Cần tiếp tục hỗ trợ để bảo tồn nguồn gen quý giống lợn Hung ở Bắc Mê

HGĐT- Lợn Hung (giống lợn có bộ lông màu hung đỏ) được coi là giống lợn bản địa của huyện Bắc Mê. Tuy nhiên, lâu nay, người dân không hề biết giống lợn này là giống lợn quý, với bộ gen hiếm, vì vậy thường cho giao phối, lai tạp với các giống lợn khác nên lợn Hung đang bị thoái hóa nguồn gen. Năm 2012, Viện Chăn nuôi – Bộ Nông nghiệp và PTNT đã phối hợp cùng Trạm Thú y huyện Bắc Mê lựa chọn một số cá thể lợn Hung có bộ gen thuần chủng nhất để hỗ trợ người dân bảo tồn và phát triển giống lợn này.

Nhờ sự hỗ trợ bảo tồn của Viện chăn nuôi, đàn lợn Hung sinh sản thêm nhiều cá thể mới.

Giống lợn Hung ở Bắc Mê và bộ gen của nó được cho là quý hiếm và cần bảo tồn, bởi hiện tại trong nguồn lưu trữ của Bộ môn động vật quý hiếm và đa dạng sinh học – Viện Chăn nuôi, thì trên toàn lãnh thổ Việt Nam chỉ còn duy nhất 2 địa phương ở tỉnh ta là huyện Hoàng Su Phì và Bắc Mê còn nguồn gen tương đối thuần chủng của giống lợn Hung; nếu không kịp thời bảo tồn và phát triển, có thể nguồn gen của giống lợn này sẽ biến mất. Ngoài ra, nguồn gen quý của giống lợn Hung được thể hiện bởi sức đề kháng, chống chọi với dịch bệnh cao, chất lượng thịt của lợn Hung cũng được các cơ quan chuyên môn đánh giá là ngon, thơm, nhiều protein hơn các giống khác và cho giá trị thương phẩm cao có thể giúp tăng thu nhập trong chăn nuôi cho người nông dân. Tuy nhiên những năm qua, vì không biết về sự quý hiếm của nó, người dân đã lai tạp nhiều thế hệ lợn hung với các giống lợn khác nên đàn lợn Hung không còn giữ được bộ gen nguyên chủng. Vì vậy, sau nhiều lần trực tiếp cử cán bộ khảo sát và lấy mẫu đi kiểm tra, Viện chăn nuôi đã lựa chọn được 15 cá thể lợn, trong đó 12 lợn nái và 3 lợn đực ở thị trấn Yên Phú có bộ gen gần như nguyên chủng, để hỗ trợ bảo tồn. Theo đó, các cá thể lợn được lựa chọn sẽ được hỗ trợ kinh phí mua thức ăn, thuốc thú y, thuốc tiêu độc khử trùng theo liều lượng được tính toán khoa học của Viện trong vòng 3 năm, mỗi năm 10 tháng.

Để thuận tiện cho việc theo dõi sự sinh trưởng, phát triển của đàn lợn, tất cả các cá thể lợn Hung được lựa chọn và được bấm thẻ tai. Trạm Thú y huyện có nhiệm vụ thường xuyên theo dõi, kiểm tra đàn lợn và hoạt động chăn nuôi của các gia đình có lợn. Hàng tháng, quý báo cáo tình hình phát triển, động dục và thực hiện giao phối (nếu có) với các cá thể lợn trong phạm vi được hỗ trợ bảo tồn. Đối với các hộ có lợn trong chương trình hỗ trợ được làm các bản cam kết với Trạm Thú y huyện và Viện Chăn nuôi về các điều kiện chuồng trại, thực hiện tiêm phòng, phun tiêu độc khử trùng và cung cấp đủ lượng thức ăn, khẩu phần ăn trong mỗi thời gian, quá trình phát triển của lợn theo yêu cầu của Viện chăn nuôi.

Sau 3 năm được sự hỗ trợ bảo tồn từ Viện Chăn nuôi, đàn lợn Hung ở Bắc Mê với nguồn gen gần như nguyên chủng đã tăng lên đáng kể. Tính đến đầu tháng 12.2014, Viện Chăn nuôi đã lựa chọn và hỗ trợ cho tổng cộng 25 cá thể lợn Hung. Ngoài ra, trong những năm qua, đàn lợn Hung đã sinh sản thêm nhiều lứa lợn và các gia đình đã xuất bán, tăng thêm thu nhập để tái đầu tư bảo tồn giống lợn này. Tuy nhiên theo anh Nguyễn Văn Sức, Trưởng Trạm thú y huyện cho biết: Hiện tại thời gian hỗ trợ của Viện Chăn nuôi đã kết thúc, người dân từ trước đến nay thường có nhận thức hỗ trợ thì tập trung phát triển, không hỗ trợ thì thiếu động lực và không quan tâm mà để phát triển tự nhiên, dễ dẫn đến tình trạng đàn lợn phát triển không tốt. Vì vậy, trong những năm tiếp theo, rất cần được các cấp, ngành nông nghiệp quan tâm, hỗ trợ để bảo tồn giống lợn này ở Bắc Mê.