật” hoặc dùng những biện pháp tinh vi để xả nước thải, khói bụi không tuân thủ theo quy trình đã đăng ký với cơ quan Nhà nước ra môi trường. Như vậy, doanh nghiệp đã tiết kiệm được một khoản chi phí cho đơn vị, còn hậu quả môi trường những người sinh sống trong khu vực sẽ phải gánh chịu hiểm hoạ từ môi trường ô nhiễm gây ra, đến khi cơ quan chức năng tiến hành thanh, kiểm tra mới dùng các biện pháp đối phó như: Vận hành đúng quy trình, cản trở việc kiểm tra v.v... Lẽ đương nhiên những cơ sở này không tránh khỏi việc bị xử lý theo quy định của pháp luật bằng những hình thức: Phạt tiền mức cao nhất, đình chỉ phát thải ô nhiễm, đề nghị UBND tỉnh ra quyết định ngừng sản xuất có thời hạn cho đến khi khắc phục xong tình trạng ô nhiễm báo cáo cơ quan chức năng đến kiểm tra đạt yêu cầu mới được phép đi vào hoạt động.

Để hạn chế và tránh vi phạm pháp luật BVMT, các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh nên lưu ý những vấn đề như:

Thứ nhất: Nếu có kế hoạch triển khai đầu tư Dự án, việc đầu tiên phải đến cơ quan quản lý môi trường sở tại để được tư vấn, xây dựngbáo cáo đánh giá tác động môi trường, bản cam kết bảo vệ môi trường, nếu chủ cơ sở đang hoạt động có nhu cầu mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh phải lập Báo cáo đánh giá tác động môi trường , bản cam kết BVMT bổ sung.

Thứhai: Thực hiện nghiêm túc các yêu cầu được quy định tại bản Báo cáo đánh giá tác động môi trường, Bản cam kết BVMT của Dự án đã được cấp có thẩm quyền phê chuẩn, vận hành liên tục các thiết bị khi đi vào sản xuất, tránh tình trạng vận hành đối phó khi có cơ quan quản lý đến kiểm tra.

Thứ ba: Trong quá trình sản xuất, kinh doanh có nhu cầu sử dụng nước để sản xuất , phải làm thủ tục xin cấp phép sử dụng nước và xả thải vào nguồn nước theo quy định của Luật Tài nguyên nước.