Bảo hiểm Y tế cho trẻ dưới 6 tuổi: “Vướng” từ cơ sở

HGĐT- Có mặt tại khoa nhi của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Giang, điều làm chúng tôi dễ nhận thấy khi xem hồ sơ bệnh án của các bệnh nhi ở đây là có rất nhiều trẻ em đến khám chữa bệnh không có thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) mà chỉ có giấy khai sinh, hoặc sổ hộ khẩu.

Nhiều trẻ em không có BHYT đang chờ khám ở khoa Nhi - Bệnh viện Đa khoa tỉnh.

Thực trạng bức bách

Đưa vấn đề này làm việc với Bảo hiểm xã hội tỉnh (BHXH), bà Nghiêm Thị Mão, Trưởng phòng cấp sổ thẻ BHXH tỉnh, cho biết: “Việc lập danh sách trẻ em dưới 6 tuổi để được cấp BHYT thuộc trách nhiệm của các cơ sở địa phương, BHXH tỉnh chỉ căn cứ theo danh sách trẻ em được chuyển về từ Phòng Lao động, thương binh và xã hội các huyện để làm hợp đồng với UBND các huyện cấp thẻ BHYT cho các em...”.

Đến thời điểm hiện tại, có 94.754 trẻ em đưới 6 tuổi trên địa bàn tỉnh đã được cấp BHYT. Tuy nhiên trên thực tế, số thẻ này chưa hoàn toàn đến được hết tay các bậc phụ huynh. Bên cạnh đó do biến động thường xuyên về dân số và một số lượng lớn trẻ em theo bố mẹ làm ăn xa không có hộ khẩu đăng ký tạm trú nằm ngoài con số điều tra nên tổng số trẻ em dưới 6 tuổi trên thực tế lớn hơn nhiều so với con số trẻ em được cấp thẻ.

Nguyên nhân khách quan được các cơ quan chức năng đưa ra là do đặc thù tỉnh ta có địa hình đồi núi phức tạp, nhiều đồng bào dân tộc thiếu số sinh sống ở vùng sâu, vùng xa nên khó nắm bắt được những biến động thường xuyên về dân số. Một số gia đình còn giữ những phong tục tập quán sinh hoạt lạc hậu, không làm giấy khai sinh cho con ngay sau khi sinh. Cán bộ chuyên trách về trẻ em ở cơ sở chưa có, phần lớn phải kiêm nhiệm nên việc nắm bắt thực tế để thống kê, lập danh sách chính xác trẻ em dưới 6 tuổi gặp nhiều trở ngại.

Bên cạnh đó, ở nhiều địa phương, tuy thẻ BHYT đã được cấp về tận xã nhưng chính quyền cơ sở không biết vì lý do gì lại chậm cấp phát cho người dân khiến nhiều trẻ em khi bị bệnh lại không có thẻ để đi khám. Một số trường hợp người dân làm mất thẻ, thẻ cấp phát bị sai sót về họ tên, ngày tháng... Theo nguyên tắc, chính quyền địa phương phải lập danh sách để BHXH tỉnh cấp lại thẻ cho các em nhưngthay vì việc lập danh sách, họ lại báo với người dân là không có thẻ để cấp lại khiến cho nhiều trẻ em trong thời gian dài không có thẻ BHYT.

Chị nguyễn Thị Lực, ở xã Quyết Tiến (Quản Bạ), có con trai 21 tháng tuổi, đang điều trị bệnh viêm phế quản tại bệnh viện đa khoa tỉnh, cho biết: “Tôi đã nhiều lần báo cáo lên xã đề nghị được cấp thẻ BHYT cho con, đến nay con tôi đã 21 tháng tuổi mà vẫn chưa có thẻ. Ở xã Quyết Tiến vẫn còn nhiều trẻ em không có thẻ BHYT như con tôi”.

Theo quy định của Nhà nước, trẻ em dưới 6 tuổi khi đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế công lập: nếu không có thẻ BHYT thì vẫn được khám chữa bệnh miễn phí bằng các loại giấy tờ khác như giấy khai sinh, sổ hộ khẩu... Điều này khiến cho nhiều bậc phụ huynh tỏ ra thờ ơ, không quan tâm tới thẻ BHYT cho con mình. Công tác truyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với nhân dân chưa được quan tâm, nhiều phụ huynh thậm chí còn không biết đến chức năng của thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi. Khi có con bị ốm, họ không biết phải đưa con đến nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu, nên đi khám trái tuyến đến bệnh viện tuyến trên, những ca không nằm trong trường hợp cấp cứu sẽ phải chi trả 50% viện phí, khiến nhiều trẻ em thiệt thòi mà đáng ra các em phải được hưởng quyền lợi nếu các bậc cha mẹ được thông tin đầy đủ về sử dụng thẻ BHYT.

Theo số liệu từ Phòng Kế hoạch - tổng hợp của Bệnh viện Đa khoa tỉnh, 9 tháng đầu năm 2011, có 81 ca/ 3160 lượt trẻ em vào khám chữa bệnh phải nộp phí. Nguyên nhân là do các em không có giấy tờ. Con số này cho thấy trên thực tế, số trẻ em không có giấy tờ, không nằm trong diện được điều tra dân số và số trẻ em chưa được cấp BHYT còn rất đông, điều đó cũng đồng nghĩa với việc nhiều trẻ em dưới 6 tuổi trên địa bàn tỉnh ta chưa được quan tâm và bảo vệ về quyền lợi.

Cần những giải pháp khả thi

Trẻ em là đối tượng cần được quan tâm, chăm sóc và bảo vệ. Đó không chỉ là trách nhiệm riêng của các cơ quan chức năng mà cần sự vào cuộc của toàn xã hội. Trong đó việc cấp phát đủ thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi là việc làm cấp thiết để bảo vệ quyền lợi cho các em.

Theo bà Nghiêm Thị Mão, điều quan trọng đầu tiên là phải xây dựng được đội ngũ cán bộ chuyên trách về trẻ em ở cơ sở có chuyên môn, trách nhiệm, tận tụy với công việc để rà soát, nắm bắt đầy đủ những biến động về dân số, có số liệu chính xáctừ cơ sở để BHXH tỉnh làm hồ sơ cấp thẻ BHYT kịp thời cho các em. Có thể giao trách nhiệm cho trạm y tế các xã thống kê về số trẻ em được sinh ra để có số liệu chính xác thường xuyên. Tích cực tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến với người dân nhằm nâng cao hiểu biết, để họ đưa con đi khám chữa bệnh đúng tuyến, tránh những trường hợp phải chi trả phần trăm viện phí do không hiểu biết. Và điều quan trọng là phải thay đổi nhận thức của người dân về vai trò và quyền lợi khi sử dụng thẻ BHYT vì nhiều người vẫn cho rằng khám bệnh theo BHYT sẽ không được chăm sóc chu đáo. Bên cạnh đó, cần lồng ghép vào các chương trình quốc gia về bảo vệ và chăm sóc trẻ em để có những chiến dịch tuyên truyền sâu rộng đến mọi tầng lớp nhân dân...

Xin được kết thúc bài viết này bằng tâm nguyện của một cán bộ ở Phòng Bảo vệ và chăm sóc trẻ em, thuộc Sở Lao động, thương binh và xã hội tỉnh: “Tôi luôn muốn mọi trẻ em được quan tâm và chăm sóc. Thực tế các em chỉ mới được quan tâm trên lĩnh vực giáo dục, còn nhiều vấn đề liên quan khác thì hầu như đang bị xã hội thờ ơ... Đặc biệt là những trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. Cần lắm cái nắm tay vào cuộc của toàn xã hội để trẻ em được phát triển toàn diện mà việc cấp đủ thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi là một trong những việc làm cấp thiết cho sự phát triển toàn diện đó...”.