Các siêu dự án du lịch - lẹt đẹt đến bao giờ?

HGĐT- Kỳ II: Chủ đầu tư Vườn đa dạng sinh học... lừa dân
Qua nhiều năm triển khai, những gì còn đọng lại của siêu dự án là... 12 cây mận. Ngoài ra, còn món nợ từ vài trăm nghìn đồng, đến vài triệu đồng nhà đầu tư mượn người dân nghèo không biết đến bao giờ mới trả.

Bà Đặng Thị Lan - người phụ nữ nghèo khó bị Công ty Đại Đồng lừa lấy đi từng con lợn, con gà.

Một dự án khác thuộc lĩnh vực du lịch cũng trở thành tâm điểm, rất được kỳ vọng đó là Vườn đa dạng sinh học và du lịch sinh thái triển khai tại núi Mỏ Neo, thành phố Hà Giang. Siêu dự án này do Công ty TNHH Sản xuất thương mại Đại Đồng (Công ty Đại Đồng) làm chủ đầu tư với số vốn hàng trăm tỷ đồng, được Tỉnh ủy, UBND tỉnh đồng ý chủ trương từ năm 2005. Ngày mới đặt chân lên làm dự án, ông Nguyễn Hữu Chỉnh, Giám đốc Công ty Đại Đồng đã khoát tay một vòng hết toàn bộ núi Mỏ Neo mà khoe rằng: Vườn đa dạng sinh học sẽ trở thành điểm đến lý tưởng, có sức hút lớn đối với du khách, từ đó doanh thu du lịch của Hà Giang sẽ tăng vọt. Triển khai siêu dự án du lịch, Công ty Đại Đồng được tỉnh đồng ý cho thuê, quản lý, bảo vệ với tổng diện tích lên đến gần 528 ha. Trong đó, diện tích được thuê gần 181 ha với thời hạn 50 năm, diện tích được giao quản lý gần 347 ha.

Sau khi được tỉnh ưu ái, tạo mọi điều kiện, các ngành chức năng nhanh chóng giúp chủ đầu tư hoàn thiện thủ tục cần thiết. Công ty Đại Đồng đã xin chủ trương lập một số dự án trong khuôn viên Vườn đa dạng sinh học như khu điều dưỡng sinh thái; dự án 661 và phát triển chè ADB; trồng rừng nguyên liệu bằng cây Jatropha lấy hạt ép dầu và xây dựng nhà máy chế biến dầu Biodiezel. Trong 3 tiểu dự án, duy nhất việc xây dựng khu điều dưỡng được tỉnh đồng ý chủ trương nhưng Công ty Đại Đồng không chịu triển khai, 2 tiểu dự án còn lại, do tính khả thi không cao nên chưa được UBND tỉnh cho phép lập và triển khai.

Cha ông ta đã đúc kết kinh nghiệm “thùng rỗng kêu to”! Nhìn vào thực tế những gì đã, đang diễn ra với dự án Vườn đa dạng sinh học, quả đúng như vậy. Sau một thời gian triển khai, các ngành chức năng tiến hành kiểm tra việc sử dụng đất và xác định: Công ty Đại Đồng mới chỉ làm được một số việc như, cải tạo 6km đường mòn lên núi, đang tôn tạo một hang động, trồng 100 cây ăn quả, khảo nghiệm 60 khóm thảo quả, ươm 1 nghìn giò phong lan và đang triển khai khoanh nuôi, bảo vệ rừng. Ngoài ra, chưa có bất cứ động thái gì thể hiện việc triển khai các hạng mục đầu tư theo đúng cam kết. Hôm chúng tôi đến khu vực thực nghiệm, tuyệt nhiên không có dấu hiệu nào cho thấy Công ty Đại Đồng đã triển khai dự án, nhiều người dân canh tác trên khu vực này cho biết, trong số cây ăn quả được trồng, chỉ còn sót lại 12 cây mận.

Dù chưa triển khai dự án, nhưng có rất nhiều người dân canh tác trên khu vực núi Mỏ Neo đã bị Công ty Đại Đồng lừa. Bà Đặng Thị Lan, trú tổ 2 phường Trần Phú, người nhiều năm sống trên núi cho biết: Công ty Đại Đồng hứa đưa toàn bộ phần đất gia đình bà đang canh tác vào xác lập cổ phần dự án, bà sẽ trở thành công nhân, có việc làm ổn định. Tin vào lời hứa ngon ngọt, bà cho Công ty Đại Đồng vay 1 con lợn 88kg, 1 con chó 14kg, 10kg gà thịt nuôi trên trang trại và nhiều nông sản khác. Nhưng đợi mãi từ năm 2006 đến nay, Công ty Đại Đồng vẫn không trả cho bà một đồng nào, nhiều lần tìm đến trụ sở đòi tiền, nhưng không được. Mấy năm gần đây, tuyệt nhiên không thấy người của Công ty Đại Đồng quay lại, bà Lan tiếp tục tìm đến trụ sở trước đây thì không thấy đâu nữa. Gặp chúng tôi khi đang gùi chuối xuống chợ bán, bà Lan than thở: Cuộc sống khó khăn khiến tôi phải lên núi canh tác, vậy mà một công ty lớn lại đang tâm lừa của một người bần hàn.

Ông Hoàng Định Đạo, cán bộ công an nghỉ hưu, lên canh tác tại bãi bằng 1 thuộc khu vực núi Mỏ Neo từ năm 1991. Sau nhiều năm bám trụ trên núi, ông khai hoang được khoảng 2 ha đất dựng nhà sàn, lập trang trại nuôi lợn, trồng cây. Khi dự án Vườn đa dạng sinh học được tỉnh phê duyệt, người của Công ty Đại Đồng cũng đến đặt vấn đề, mời ông góp cổ phần bằng đất và toàn bộ cây cối trồng được. Hàng ngày sống trên núi nên ông được chứng kiến quá trình triển khai siêu dự án Vườn đa dạng sinh học của Công ty Đại Đồng. Ông Đạo cho biết: Vào khoảng năm 2006, có rất nhiều người dân thành phố Hà Giang, xã Thanh Thủy (Vị Xuyên) đến khu vực núi Mỏ Neo làm thuê phát nương cho Công ty Đại Đồng. Một siêu dự án, một công ty to như vậy, nhưng người làm thuê chỉ được ăn cơm gạo mốc, cá mắm thối. Cuộc sống vất vả nên chỉ làm được mấy ngày, những lao động này đã bỏ về, lấy cớ họ tự bỏ việc, Công ty Đại Đồng không thanh toán cho họ đồng nào. Những ngày đầu triển khai, người của Công ty Đại Đồng còn đến các hộ canh tác trên núi mượn chậu cây cảnh, giò phong lan... nhằm qua mặt cơ quan chức năng, nói dối đã triển khai nhiều hạng mục công việc.

Siêu dự án Vườn đa dạng sinh học với diện tích đất được giao hàng trăm ha, tổng vốn đầu tư nhiều tỷ đồng, sau nhiều năm triển khai, tất cả các hạng mục vẫn nằm trên giấy, không biết mục tiêu tạo ra điểm nhấn, hút khách du lịch đến Hà Giang bao giờ mới thành hiện thực. Chỉ biết rằng, đến thời điểm này, đã có nhiều người dân nghèo, phải bỏ thành phố lên núi canh tác đã bị một đại công ty với một siêu dự án lừa lấy từng con gà, con chó và quỵt lương.

Kỳ cuối: Cơ quan chức năng mệt... vì “bơi” theo chủ đầu tư.