Phục tráng giống lúa Nếp cái hoa vàng ở xã Quảng Nguyên

HGĐT- Nếp cái hoa vàng là giống nếp quý hiếm, hạt tròn, trắng và thơm ngon của bà con người Tày và người Nùng, chỉ có ở xã Quảng Nguyên, huyện Xín Mần, đã và đang được người tiêu dùng trong huyện, tỉnhbiết đến, bởi giá trị và chất lượng của loại gạo đặc sản địa phương này.

Theo người già kể lại, Nếp cái hoa vàng là đặc sản của người Tày, xã Quảng Nguyên, được trồng từ lâu, chủ yếu là để làm lương thực theo hình thức tự cung cấp của người dân địa phương, sau đó lan rộng ra một số xã như: Nà Chì, Khuôn Lùng... nhưng nó lại không giữ được các đặc tính của giống như trồngtại địa phương. Cho đến nay, giốngnếp này tuy không được trồng nhiều, nhưng vẫn giữ được đặc trưng của giống là hạt tròn, rộng, thơm và ngon, ăn no không chán. Giống nếp này cũng được dùng nhiều vào các ngày lễ, tết của bà con địa phương. Tuy là giống đặc sản của địa phương nhưng hiện nay số hộ gieo trồng giống này trên địa bàn không nhiều và ngày càng bị mai một, có nguy cơ bịmất giống. Vụ mùa năm 2007 được sự nhất trí của BQL tỉnh, huyện, Ban quản lý Dự án phân cấp giảm nghèo xã Quảng Nguyên đầu tư xây dựng một mô hình thâm canh lúa Nếp cái tại xã với quy mô 0,3ha, có 3 hộ tham gia thực hiện tại thôn Tân Sơn và thôn Khâu Rom. Bằng biện pháp kỹ thuật “Cầm tay chỉ việc” cho người dân từ khâu chọn đất đến khâu gieo trồng và chăm sóc bảo vệ thăm đồng thường xuyên đến khi thu hoạch. Ban quản lý xã đã tiến hành tổ chức Hội nghị đầu bờ và cùng các hộ tiến hành gặt năng suất thực tế trên các cánh đồng, cho thấy năng suất bình quân đạt 60 tạ/ha. Trước thực trạng trên, UBND huyện đã giao cho Trạm Khuyến nông huyện phối hợp với UBND xã Quảng Nguyên tổ chức xây dựng mô hình thâm canh nhân rộng giống Nếp cái hoa vàng của xã Quảng Nguyên với quy mô 15 ha, nhằm phục tráng lại giống nếp này dần trở thành hàng hóa, tiến tới xây dựng thương hiệu cho loại gạo đặc sản thơm ngon này. Giống nếp này là giống dài ngày chỉ cấy được ở vụ mùa và những chân ruộng bậc thang chịu thâm canh, có thời gian sinh trưởng kéo dài từ 4,5-5 tháng. Từ các yếu tố trên và các yêu cầu thực tiễn, Trạm Khuyến nông huyện đã xây dựng quy trình kỹ thuật thâm canh cho giống lúa này, để trong quá trình thâm canh sao cho phù hợp với thực tiễn, tạo điều kiện cho cây lúa phát triển giúp nâng cao năng suất và chất lượng hạt gạo, đồng thời phối hợp với UBND xã Quảng Nguyên và nhân dân trong xã mở rộng thêm nhiều diện tích giống Nếp cái trở thành vùng hàng hóa đặc trưng cho xã và trong khu vực vào những năm tiếp theo.